Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan kimdir, ne zaman öldü? Jale İnan’ın hayatı!

Arkeolojik çalışmalarıyla tarihe ışık tutan, Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan Google’ın yeni Doodle’ı ile hatırlandı. Jale İnan kimdir, sorusu günün öne çıkan konuları arasında yer aldı. Peki Jale İnan’ın mesleği nedir, neden öldü? Jale İnan’ın yaptığı hizmetler neler? Jale inan neden Doodle oldu? İşte Google’da Doodle olan Jale İnan’ın başarı hikayesi…

Google tarafından önemli günleri, başarıları, bilim insanları ve ünlü sanatçıları anmak için Google logosu üzerinde yapılan değişiklik bugün Jale İnan için yapıldı. Google’ın yaptığı doodle sonrası, Jale İnan’ın kim olduğuna dair araştırmalar hız kazandı. Türkiye’nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan’ın kızı, zamanın önde gelen bilim insanlarından Mustafa İnan’ın eşi Jale İnan hakkında merak edilenleri derledik.

JALE İNAN KİMDİR?

Türk arkeoloji tarihinin önemli isimleri arasında yer alan Jale İnan 1 Şubat 1914 İstanbul doğumlu. Türkiye’nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan ve Mesture Hanım kızı. Lise öğrenimini Erenköy Kız Lisesi’nde tamamlayan İnan, babasının mesleki gezilerine katılarak genç yaşta arkeoloji ile tanıştı.

1934 yılında Aleksander von Humboldt Vakfı’nın bursu ile arkeoloji eğitimi için Almanya’ya gitti. Klasik arkeoloji bilim dalında lisans ve doktora eğitimini Berlin ve Münih üniversitelerinde tamamladı. 1943 yılında Prof. Dr. Rodenwalt’ın yanında doktorasını tamamlayarak Türkiye’ye döndü Ardından Türkiye’ye dönen İnan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Kürsüsü’nde Prof. Dr. Clemens Emn Bosch’un asistanı olarak atanan Jale İnan, lise yıllarında tanıştığı Mustafa İnan’la 1944 yılında evlendi ve Hüseyin adında çocukları dünyaya geldi.

1946 yılında İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü’nün kurulması çalışmalarına katıldı ve bu kürsünün ilk asistanı olup Prof. Dr. Arif Müfid Mansel’in asistanlığını yapmaya başlayan Jale İnan, Arif Müfid Mansel’le birlikte Türk Tarih Kurumu adına Antalya’da Side antik kenti kazısına, ertesi yıl Perge antik kenti kazısını başlattı.

1953 yılında doçent, 1963 yılında profesör oldu. Mansel’in ardından 1974-1980 yılları arasında Side, 1975-1987 yılları arasında Perge kazılarına başkanlık etti. Kazılar sırasında Side Roma Hamamı’nın Side Müzesi’ne dönüşmesi için çaba sarf etti. 1975 yılında Klasik Arkeoloji Kürsüsü’nün Başkanı oldu ve bu görevini 1983 yılına kadar sürdürdü.

JALE İNAN NEDEN DOODLE OLDU?

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan’ın doğum ve vefat tarihi Şubat ayında olmasına rağmen 27 Eylül’de neden Doodle olduğunu merak ediyor. Ancak Google konuyla ilgili açıklama yapmadı.

JALE İNAN NEDEN VE NE ZAMAN ÖLDÜ?

Son yıllarını Parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçiren İnan, 27 Şubat 2001 yılında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

JALE İNAN’IN YAPTIĞI HİZMETLER

• Jale İnan Boston Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki parça ile Antalya Müzesi’ndeki parçanın birbirine ait olduğunu 1990 yılında kanıtlamıştır. M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Yorgun Herkül heykelinin üst kısmı, 2011’de Türkiye’ye getirildi.
• Programlı kazılarla Perge ve Side antik kentlerinin gün ışığına çıkarılmasında yer aldı.
• Programlı kazıların dışında tarihi eser kaçakçılığına karşı çeşitli kurtarma kazıları gerçekleştirdi.
• Yazdığı kitaplar Anadolu’nun Roma ve Erken Bizans dönemi portreciliği konusundaki çok önemli kaynaklar arasında yer aldı.
• 1970-1972 yılları arasında Kremna (Bucak, Burdur) antik kentlerinde kurtarma kazılarında yer aldı.
• 1972-1979 yılları arasında Pampfilya Seleukeiası (Manavgat) antik kentlerinde kurtarma kazıları gerçekleştirdi.

1991 yılında Side’deki Apollon Tapınağı kazısı ve onarımı için emek harcadı; 1992-1993’te Perge tiyatro kazılarını gerçekleştirdi.