Doğu Karadeniz'in Parlayan Yıldızı: Rize’de Gezilecek Yerler

Rize şehri; Doğu Karadeniz Bölgesi'nin yeşil bitki örtüsü ile küçük limanlarından biri üzerine kurulmuştur. Liman olarak kuruluşunu MÖ 6. yüzyıla kadar indirebiliriz. Şehir ise MS 6. yüzyıldan sonra bir kale ve yerleşme yeri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kurulduğu yerden dolayı uzun yıllar gelişmemiş olsa gerek Bizans ve gerekse Osmanlı dönemlerinde küçük bir şehir, nahiye ve kaza merkezi olmuştur. Şehrin adı üzerine şimdiye kadar yeterince araştırma yapılmamıştır. Yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde tarihi kaynaklarda Rize: "Rhizion, Rhizus, Rhition, Riso, Risso, Risum" isimleri ile anılmıştır. Arrianus'un bahsettiği Rizio Nehri şehrin doğusundaki Taşlı Dere olmalıdır.

Yunanca Rhizios "pirinç", Rihiza "dağ eteği" anlamına gelmektedir.

Rize Farsça’da: "dökülmüş, kırılmış, akmış, kırıntı" anlamına gelir. Şehir ayrıca Çoruh adını da almıştır.

Rize’nin nüfusu: 331.041 kişidir. Bu nüfusun %72,25’i şehirlerde hayatlarını sürdürüyor.

Rize’nin yüzölçümü 3.920 km² olup, km² başına 86 kişi düşüyor.

Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler; Kalkandere % 1,08 ve Derepazarı -% 10,08’dir.

Rize’nin İlçeleri

Batı Karadeniz’in kendine has florası, endemik dokusu, yaylaları, ormanları, temiz havası ve yöresel lezzetleri ile farklı bir tarzı olan Rize’nin 12 ilçesi bulunuyor.

Alfebetik sıraya göre İlçeleri:

• Ardeşen
• Çamlıhemşin
• Çayeli
• Derepazarı
• Fındıklı
• Güneysu
• Hemşin
• İkizdere
• İyidere
• Kalkandere
• Pazar

Zengin bir yaşama kültürü olan Rize'nin evleri, arazilerinin yapısı nedeniyle dağınık bir yerleşime sahiptir. Çünkü bölgede herkesin evi tarlasının başındadır. Şehir merkezinde evler taş, dolma göz, bağdadi duvarlı kırma çatılı yapılardır. Plan olarak aşhanesi (hayatı olan) hayatlı evler ile iç sofalı evler oldukça yaygındır. Köylerde ise hayatlı evler daha çok gözeçarpıyor. Arazinin eğiminden dolayı evin zemin katında oluşan boşluğa genel de ahırlar yapılmıştır. Esas yaşama katı aşhana, iç hayat ve onun etrafındaki odalardan meydana geliyor. Ahşap oyma ve resimli süsleme bakımından "Çağlayan Murşit Bey Konağı" önemli bir örnektir. Yine ahşap oyma motiflerini bir çok eski camiilerinde görüyoruz. Rize, İstanbul görünümleri ihtiva eden yer ve mekanlara da sahiptir.

Rize’nin En Çok Bilinen ve En Çok Gezilen Köprüleri

Rize'’nin kendine has muhteşem doğasının içinde, gürül gürül dereler üzerinde yapılmış onlarca köprü bulunmaktadır. Bu köprülerin çoğu taştan yapılmıştır ve bu köprülerin çoğu en az 100 yaşında.

Örneğin Fırtına Deresi üzerinde yer alan Kemer Köprüler bu köprülerin en ünlüleridir. Mikron Köprüsü, Şenyuva Köprüsü, Köprüköy Köprüsü, Çağlayan Köprüsü, Güneyce Köprüsü Rize’nin en bilinen köprüleri arasında yer alır.

Rize’nin En Çok Bilinen ve En Çok Gezilen Kaleleri

Rize’nin kaleleri de tıpkı köprüleri gibi yeşil doğanın kalbinde yer alıyor. Muhteşem vadilerin yemyeşil alanlarında yer alan Rize kaleleri arasında en bilinenler: Ciha Kalesi, Zil Kalesi, Bozuk Kale ve Yukarı Kale gittiğiniz de mutlaka görmenizi tavsiye ettiğimiz tarihi duraklar arasında yer alıyor.

