Epizyotomi nedir kesisiz normal doğum için ne yapmalı

Epizyotomi, normal doğum yapan kadınların, doğum esnasında vajinalarının kesilmesi işleminin tıp dilindeki adıdır. Normal doğum yapan kadınların yüzde 90’ı bu kesiğe maruz kalır. Bu kesi, genel olarak halk arasında sağlıklı bilinse de aslında doğru bir uygulama değildir. Dünya üzerinde de vajinaya kesi atılarak normal doğumun desteklenmesi işlemi oldukça az kabul görmüş bir uygulamadır. Dünya Sağlık Örgütü olan WHO, normal doğum esnasında kesi atılması yani epizyotomi işlemini sadece yüzde 10 kadında önermektedir. Bu kadınlara da epizyotomi olmadan doğum daha zor olacağından önerilmektedir. Bunun yanı sıra eskiden, ninelerimiz, anneannelerimiz veya babaannelerimizin çömelerek doğum yaparlar ve hiçbir kesi olmadan yani epizyotomi yapılmadan doğumu tamamlarlarmış. Son zamanlarda artan epizyotomi uygulamasının bazı doktorların tavsiye ettiğini belirtmek isteriz.

Eğer doktorunuz, kesmez yani epizyotomi yapmazsa daha fazla ve yamuk yırtığınızın olacağını söylüyor ve kendisi kesip yine kendisinin daha güzel ve düzgün bir dikiş atabileceğini ısrarla söylüyorsa, aynı doktorla devam etme konusunu bir kez daha düşünebilirsiniz çünkü belki de sizde epizyotomiye gerek kalmadan, gayet rahat, kesisiz ve yırtıksız bir doğum gerçekleşebilecek fakat siz önceden anlaşarak kesilmeyi kabul ediyor olacaksınız.

Türkiye’de çoğu kadın bu durumun farkında olmadan ve bu durumu netleştirmeden doğuma girmektedir. Peki etrafımızda kesi olmadan yaşanan yırtıklar vs. gibi birçok durumla karşılaşanlar nedir? Onlar doğumu gerçek anlamda kesisiz ve sağlıklı bir şekilde desteklenmiş kişiler mi? Aşağıda maddeler halinde bildireceğimiz süreçlerden kaçını yaşamış araştırmış veya doktoruyla konuşmuş. Örneğin karnına bastırmışlar mı? Yatarak mı doğurmuş veya vakum mu kullanmışlar?

Doğum yaptırmak, bir sevgi işidir. Doğum yapan anneye, fazlaca saygı gösterilmeli ve sevgi ile nazik bir şekilde yaklaşılmalıdır. Bu da her ne şartta olursa olsun sabırla anneye sağlanmalıdır. Bir bireyin, dünyaya gelme saniyelerine saygı duyulmalı, nazik, yavaş, anlayışlı, sakin ve mahremiyeti fazlaca koruyarak bir doğum ortamı hazırlamalıdır. Tüm bunlar için de imkansızlıklar veya imkanlar asla gözetilmemelidir. Doğum gibi herkes için çok önemli bu dakikaları terörize etmek, anneye ve bebeğine yapılan en büyük haksızlık ve yıkımdır.

Kesisiz normal doğum için ne yapmalı?

