Tereyağ karbonhidrat mı? Zararlı mı yararlı mı?

“Tereyağı karbonhidrat mıdır?” sorusunun cevabı beslenme alanında merak edilenler arasında yer alıyor. Tereyağının içindeki maddeler ve etkileri üzerine farklı yorumlamalar olsa da nihayetinde tereyağı bir yağ türü. Peki karbonhidrat içerikli mi?

Tereyağı aslında bir yağ türü. Bitki bazlı tereyağı da yağdır. Fakat örnek vermek gerekirse fındık ezmeleri de karbonhidrat içerebilir. Gündelik hayatın içerisinde sıklıkla tükettiğimiz besinlerin içerisinde ne olduğunu pek bilmiyoruz.

Konuyla ilgili ilk tartışmalar medyada 2004 yılında Mean Girls filmindeki diyet sahneleri ile çıkmıştı. 20 yıl sonra yeniden gösterimde olan film, konunun da yeniden gündeme gelmesine neden oldu. Wisconsin Üniversitesi Süt Ürünleri Araştırma Merkezinden (University of Wisconsin Center for Dairy Research) Diyetisyen Erin Coffield bu meseleyi kesin bir çözüme kavuşturuyor.

TEREYAĞ İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

Temel bilgilerle başlayalım. Tereyağı nedir? Wisconsin Üniversitesine göre tereyağı, yağın sütten ayrılmasıyla yapılıyor. Tereyağı, kremayı sütten ayırmak için bir süt yağı ayırıcı kullanılarak işlenir ve geriye yağsız süt ve krema kalır. Yağsız sütte aslında laktoz formunda karbonhidrat bulunur ve 1 fincan başına yaklaşık 12 gram karbonhidrat içerir.

Krema formundaki yağ ayrıldıktan sonra pastörize edilir, temperlenir ve son olarak bildiğimiz katı formu oluşturmak üzere çalkalanır. Süt yağı, tereyağına dönüştüğünde, neredeyse tamamen trigliseritlerden oluşmuş olur. Bu, Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı’nın (USDA) tasarruflu kullanılması gerektiği ile ilgili uyarıda bulunduğu bir ürün.

Diyetistyen Coffield, “Hayır, tereyağı bir karbonhidrat değildir; bir yağ kaynağıdır fakat biraz tereyağı, tam tahıllar ve sebzeler gibi daha fazla yememiz gereken karbonhidratların lezzetini artırır” dedi.

Tereyağı,  yüksek yağlı ve düşük karbonhidratlı gıdalara odaklanan keto diyetinin popüler bir ürünüdür. Daha dengeli bir beslenme metodolojisinde Coffield, USDA Diyet Yönergelerine göre tereyağının ölçülü kullanılması gereken bir içerik olduğunu söyledi.

BİTKİ BAZLI TEREYAĞI KARBONHİDRAT MIDIR?

Süt bazlı tereyağı tamamen yağdır, peki ya margarin gibi bitki bazlı alternatifler? Coffield, tereyağı alternatiflerinin farklı düzeylerde doymuş yağlara sahip olabileceğini, ancak bunların yine de esas olarak yağ olduğunu söylüyor.

Coffield, “Hayvansal yağ kaynağı yerine bitkisel yağ kaynağı veya genellikle bitkisel yağ karışımı kullanacaklar. Bazılarında emülgatör miktarına bağlı olarak bir gram kadar karbonhidrat bulunabilir” dedi.

Aralarından seçim yapabileceğiniz birçok süt ürünü olmayan yağ çeşidi mevcut. İşte onlardan bazıları:

• Zeytin yağı
• Hindistancevizi yağı
• Avokado yağı
• Üzüm çekirdeği yağı
• Margarin

Ancak sütlü tereyağında sadece yağ bulunmuyor. Coffield’e göre 400’den fazla benzersiz yağ asidi de içeriyor ve bu yağ asitleri hala keşfedilmeye çalışılsa da sağlığa yararları olabilir.

American Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan yeni bir araştırmada 2 bin 391 katılımcı ile bir deney gerçekleştirildi. Bu araştırma verilerine göre, süt kaynaklarından elde edilen doymuş yağların, süt ürünü olmayan kaynaklarla karşılaştırıldığında kalp sağlığı üzerinde ihmal edilebilir bir etkiye sahip. Araştırmanın başka bir sonucuna göre de, süt bazlı yağı daha fazla tüketen erkeklerde atardamar sertleşmesi riski daha düşük gözlemlendi.