Rize’nin En Çok Bilinen ve En Çok Gezilen Camileri

Rize Camii açısından oldukça zengin bir şehirdir. İskender Cafer Paşa camisi, Büyük Gülbahar Sultan Camisi, Kale Camisi, Küçük Gülbahar Hatun Camisi, Orta Camii, Müftü Mahallesi Camisi, Reşadiye Camisi, Müftü Camisi, Camiönü Camisi, Değirmendere Camisi, Taşcıoğlu Camisi, Portakallık Camisi, Şeyh Camisi gezilip görülebilecek yerler arasında yer alıyor.

Rize’nin En Çok Bilinen ve En Çok Gezilen Yaylaları

Evet, Rize denilince yine ilk akla gelen hiç kuşkusuz insanı başka diyarlara götüren muhteşem doğası ile yaylalarıdır.

Rize'de dünyaca da artık ünlenmiş yaylalar var.

Bunlar: Ayder Yaylası Rize'de ilk görülen yerlerden biri. Ayder'in yanı sıra Çağrankaya Yaylası, Ovit Yaylası, Hazindak Yaylası, Gito Yaylası, Polakcur Yaylası, Çeymakçur Yaylası, Avusor Yaylası, Kavrun Yaylası, Samistal Yaylası, Kale Yaylası, Sal Yaylası, Pokut Yaylası, Palovit Yaylası, Elevit Yaylası, Anzer Yaylası Rize'de gezebileceğiniz yaylalar arasında yer alır.

Şimdi sizler için Doğu Karadeniz’in yapay cenneti Rize’ye adım attığınız anda kafanızda gezebileceğiniz yerlerin oluşmasına katkı sağlayacağına inandığımız seyahat planını ilginize sunuyoruz.

İşte Rize’de günü birlik gezilecek yerler hakkında kısa kısa bilgiler;

Kız Kalesi

Rize’nin Pazar ilçesinde sahilden 3 – 4 km mesafede kayalıklar üzerine kurulmuş olan Kız Kalesi, 13. veya 14. yüzyılda haberleşme amacıyla yapıldığı düşünülüyor. Günümüzde fener olarak kullanılan kalenin duvar ve taş işçiliği dikkat çekiyor.

Eski Rize Evleri

Eski Rize evlerinin mimarisi gerçekten görülmeye değer… Genel olarak 2 ya da 3 katlı olan evler, günümüzde koruma altına alınmış durumda.

Rize Kalesi

Orijinal halini koruyarak günümüze ulaşamayan Rize Kalesi’nden şehrin bir ucundan diğer ucuna kadar seyredebilmek için ideal bir noktada yer alıyor. Kaleden şehri izlerken bir yandan da enfes Rize çayının tadına bakabilirsiniz.

Mikron Köprüsü

Mikron Köprüsü, Fırtına Vadisi’nde yer alan tarihi köprülerden sadece biri… 30 metre uzunluğa ve 12 metre yüksekliğe sahip olan köprü, Osmanlı döneminde inşa edilmiş. Bu tarihi köprüyü ve altında akan muhteşem dereyi mutlaka görmelisiniz.

Şenyuva Köprüsü

Şenyuva Köprüsü, Çamlıhemşin’de bulunan en eski köprü… Tek kemerli yapıya sahip olan köprünün eski adı Çinçiva… Fırtına Dersi üzerinde doğu-batı doğrultusunda uzanıyor. Çamlıhemşin’in yemyeşil doğası içinde yer alan köprü, Rize gezinizde uğramanız gereken yerler arasında bulunuyor.

Ciha Kalesi

Yeşilin her tonunun hakim olduğu benzersiz bir şehir olan Rize’de keşfedilmeyi bekleyen bir yer bulunuyor; Ciha Kalesi… Pazar ilçesi sınırlarında yer alan kalenin çevresi ağaçlarla çevrili. Burayı ilk keşfedenlerden olmak için gezilecekler listenize bu kaleyi eklemeyi unutmayın.

