Neşet Ertaş Kimdir Eserleri Nelerdir?
Günümüzde geleneksel Abdal müziğinin en güçlü temsilcilerinden biri olan Neşet Ertaş, sadece güzel sesi ve sazıyla türküler, bozlaklar çalıp okuyan bir sanatçı değil, kendine has sanatı ile ekol olmuş, bir halk ozanımızdır. Bu haberimizde sizler için "Neşet Ertaş kimdir?, Neşet Ertaş kısa özgeçmişi, Neşet Ertaş nereli?, Neşet Ertaş kimdir eserleri nelerdir?, Neşet Ertaş kimdir kısaca hayatı?, Bozkırın Tezenesi ismini kim verdi?" gibi merak ettiğiniz soruların cevaplarını vermeye çalışacağız...
Neşet Ertaş, “Garip” veya “Kul Garip” takma isimlerini kullanarak halk şiirleri yazmış, bu şiirleri daha sonra halk türküsüne çevirmiş, kendi geleneğinin en önemli sanatçılarından biridir. Ertaş, 1938 yılında Kırşehir'in Çiçekdağı'nda dünyaya gelmiş, 25 Eylül 2012 yılında ise yakalandığı hastalık sebebiyle İzmir'de vefat etmiştir. Neşet Ertaş, kendi döneminin en önemli Türk halk ozanı ve halk müziği sanatçısı olarak müzik dünyasına adını altın harflerle yazdırmıştır...
Evet, şimdi gelin hep birlikte usta sanatçının kendi dilinden anlattığı hayatına kısaca bir göz atalım...
Neşer Ertaş'ın babasının ismi Muharrem Ertaş, annesinin ismi ise Döne Ertaş'tır. Henüz sekiz yaşına kadar doğduğu köy olan Kırtıllar Köyü'nde yaşamış, daha sonra ailesi ile birlikte buradan taşınarak İbikli Köyü'ne yerleşmişlerdir. Oniki yaşındayken annesini kaybetmiştir. Babası Muharrem Ertaş, Yozgat'ın Kırıksoku Köyünden Arzu isminde başka bir kadınla evlenince bir süre bu köyde yaşamış daha sonra Yozgat'ın Yerköy ilçesine yerleşmişlerdir.
Ertaş, ilkokula gittiği bu yaşlarda babasının yanında önce keman daha sonra bağlama çalmayı öğrenmiş, babası ile birlikte yörenin düğünlerinde, sünnet merasimlerinde sazı ile türküler söyleyerek geçimini sağlamıştır. Ertaş, babası Muharrem Ertaş'ı kendisine rehber edinmiştir. Hatta bu durumu kendi ifadesiyle şöyle dile getirmiştir: "Babamla ben aynı ruhun insanlarıyız."
Neşet Ertaş'ın Sanat Hayatı
Neşet Ertaş, Kırşehir ve ardından 2 yıl da Kırıkkale'de yaşadıktan sonra 1957 yılının sonlarına doğru herşeyi geride bırakarak İstanbul'da Şen Çalar Plak'ta ilk plağını "Neden Garip Garip Ötersin Bülbül" ismiyle bilinen ve babası Muharrem Ertaş'a ait bir türküyle çıkarır. Halk tarafından çok beğenilen söz konusu plağı diğer plaklar, kasetler ve halk konserleri takip eder. 2 yıl İstanbul'da müzikollerde çalıştıktan sonra Ankara'ya yerleşir ve sahne hayatına burada devam eder. 1962 yılında İzmir Narlıdere'de askerliğini yapar. Askerliğini yaptıktan sonra Ankara'da çalıştığı gazinoda Leyla isminde bir kızla tanışır ve evlenir. Babası Muharrem Ertaş, Neşet'in bu evliliğine şiddetle karşı çıkar.
Bu olaylardan sonra Neşet Ertaş ve Muharrem Ertaş uzun yıllar birbiriyle konuşmazlar. Neşet Ertaş ve Leyla Ertaş'ın bu evlilikten Döne, Canan adında iki kız ve Hüseyin adında bir erkek çocuğu dünyaya gelir.. 7 yıl evli kaldıktan sonra 1970'lerin başlarında ayrılırlar. 1978 yılında aşırı alkol ve sigara kullanımından dolayı parmaklarından felç geçirir ve Ertaş işsiz kalır. Kardeşinin daveti üzerine Almanya'ya gidererek burada tedavi olur. Çocuklarının eğitimi ve sanatsal çalışmalarından dolayı uzun bir süre Almanya'da yaşayan Ertaş, 2000 yılında İstanbul'da verdiği konserle sahne hayatına tekrar dönüş yapar.
Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanı olduğu dönemlerde kendisine "devlet sanatçılığı" unvanını verilmesini Ertaş şöyle anlatır; "Devlet sanatçılığı bana teklif edildi. Ben, "hepimiz bu devletin sanatçısıyız, ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık geliyor" diyerek teklifi kabul etmedim. Ben halkın sanatçısı olarak kalırsam benim için en büyük mutluluk bu. Şimdiye kadar devletten bir kuruş almadım, bir tek TBMM tarafından üstün hizmet ödülünü kabul ettim. Onu da bu kültüre hizmet eden ecdadımız adına aldım." diyerek devlet sanatçılığı teklifini kabul etmemiştir.
