Doğum Sonrası Depresyonu (Postpartum) Nedir?

Bu makalemizde yeni doğum yapmış kadınların doğum sonrası depresyonu (Postpartum) yaşayıp yaşamadığını, bu depresyona nelerin sebep olabileceklerini, depresyonu atlatmanın kolay ve pratik yollarını, depresyona girmemek için neler yapılabileceği hakkında fikir vermeye çalışacağız.

Yeni doğum yapmış bir annede:

• Anne zamanının çoğunu ağlayarak geçirip kendisini yetersiz hissediyorsa,
• İşleri ve yaşamı ile ilgili net kararlar veremiyor, işlerin önceliğini şaşırıyor ve kendini çaresiz hissediyorsa,
• Bebeğinin durmadan ağladığını ve susturamadığını düşünüyor ve kendini yetersiz hissedip olmadık şeylere sinirleniyorsa,
• Bebeğine yeterince bakamadığını düşünüp vicdan azabı çekiyorsa,
• Kendine olan inancını yitirip ruh halini çökük hissediyor fiziken de iyi görünmediğini düşünüp tüm olumsuzlukların kendisini bulduğunu düşünüyorsa,

doğum sonrası depresyon (Postpartum) dediğimiz olayın içinde bulunan kadınların duygu ve düşüncelerindeki tipik örnekler bunlardır.

Doğum Sonrası Depresyonu (Postpartum) Nedir?

Kısaca DSD denilen ve doğum yapan kadınlarda oluşan bir depresyon türüdür. Bu depresyon şekli daha anne adayı hamileyken başlar doğumdan sonraya kadar da devam eder.

Çok yaygın olan doğum sonrası depresyonu yüz kadından en az 15’nin maruz kaldığı bilinen bir gerçek.

Doğum Sonrası Depresyonu “Normal” Depresyondan Farklı Mı?

Depresyon belirtileri hep aynı başlasa da DSD’nun belirtilerinde daha çok kendini kötü hissetme, kendini değersiz ve işe yaramaz hissetme, genel isteksizlik, bitmişlik, halsizlik, yorgunluk, tükenmişlik, gibi durumlar ön plana çıkar. İyi haber şu ki tüm depresyonlar gibi doğum sonrası depresyonda da tedaviler genelde hep olumlu sonuçlar vermiştir.

Doğum Sonrası Kadınların Karşılaşabileceği Başka Sorunlar Olabilir Mi?

Doğum sonrası anne için bebek annenin dünyasında ap ayrı bir yerde durur. Bu sebeple anneyi en çok bebek stresi ve bir de doğum psikozu gerginleştirir.

Bebek Stresi Nedir?

Hafif bir depresyon olan “Bebek Stresi”nde anneler aşırı duygusal olur kendilerine ağlayacak birçok neden bulabilirler. Uyku zorluğu, yorgunluk ve gerginlik en büyük belirtileridir.

Normalde doğum yapan annelerin çoğu hormon seviyesindeki ani değişiklik sebebiyle “bebek stresi” yaşıyor olabilir. Çabuk yok olan bu stres için endişelenecek bir durum yoktur.

Doğum Psikozu Nedir?

Kafa karışıklığı, gerginlik, kendisi ve bebeği için aslında rahatsızlık veren batıl inanışlar en büyük belirtileri olan doğum psikozu çok ciddi bir depresyon durumudur. Çok yaygın olmasa da yeni doğum yapan annelerde, ruh hali davranış bozuklukları şeklinde hiçbir sebep yokken ortaya çıkar.

Böyle bir durumda annenin psikoloğa gitmesi gerekir. Genel tedavi ve ilaçla tedavi şeklinde bebek ünitesinde de kısa süre kalmayı gerektirir.

Doğum sonrası psikozu, anne ve ailesi için tehlikeli bir durum olmasına rağmen, tedavi edildiğinde hasta tamamen iyileşir.

Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Doğum sonrası depresyonlarını üçe ayırdığımızda yeni doğum yapmış annenin başta duygu ve düşüncelerinde sonra fiziksel olarak bazı değişikliklere ve en önemlisi davranış değişimi başlığı altında belirtiler ortaya çıkar.

Doğum sonrası depresyonda

Duygu ve düşüncelerinizde:

• Üzgün hissetme, mutsuzluk, çaresizlik
• Aşırı ağlamak veya ağlayamamak
• Değersiz hissetme
• Ruh halinin gel-gitli olması
• Suçluluk hissetmek
• İlgi azalması
• Mutluluk ve eğlencenin azalması
• Aşırı tepki, endişe, gerginlik ve panik olma durumu
• Sert, ters ve kızgın hissetmek
• Bebeğine karşı hissiz olmak

Fiziksel olarak yaşanan belirtiler:

• Solgun, çekinik ve enerji azlığından kaynaklı aşırı yorgunluk
• Uyku düzensizliği
• Sürekli gerginlik, rahatlayamama, yerinde duramama
• Cinsel ilişkiden soğuma
• İştahta değişiklikler – çok fazla veya çok az yemek

His ve duygularda yaşanan değişimler:

Kim olursa olsun depresyona giren her insanda olumsuz düşünme ve hüzünlenme hali en belirgin olan ruh halidir.

Yeni doğum yapmış annenin düşüncesinde:

• Konsantrasyon bozukluğu
• Karar verememek
• Karışık, net olmayan düşünceler

Davranışlarda yaşanan değişimler:

• İnsanlardan uzaklaşma ve evden dışarı çıkmama
• Önceden yapmaktan zevk aldığınız şeyleri yapmama
• Günlük hayatın gerektirdiği görevleri yapmama – veya gereğinden fazla yapma
• Karar vermeyi erteleme
• Tartışma, bağırma, kontrolü kaybetme

Bu tarz durumların bir kaçını yaşadıysanız veya uzun zamandır böyle hissediyorsanız doğum sonrası depresyon olmuşsunuzdur büyük bir olasılıkla.

Yardım İstemeli Miyim?

Evet, yardım kesinlikle istemelisiniz. Çünkü doğum sonrası depresyonu insan kendine yakıştıramaz. Çok büyük değişimlerin yaşandığı zamanlarda ortaya çıktığında anneler neyin normal ya da neyin anormal olduğunu bilemezler.

Bakılmayan veya üstüne gidilmeyen her sorun büyür ve tehlikeli hale dönüşür. Tavsiyemiz kesinlikle yardım alınması yönündedir. O yüzden lütfen ama lütfen aile doktorunuzdan yardım isteyin.

Doğum Sonrası Depresyona Her Anne Maruz Kalır Mı?

Doğum yapan herkes doğum sonrası depresyonu yaşayabilir. Ancak, bazı durumlarda daha fazla riske maruz kalabilirsiniz.

Bunlara aşağıdaki durumlar dahildir:

• Daha önce depresyon geçirdiyseniz,
• Doğum korkusu yaşayıp bunla ilgili travmatik bir durum yaşandıysa,
• Özellikle eşinizle ilişkinizde ciddi sorunlar yaşadıysanız,
• Hayatın zorluğunu sadece siz kaldırıyor bunu paylaşmıyorsanız,
• Aile, arkadaş ve çevrenizden herhangi bir yardım alamıyor ve uzak kalmışsanız
• Kendi anneniz yardım için yanınızda değilse,

Böyle bir durumda doğum sonrası depresyon yaşama ihtimaliniz çok daha yüksektir.

Doğum Sonrası Depresyona Neler Sebep Olur?

• Yaşanan biyolojik değişiklikler
• Annede yaşanan fiziksel değişiklikler
• His ve duyguların değişimi
• Toplumsal değişiklikler
• Hayatınızda yaşanan zorluklar

Doğum Sonrası Depresyona Çareler Var Mı?

En büyük çare elbette ki yardım istemektir.