1. Doktorunuz, kesme taraftarı ise ve bunu da size ısrarla en güzel şekilde dikişler ve kesi ile yapabileceğini söyleyip teminatını veriyorsa, bu aşamada doktorunuzu değiştirebilirsiniz. Normal doğum kesisi denilen epizyotomi, doğum anında ve son anda doğumun seyrine göre verilen bir karardır. Doğum anında, sağlıklı bir doğum için, annenin spontan olarak ıkınmasına müsaade edilmeli, anne desteklenmeli ve aktif doğuma izin verilmelidir. Bunlar yaşanırken, her şey yolunda ve bebeğin de sağlığı yerindeyse hızlı bir doğumhane süreci yaşanmamalıdır. Telaşlı ve hızlı hareket ettirerek anneyi doğuma sürüklemek anne de derin izlere neden olabilir. Tüm bu nedenlerle, doktorunuza karar verirken; anne ve doğacak bebeğe zaman ayırabilecek, annenin doğum gücünü destekleyerek inanacak, her kişiye rutin olarak epizyotomi uygulamayan birinin olmasına dikkat ederek karar verin.
2. Öncelikle hamile anne adayları şunu bilmelidir ki, doğum masası, doktorun olup biteni eğilip bükülmeden görebilmesi için kullanılır. Her şeyi daha rahat ve net görebilen bir hekim, olaylara elbette daha hızlı müdahale eder. Ülkemizde oldukça gelenek haline gelen doğum masası yerine çeşitli farklı pozisyonlarda bebeğinizi doğurabilirsiniz. Bunlar, sizin bedeniniz için en uygun olan pozisyonlardan biri olabilir. Örneğin, yan yatarak doğurabilirsiniz, çömelerek, ki bu oldukça fazla işe yaramaktadır, doğurabilirsiniz, diz üstü doğurabilirsiniz veya dört ayak üstünde de doğurabilirsiniz. Hatta bazı hastaneler buna dikkat ettiğinden, bünyelerinde doğum taburesi de bulundurmaktadır. Doktorunuza bu konuyu danışabilirsiniz belki de kullanıyor olabilir.
3. Doğum esnasında, şimdilerde doğum koçu denilen fakat asıl adı doula olan, bir tıbbi olmayan arkadaştan destek alabilirsiniz. Bu imkânınız var ise doğum sürecini daha sakin, gevşemiş, bedenine odaklanan ve kendini güvende hisseden biri olarak geçirebilirsiniz. Doulalar genellikle, nefes teknikleri öğretir, ilaç almadan ağrılarla baş edebilmeyi tatbik ettirir, çeşitli doğum sürecine hazırlık pozisyonlarını öğretir ve bu sayede epidural tercih etme isteğinizi de azaltacaktır. Tüm bunların yanı sıra elbette epizyotomi olma ihtimali de düşer.
4. Epidural kullanmak genellikle vakumlu doğumlara neden olur. Bu sırada da yüksek oranda vakum kullanılan normal doğumlarda epizyon uygulanır.
5. Şimdi nefesini tut ve büyük tuvaletini yapıyormuş gibi ıkın söylemleri ile karşılaşabilmek mümkündür. Bu ıkınmanın dışarıdan biri tarafından yönetilmesini anlamına gelir. Bu da bebeğin geliş sürecine göre değil de başka biri tarafından yönetilen bir süreçle doğum yapılmaya çalışılması demektir. Oysa bebek gelirken, anne elbette içinden ıkınma gelerek fazlaca ıkınır. Bu sırada bazen nefesini tutar veya bazen nefes alarak ıkınır. Bu bebeğin geliş anından anne ile bebek arasında gerçekleşen bir durumdur. Bu durumda acele etmemeli, hatta anne acele ediyorsa onu sakinleştirmeli ve aceleci tavırlardan kaçınılmalıdır. Bu süreci elbette doktor iyi yönetmeli ve annenin içinden fışkıran ıkınma isteğini kontrol altında tutarak doğal sürecine izin vermelidir.
6. Yapılan bazı çalışmalar, suda doğum yapan anne adaylarının, yırtık ve kesi ihtiyacı riskinin daha aza indirdiğini belirtmektedir.
7. Kegel egzersizi yapabilirsiniz. Bu egzersiz sayesinde perine kasları güçlenir ve daha esnek hale gelir. Hamilelik döneminde kegel masajını öğrenip denemekte fayda olabilir.
8. Hamile olan annenin iyi ve sağlıklı beslenmesi özellikle perineyi iyi bir şekilde doğuma hazırlar. Örneğin yeterli derecede protein tüketmek gibi sağlıklı bir menü oluşturabilirsiniz.
9. Doğuma hazırlık eğitimi alabilirsiniz. Bu sizi doğuma en iyi şekilde hazırlamaya yardımcı olacak ve doğumun doktorunuz tarafından değil sizin tarafınızdan olacağının farkına varmışsınız demektir. Aynı zamanda, doğum tercihini belirlemiş, doktoru ile sağlıklı bir iletişim içine girmiş ve en kıymetlisi de kendisinin içinde bulunan doğurganlık hissini tanımanıza yardımcı olur.