Hemşin Evleri

Taş malzeme kullanılarak yapılan Hemşin Evleri, genel olarak konak türünde… 3 katlı olan evlerin üst bölümleri ahşap işlemeli oluyor. Hemşin evlerini inşa eden ustalar yer seçiminden malzeme seçimine kadar her işle kendileri ilgileniyor. Korunması gereken bu evler, kültürel değere sahip.

Ziraat Çay Bahçesi

Rize çayının lezzetine varabilmek için Ziraat Çay Bahçesi’ne mutlaka uğramalısınız. Çayı demlik olarak söylemek de bir ayrıcalık… Rize’ye kadar gelip bu bahçede çay içmemek olmaz.

Zil Kalesi

Ormanlarla kaplı yemyeşil bir doğanın ortasında yükselen Zil Kale, Fırtına Deresi’nin batı yamaçları üzerinde görsel bir şölen sunuyor. Kalenin içinde; muhafız binası, şapel ve baş kulesi bulunuyor.

Rize’de Gezilecek Tarihi Camiler

Yemyeşil ormanları ve yaylaları ile büyüleyici manzaralar sunan Rize, dört bir yanını saran çay bahçeleri ve sesiyle huzur veren dereleri ile insanı büyülüyor. Bu güzelliklerinin yanında göz alıcı mimarileriyle göz dolduran camileri de görülmeye değer nitelikte…

İslampaşa Kurşunlu Camii

Rize şehir merkezinde yer alan İslampaşa Camii, şehrin tarihi değerleri arasında bulunuyor. Kurşunlu Camii olarak da adlandırılan caminin 1571 senesinde inşa edildiği biliniyor. Rize’de görülmesi gereken yerler listenize muhakkak ekleyin.

Şimşirli Köyü Camii

Rize’nin tarihi mekanlarından biri olan Şimşirli Köyü Camii, İkizdere ilçesinde yer alıyor. 1857’den günümüze kadar gelen cami, gerçekten görülmeye değer yapılardan…

Kıble Dağı Camii

Yeşilliklerin içinde yükselen Kıble Dağı Camii, yakın bölgelerden gelen ziyaretçilerin ilgi odağı halinde.

Büyük Gülbahar Sultan Camii

Büyük Gülbahar Sultan Camii, şehir merkezinde bulunuyor. Bulunduğu mahallenin adını taşıyan cami, eski yapıtları arasında yer alıyor. Hangi yıl inşa edildiği bilinmeyen caminin tamamı dikdörtgen planlı. Pek çok defa onarıldığı için özgün mimarisini kaybetmiş.

Rize’de Gezilecek Müzeler

Yazı ayrı, kışı ayrı güzel olan Rize’yi yılın dört mevsimi ziyaret edebilirsiniz. Şehre hangi mevsimde gelirseniz gelin Rize Müzesi’ne uğramadan şehirden ayrılmayın.

Rize Müzesi

Rize’nin tarihini merak ediyorsanız, bu şehre gelip Sarı Ev olarak bilinen binada hizmet veren Rize Müzesi’ne uğramadan dönmek olmaz. Bu müzede; arkeolojik eserler, sikkeler ve el yazması eserler sergileniyor.

Rize Atatürk Evi Müzesi

Rize Atatürk Evi Müzesi, Rize merkeze bağlı Müftü Mahallesi'nde yer alan, 1920 yılında yapımına başlanan ve 1921 yılında tamamlanan bir yapı üzerine kurulmuş müzedir. 20. yüzyıl Türk mimarisinin özelliklerine göre inşa edilen ve iç sofalı plan tipine sahip olan bina, üç katlı bir konaktır.

Rize’nin Doğal Güzellikleri

Doğu Karadeniz’in incisi Rize doğal güzellikleri saymakla bitmez. Şehre geldiğinizde; Ayder Yaylası’nda yürüyüş yapabilir, adrenalin dolu bir tatil için Fırtına Deresi’nde rafting deneyimi yaşayabilir, Palovit Şelalesi’nde eşsiz güzellikteki manzarayı seyredebilirsiniz.

