Menfi tespit davasında ispat yükü kimdedir?

Menfi tespit davasında ispat yüküyle ilgili örnek verecek olursak herhangi bir işyerinde çalışan bir kişi hakkında yapılan haksız bir ihbar nedeniyle açılan menfi tespit davasında, ihbarda bulunan kişinin veya kuruluşun ispat yükümlülüğü bulunur.

Fakat yine de bütüne bakıldığında; menfi tespit davalarının çoğunda, davayı açan kişinin ispat yükümlülüğü vardır diyebiliriz. Davayı açan kişi, kendisi veya itibarını korumak istediği kişi ya da kuruluş hakkında yapılan iddiaların doğru olmadığını kanıtlamalıdır. Bunun için deliller sunması ise zaruridir. Bu nedenle menfi tespit davasında ispat yükümlülüğü, davanın konusuna göre değişebilir. Ancak genellikle, dava açan tarafın ispat yükümlülüğü vardır ve doğru olmayan iddiaların mahkeme kararı ile tespiti, davayı açan kişinin deliller sunması ile mümkündür.

MENFİ TESPİT DAVASI NEDİR?

Menfi tespit davaları iki taraf arasında hukuki bir sorun yaşandığında, bu sorunun mahkeme kararı ile çözümlenmesi amacıyla açılan bir davadır. Bu tür davalar genellikle borçlu alacaklı ilişkileri ile ilgilidir. Borçlu olan taraf, alacaklıya borcunu ödemediği için icra takibi başlatılır. Ancak borçlunun, alacağın tamamının ödendiğine dair delilleri vardır. Bu durumda borçlu, Menfi Tespit Davası açarak mahkemenin alacağın tamamının ödendiğine karar vermesini talep edebilir.

MENFİ TESPİT DAVASI NEDEN AÇILIR?

Menfi tespit davası açılma nedeni, borçlunun aldığı icra takibine karşı kendisini korumak olarak bilinir. Borçlunun, icra takibinin haksız olduğunu düşündüğü durumlarda veya alacaklı tarafından gösterilen belgelerin yanıltıcı olduğu durumlarda menfi tespit davası açılabilir. Bu davayla borçlu, mahkeme kararıyla borcun tamamen ödendiğine dair delilleri sunarak icra takibine karşı kendisini savunabilir.

MENFİ TESPİT DAVASI NASIL AÇILIR?

Menfi tespit davası açmak Türk Medeni Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca mümkündür. Davayı açmak için borçlu tarafından, icra takibinin yapıldığı yerdeki icra mahkemesine dilekçe ile başvurulması beklenir. Dilekçede, borçlunun borcu ödediğine dair delillerin sunulması ve borcun tamamen ödendiğine dair karar talep edilmesi gerekir. Mahkeme, delilleri değerlendirdikten sonra karar verilir.

MENFİ TESPİT DAVASI AÇMA ŞARTLARI NELERDİR?

Menfi tespit davası şartları arasında aşağıdaki maddeleri sıralayabiliriz:

İtibarın Zedelenmesi: Menfi tespit davası açmak için ilk şart, kişinin itibarının zedelenmiş olmasıdır. Kişinin itibarı, toplum nezdindeki saygınlığı ve güvenilirliği anlamına gelir. Haksız iddialar veya asılsız suçlamalar sonucu kişinin itibarı zedelenebilir. Bu nedenle, menfi tespit davası açmak için kişinin itibarının zedelendiği kanıtlanmalıdır.

Haksız İddialar: Menfi tespit davası açmak için ikinci şart, haksız iddiaların varlığıdır. Haksız iddialar, gerçek olmayan veya yanlış bilgi içeren iddialardır. Örneğin; bir kişinin suçlu olduğuna dair yapılan bir iddia, ancak bu kişi suçsuzdur. Bu tür haksız iddiaların doğru olmadığı belirlenirse, menfi tespit davası açılabilir.

Maddi veya Manevi Zarar: Menfi tespit davası açmak için üçüncü şart ise kişinin haksız iddialardan dolayı maddi veya manevi zarara uğramış olmasıdır. Maddi zarar, kişinin maddi varlığına yönelik bir zarardır. Örneğin; bir işyerinde çalışan bir kişinin işini kaybetmesi veya gelir kaybı yaşaması bunlardandır. Manevi zarar ise kişinin duygusal ve psikolojik olarak zarar görmesi anlamına gelir.

Yeterli Delil: Menfi tespit davası açmak için son şart, yeterli delil sahibi olmaktır. Kişinin haksız iddialardan zarar gördüğünü kanıtlamak ve menfi tespit davası açmak için yeterli deliller sunulmalıdır. Bu deliller arasında ise yazışmalar, belgeler, tanıklar ve diğer kanıtlar bulunur.