Bunun için ilk adımı atarak:

• Hayatınızda birşeylerin yanlış gittiğini kabul edin,
• Hisleriniz hakkında özellikle eşinizle, arkadaşlarınızla veya akrabalarınızla, anne veya babanızla mutlaka konuşun.
• Doktorunuzla mutlaka konuşun

Doğum sonrası depresyonun bir çok sebebi olsa da tedavisi mümkündür.

İlaçlar Tedaviye Yardımcı Olur Mu?

Depresyon ilaçları gerçekten de yardımcı olabilir, ancak bebeğinizi emzirirken ilaç alamayabilirsiniz. Bu konuda doktorunuza danışın. Çünkü içtiğiniz her ilaç süt olup çocuğunuza da zarar verme ihtimali yüksek.. Doktorun onayı alınmadan asla ilaç kullanmamalısınız.

Terapiye Gitmeli miyim?

Araştırmalar, doğum sonrası depreyonunda, konuşarak tedavinin çok etkili olduğunu göstermiştir. Yani mutlaka gitmelisiniz. 

Kendi Kendime Çözümler Üretebilir Miyim?

Elbette üretebilir tüm sorunların üstesinden tek tek planlı bir şekilde gelebilirsiniz.

İşte size kendinizi daha iyi hissettirebilecek bazı pratik adımlar 

• Duygularınızla ilgili yakınlarınızla konuşmak,
• Her gün yalnız kalmamaya çalışın,
• Büyüklerinizin ya da daha önce çocuk sahibi olmuş ve bir takım pratik bilgiler sunan dostlarınızdan arkadaşlarından gelen teklifleri uygulayın,
• Bu süre zarfında evde mükemmel ev kadını olmayın,
• Her fırsatta dinlenmeye çalışın,
• Sağlıklı ve iyi beslenin,
• Kendinize zaman ayırmayı ihmal etmeyin,
• Evde kültür fizik hareketleri ve egzersiz yapın,

Bunların dışında depressif düşüncelerden kurtulmanızı sağlayacak yöntemlerde geliştirebilirsiniz.

• Depresyon yaşayan insanlar genelde hiçbir şey yapmak istemezler. Bu sebeple kendinizden çok şey beklemeden bir plan yapıp o plana sadık kalarak zamanınızı geçirebilirsiniz.
• Kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacak işler yapıp kendinizi ödüllendirebilirsiniz.
• Planınıza, günlük bütün yapacaklarınızı yazdığınız zaman, yapmaktan hoşlandığınız şeylerin karşısına X, başardığınızı düşündüğünüz şeylerin karşısına da Y harf koyun. Böyle yaparak farkında olmadığınız başarılarınızın unutsanız da hatırlamış olacaksınız.  

Doğum Sonrası Depresyonda Hislerin Değişmesi

Her depresyonda

1. Olay
2. Olay hakkındaki düşünceleriniz
3. Olay hakkındaki duygularınız

hakkında maalesef her anne duyguları ve olayı görür.

Burada anne olay hakkında kendi düşüncelerini görmez. İşte bu görüldüğü zaman işin rengi kesinlikle değişir.

Örneğin,

Herşeyi yaptığınız halde bebeğiniz susmak bilmiyor!

Olay ne: bebek sürekli ağlıyor ve susmuyor!

Kendi düşünceleriniz: Bu duruma artık dayanamıyorum. Bebeğimi sarsmak istiyorum. Kötü bir anneyim. Bebeğimi hak etmiyorum.
Duygularınız: suçluluk duygusu hakim ve kesinlikle depresyon..
Bakınız kendinizi kötü hissetmeniz asla şaşılacak şey değildir. Buradaki adımların farkında olan her anne düşüncelerini değiştirebilir. Unutmayın bu hayatta değişmeyen tek şey değişimin kendisidir..

Kafanızdaki düşüncelerin ne olduğunu bilmek birçok şeyin farkında olduğunuzu gösterir. Olumlu düşünmeyi kendinize alışkanlık haline getirmelisiniz. Böylece hem kendinizle, hem bebeğinizle, hem eşiniz ve akrabalarınızla mükemmel bir denge kurup bebeğinizi sağlıkla büyütebilirsiniz.