Ayder Yaylası

Ayder Yaylası, Rize’nin en turistik yaylalarından biri… Çamlıhemşin ilçesinde ladin ve kayın ormanları ile kaplı bir yayla olan Ayder, 1350 metre yükseklikte görenleri kendine hayran bırakıyor.

Anzer Yaylası

Balıyla meşhur olan Anzer Yaylası’nın bir diğer adı da Ballıköy olarak biliniyor. Anzer Balı, bulunduğu bölgesinin çiçeklerinden dolayı özel hale geliyor. Rize seyahatinizde gezilecekler listenize bu yaylayı mutlaka eklemelisiniz. Hem yaylanın keyfini çıkarın hem de balının tadına varın.

İkizdere Yaylası

Ormanlarla kaplı olan İkizdere Yaylası, adeta bir doğa harikası olarak karşımıza çıkıyor. Doğal yapısının bozulmamış olması da İkizdere’yi cazip hale getiriyor. Buraya uğramadan Rize seyahatinizi sonlandırmayın.

Palovit Yaylası

Rize’nin bir diğer meşhur yaylası da Palovit Yaylası… Hayvancılıkla uğraşılan bu yaylaya Pazar ilçesinden 4 – 5 saatlik bir araç yolculuğuyla ulaşabilirsiniz. Ancak ekim ve mayıs ayarları arasında bulunan yolun, Horon Geçiti’nden dolayı çığ ya da kardan kapalı olabileceği aklınızda bulunsun.

Fırtına Deresi

Fırtına Deresi’ni izlemek ve sesini dinlemek dahi size muhteşem anlar yaşatmak için yetebilir. Fırtına Deresi’ni diğer derelerden ayıran özelliği ise üzerinde bulunan kemer köprüler… Bu köprülerden birine çıkarak dereyi izleme fırsatını yakalayabilirsiniz. Bunların yanı sıra eğer sezonunda gittiyseniz derede profesyonellerle beraber rafting yapma şansınız da olabilir.

Gelintülü Şelalesi

Kaçkar Dağları’nın eteklerinden Kavrun Deresi’ne doğru akan Gelintülü Şelalesi, bir duvağı andıran görüntüsünden dolayı bu ismi almış. Ayder Yaylası sınırlarında bulunan şelaleyi Ayder Yaylası ziyaretinizde görmeniz mümkün.

Çağrankaya Yaylası

Kış aylarında ulaşımın kapalı olduğu Çağrankaya Yaylası, yaz aylarında muhteşem görüntüsüyle görenleri kendine hayran bırakıyor. Yaz aylarında yolunuz Rize’ye düşerse bu yaylayı mutlaka ziyaret edin.

Kaçkar Dağları Milli Parkı

Kaçkar Dağları Milli Parkı Rize için Ayder Yaylası kadar önemli… Daha önce türüne hiçbir yerde rastlamadığınız bitki örtüsü ve doğası ile büyüleyen parkın içinde; doğal ortamlarının korunması sebebiyle geyik, tilki, yaban horozu ve ayılar yaşamlarını sürdürebiliyor. Bu parkı ziyaret ettiğiniz anda Rize’ye yerleşme planları yapmaya başlayabilirsiniz.

Ovit Yaylası

Yaz kış dondurucu bir suya sahip olan Ovit Yaylası, Rize’nin İkizdere ilçesine bağlı… Bu yaylada her yık düzenlenen şenliklere Türkiye’nin dört bir yanından ziyaretçi geliyor.

Ağaran Şelalesi

Turizm bakımından önemli bir yeri olan Ağaran Şelalesi, yıl içinde birçok yerli ve yabancı turistin akınına uğruyor. Bu şelaleyi ziyaret etmeden Rize’den ayrılmayın.

Palovit Şelalesi

Karadeniz’in eşsiz manzarasının bir parçası olan Palovit Şelalesi, yeşilliklerin arasında beyaz bir örtü gibi seriliyor. Zil Kalesi’nin geçtikten sonra yola arabanızla değil yürüyerek devam etmelisiniz. Çünkü yol araç için pek uygun değil. Bu sayede yürüyeceğiniz yoldaki güzellikleri de kaçırmamış olursunuz.

Rize’nin yöresel yemek tarifleri için tıklayın

Rize’nin ünlü isimlerini tanımak için tıklayın