Müsilaj nedir, neden olur? Müsilaj geri mi dönüyor? Çanakkale Boğazı'ndan yeni görüntüler...

Ülkemizde Marmara ve Ege Denizi'nde ortaya çıkan ve geçtiğimiz Mart ayında etkilerini göstermeye başlayan müsilaj, hem turizm sektörünü hem de balıkçıları oldukça etkilemiş; vatandaşları da bir hayli endişelendirmişti. Deniz salyası olarak da bilinen müsilaj, geçtiğimiz yıl, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın girişimleri neticesinde Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Kocaeli, İstanbul ve Tekirdağ'da temizlenmeye başlamış; Bakanlık ve belediye ekiplerinin yürüttüğü koordineli çalışmalar sonunda, Temmuz ayı itibari ile denizin dibine çekilmişti. Sonrasında hiçbir bölgede rastlanmayan müsilaj kabusunun son bulduğu düşünülüyordu fakat Çanakkale’den gelen görüntüler izleyenleri endişelendirdi. Peki, müsilaj geri mi geldi? Müsilaj nedir ve neden olur? İşte, müsilaj hakkında merak edilenler... 

MÜSİLAJ KABUSU GERİ Mİ DÖNDÜ?

Çanakkale’nin Nara Burnu açıklarında teknesiyle balık avına çıkan Çanakkale Kent Konseyi Başkanı ve Cevatpaşa Mahalle Muhtarı Evren Kızoğlu, müsilajın boğazda tekrar kendini gösterdiğini fark ederek, o görüntüleri cep telefonu ile kayıt altına aldı. Kamera kayda devam ederken açıklamalarda bulunan Kızoğlu, durumu şu sözlerle ifade etti:

“12 Şubat 2022 geçtiğimiz haftalarda su içerisindeki bulanıklık olarak gözlemlediğimiz müsilaj bu hafta öbekler oluşturmaya başladı. Geçtiğimiz sene bizi çok üzmüştü. Marmara Denizi bizim denizimiz ve tüm sınırları ile bize ait. Onun yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğumuz söylenmişti."

BAKANLIKTAN MÜSİLAJ ADIMI

Çanakkale Kent Konseyi Başkanı ve Cevatpaşa Mahalle Muhtarı Evren Kızoğlu, Bakanlığın müsilaj konusunda adım atması ile beraber, Marmara Belediyeler Birliği’nin bu konuda toplantılar düzenlediğini belirtti. Denetimlerin bir an önce sıkılaştırılması gerektiğini vurguladı, Kızoğlu, "İleri biyolojik arıtma tesisleri aktif kullanılmalı, arıtılan sular, arıtılmış olsa dahi bertaraf şeklinde derin deşarja tabi tutulmamalı. Bu konuda yetkililerin sorumluluklarını yerine getirmeleri gerekiyor, denetimlerini sıklaştırması gerekiyor. Geçtiğimiz hafta böyle öbekleşme yoktu, sadece bulanıklık şeklindeydi. Bu hafta ise grup grup öbekleşmiş durumda. Hiç hoş bir manzara değil, umarım artarak devam etmez” diyerek konuya dair endişelerini dile getirdi. 

MÜSİLAJ NEDİR, NEDEN OLUR?

Biyolojik ve kimyasal birçok faktör sebebi ile oluşabilen deniz salyası (müsilaj), "fitoplankton" olarak adlandırılan bitkisel canlıların aşırı çoğalması, deniz sıcaklığının yükselmesi ve sonucunda bakteriyel aktivitelerin artmasıyla oluşan sümüksü, yapışkan bir yapıdır. Müsilajın ortaya çıkması için mevsim sıcaklıkları, akıntı, tuz seviyesi, kirlilik gibi birçok neden vardır. Ülkemizde müsilajın oluşması için üç temel neden vardır:

1- Marmara Deniz'inde bir müddettir sıcaklığın normalden 2-3 derece daha yüksek olması.
2- Azot-fosfor gibi maddeler, organizmaları besler. Denize atılan atıklar, özellikle de Marmara'da büyük bir azot-fosfor yükü oluşmasına neden olur.

3- İklim değişikliği, denizde durgunluk yaşanmasına neden olur ve bunun sonucunda müsilaj meydana gelir.

Müsilajın Oluşmasına Neden Olan Diğer Etkenler

• Deniz ulaşımı kaynaklı atıklar (Gemi, deniz araçları)
• Diğer denizlerden taşınan atık ve kirlilik
• Diğer atıklar
• Evsel kaynaklı atıklar
• Sanayi (endüstriyel) kaynaklı atıklar
• Tarımsal kaynaklı atıklar

MÜSİLAJI ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?

Müsilaj, oldukça önemli bir sorundur. Ülkemizde müsilaj olmasını önlemek için her şeyden önce, elbette doğaya hak ettiği temizliği sunmak gerekmektedir. Bunun içib doğanın bize ait olmadığını; bize miras değil, bir emanet olduğunu fark etmekle başlamak doğru olacaktır. 

İşte, müsilajı önlemek için yapılması gerekenler:

• Evsel kaynaklı atıklarda arıtma sistemlerinin kalitesini arttırmak gerekmektedir.
• Sığ kıyılar düzenli olarak temizlenmelidir.
• Gemi limanlarında sık sık kontrollü denetim sağlanmalıdır.
• Cam, plastik, kâğıt gibi atıkların denize ve çevreye atılmaması için toplum bilinçledirilmeli ve atıklar geri dönüşüme kazandırılmalıdır.
• Sanayi bölgelerine kıyısı olan denizler "koruma alanı" olarak belirlenmeli ve denetimleri sıklaştırılmalıdır.
• Endüstriyel atıklarda arıtma sistemlerinin kalitesi arttırılmalı, tehlikeli maddelerin deşarjının denize dökülmesi önlenmelidir.
• Denizlerde organik kirletici yükü en aza indirilmelidir.