Bu tavrına halk büyük bir destek vererek onun tam anlamıyla yaşayan bir efsane haline dönüşmesine sebep olmuştur. Unesco Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında yapılan ulusal envanterlerden Yaşayan İnsan Hazineleri Türkiye Ulusal Envanterine alınarak yaşayan insan hazinesi kabul edilen Ertaş, 25 Nisan 2011 tarihinde İTÜ Devlet konservatuvarı tarafından fahri doktora ödülüne layık görülmüş, bağlamadaki tavrı ve türküleri konservatuvarlarda ders olarak okutulmuştur. Hayatı ve eserleri Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap hâlinde yayımlanmıştır.
25 Eylül 2012 yılında İzmir'de tedavi gördüğü hastanede ileri evrede prostat kanseri nedeniyle vefat etmiştir. Cenazesi Kırşehir Bağbaşı Mezarlığında toprağa verilmiştir. Burada babası Muharrem Ertaş'ın hemen yanında yatmaktadır. Mezar taşında; ''Sakin ol ha, insanoğlu. İncitme canı, her can bir kalp, Hakk'a bağlı. İncitme canı, incitme.'' yazılıdır. Neşet Ertaş’ın adı Kırşehir'deki caddelerde, okullarda bulunmaktadır, ayrıca babası Muharrem Ertaş’la birlikte bir de anıtı bulunuyor. Dünyada robot heykeli yapılmış ilk saz sanatçımızdır. Android heykeli dünyaca ünlü heykel sanatçısı Adil Çelik tarafından yapılmış, Kırşehir Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi'nde yerini almıştır.
Diskografi
Tek parçalar
1957 - Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
Çoban
Hareli Gelin
Diloylu Halay Havası
Varıp Bir Kız On Yaşına Değince
Şeytanın Atına Binip Yeldirme
Bir Leyla Misali
Yardan Tatlısı Bulunmaz
Engeller Koymuyor Yar Sana Varsam
Ceylan
Vefasız Yar Aşkına (vay bana vah bana)
Kıbrıs Destanı (Kıbrıs Barış Harekatından Sonra Yazmış Olduğu Türküsü)
Giyindim Kuşandım Gittim Düğüne
Aşk Elinden Ağlayan
Sar Leyla Leyla(ayrıldığı karısına yazmıştır)
Hasta Düştüm
Tor Şahin Misali
Uyma Sakın
Albümleri
1957 - Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
1960 – Gitme Leylam
1979 – Türküler Yolcu
1985 - Sazlı Oyun Havaları
1987 - Türkülerle Yaşayan Efsane Deyişler Bozlaklar Türküler
1988 – Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde
1988 – Kendim Ettim Kendim Buldum
1988 – Kibar Kız
1989 – Hapishanelere Güneş Doğmuyor
1989 – Sazlı Sözlü Oyun Havaları
1990 – Gel Gayri Gel
1992 - Şirin Kırşehir
1993 – Kova Kova İndirdiler Yazıya
1995 – Seçmeler 2
1995 – Seçmeler 3
1995 – Seher Vakti
1995 – Altın Ezgiler 3
1995 – Benim Yurdum
1997 - Nostalji 1
1998 - Ölmeyen Türküler 2
1999 - Ölmeyen Türküler 3
1998 – Gönül Yarası
Neşet Ertaş Külliyatı (15 serilik)
1999 – Zülüf Dökülmüş Yüze 1 Kayıt tarihi:1969-1974
1999 – Gönül Dağı 2 Kayıt tarihi: 1969-1974
1999 – Mühür Gözlüm 3 Kayıt tarihi: 1969-1974
1999 – Zahidem 4
1999 - Neredesin Sen
2000 - Garibin Dünyada Yüzü Gülemez 5 Kayıt tarihi: 1969-1974
2000 - Niye Çattın Kaşlarını 6 Kayıt tarihi: 1969-1974
2000 - Çiçekdağı 7 Kayıt tarihi: 1969-1974
2000 - Ayaş Yolları 8
2000 - Sevsem Öldürürler 9 Kayıt tarihi: 1974-1986
2000 - Ağla Sazım 10 Kayıt tarihi: 1974-1986
2000 - Hata Benim 11
2001 - Dostlara Selam 12
2001 - Sabreyle Gönül 13
2002 - Yar Gönlünü Bilenlere 14
2002 - Vay Vay Dünya 15
2003 - Gurban Olduğum
2008 - Neşet Ertaş 2008
Belgesel[değiştir | kaynağı değiştir]
Can Dündar, Garip: Neşet Ertaş Belgeseli, Kalan Müzik
TRT İç Yapım, Bozkırın Tezenesi, TRT
Cine5 İç Yapım, Portreler Neşet Ertaş belgeseli, Cine5