Evlenmek için ‘ehliyet’ şartı
Yaşlarının küçüklüğü veya kısıtlama sebebiyle evlenmeleri ana, baba veya vasinin rızası ya da hakimin iznine bağlı olanlar, evlenmek için müracaat ettiklerinde beyannameye bunların rızalarını gösterir belgeyi ya da hakimin izin belgesini eklemek zorunda olacak.
Bakanlar Kurulu'nca kararlaştırılan 'Evlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik', Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelikte yer alan 'evlenme' tanımı, 'Bir kadın ve bir erkeğin usulüne göre yetki verilmiş bir memur önünde bir aile kurmak amacı ile yapmış oldukları medeni hukuk sözleşmesi' şeklinde değiştirildi. Tanımlar bölümüne eklenen 'Evlenme ehliyet belgesi' de, 'Kişinin evlenme anındaki milli hukukuna göre evlenme ehliyeti ve şartlarının yer aldığı ve evlenmeye sakınca bulunmadığını gösterir belge' diye ifade edildi.
Evlenme dosyalarında bulunacak belgeler bölümünde de değişikliğe gidildi. Buna göre, yaşlarının küçüklüğü veya kısıtlama sebebiyle evlenmeleri ana, baba veya vasinin rızası ya da hakimin iznine bağlı olanlar, müracaat sırasında beyannameye bunların rızalarını gösterir belgeyi ya da hakimin izin belgesini eklemek zorunda olacak. Rıza belgeleri ana, baba veya vasi tarafından bizzat evlendirme memurunun huzurunda imzalanarak, imza tasdiki evlendirme memuru tarafından yapılabileceği gibi, rıza gösteren şahısların imzalarının yetkili merciler tarafından tasdik edilmiş olması şartı ile rıza belgeleri imzalı olarak da sunulabilecek.
Eski yönetmelikte yer alan, 'Verilecek dörder adet fotoğrafın, renkli ve ön cepheden baş açık, inkılap ilkelerine uygun sivil giysilerle çekilmiş olması ve kişinin son halini göstermesi bakımından son altı ay içerisinde çekilmiş olması gerekir. Kadınların alın, çene ve yüzleri açık olmak şartıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilir' hükmü de değiştirildi. Buna göre, fotoğrafın, renkli ve ön cepheden baş açık, sivil giysilerle çekilmiş olması ve kişinin son halini göstermesi bakımından son altı ay içerisinde çekilmiş olması gerekir. Kadınların alın, çene ve yüzleri açık olmak şartıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilecek.
Yabancıların, beyannamede beyan ettikleri adres esas alınacak. Adrese ilişkin başka bir belge istenmeyecek.
Evlendirme memuru, müracaat eden her Türk vatandaşından nüfus kayıt örneğini veya evlenme ehliyet belgesini isteyecek ve dosyaya ekleyecek. Kimlik Paylaşım Sistemini kullanan evlendirme memurlukları, nüfus kayıt örneğini veya evlenme ehliyet belgesini sistem üzerinden temin edecek.
Evlenme dosyasında bulunacak belgeler arasında yer alan 'Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği' de yürürlükten kaldırıldı.
Aile cüzdanının imhası
Evlendirme memuru, evlenme talebine dair beyannamenin usulüne göre doldurulup imza edilip edilmediğini, evlenme ehliyet belgesi ile nüfus cüzdanı arasında bir fark olup olmadığını, bir fark varsa bu farklılığın şahısta hataya sebebiyet verecek nitelikte olup olmadığını kontrol edecek.
Memur, yaşlarının küçüklüğü veya kısıtlama sebebiyle ana, baba veya vasinin rızası ya da hakimin izninin zorunlu olduğu durumlarda rızanın veya hakim izninin, rıza belgesi vasi tarafından imzalanmışsa vasi tayinine dair mahkeme kararının bulunup bulunmadığını da kontrol edecek, varsa eksiklikleri tamamlayacak veya tamamlatacak. Evlendirme memuru, beyannamenin kaydını yaparak taraflara müracaat sırasına göre evlenmenin yapılacağı gün ve saati bildirecek. Evlenmenin yapılabilmesi için evlenme kararının ilanına lüzum olmayacak.
Evlenme izin belgesine dayanarak evlendirmeyi yapan yetkili makam, izin belgesini veren evlendirme memurluğuna, bu durumu 15 gün içinde bildirmekle görevli olacak. Evlenme yapılmasına esas olan dosya ve belgeler evlenme tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra imha edilecek.
Aile cüzdanlarıyla ilgili hükümde de değişikliğe gidildi. Aile cüzdanları varsa soğuk damga ile yoksa resmi mühürle mühürlenecek ve evlenme töreninin bitiminde çiftlere verilecek. Evlenmenin yapılmaması halinde, doldurulmuş aile cüzdanları, evlendirme memurluğunca usulüne göre imha edilecek. İmha edilen aile cüzdanının seri ve numarası evlendirme memurluğunun bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne bildirilecek.
Yönetmelikte yer alan 'evlenme akdi'' ifadeleri, 'evlenme' şeklinde değiştirildi.
'Ancak, evleneceklerin ayrı illerde bulunması veya birinin yurtdışında olması gibi hallerde ayrı ayrı müracaat da mümkündür. Bu halde, müracaatı alan evlendirme memurlukları derhal karşılıklı olarak birbirlerine bilgi verirler', 'Her iki evlendirme memurluğunda evlenmeye esas olacak belgeler tamamlanır ve bir dosyada birleştirilmek üzere evlenme akdinin yapılacağı yer evlendirme memurluğuna gönderilir' fıkraları yürürlükten kaldırıldı.
'Müracaat sırasında her iki tarafın birlikte olması halinde imzaların onaylanması, müracaatı kabul eden memur tarafından yapılır', 'Taraflardan birinin bulunmaması ve evlenme beyannamesini imza etmiş olması halinde bu beyannamedeki imzanın köy veya mahalle muhtarları, noterler, evlenecekler işçi veya memur iseler, dairesi amirlerince onaylanmış olması şarttır' ve 'Evlenme işlemleri ile ilgili olarak istenilen bilgi ve belgeler aynı gün gönderilir evlenme ehliyet belgesinin gönderilmesi telgrafla istenebilir, ancak telgrafla örnek veya ehliyet belgesi gönderilmez' hükümleri de yönetmelikten çıkarıldı.
