Omik Direnç Nedir?
Elektrik devrelerinin gösterdiği endüktif özelliklerden biri olan Omik direnç, herhangi bir elektrik devresine alternatif gerilim uygulandığında devreden geçen akım, uygulanan gerilim ile aynı fazda olduğunda devre; "Omik davranış" sergiliyor demektir. İşte tüm yönleriyle Omik direnç...
Alternatif akımda yükün temel devre elemanları olan direnç, bobin ve kondansatör olmasına göre üç çeşit farklı direnç meydana gelir.
Bunlar sırasıyla:
- Omik Direnç,
- Endüktif Reaktans, Kapasitif Reaktans,
- Empedans,
olarak adlandırılırlar.
Omik Direnç
Akım ve gerilimin aynı fazda olduğu, açı farkı oluşturmayan yüklerin oluşturduğu dirence omik direnç denir. Isıtıcılar, akkor telli lamba, iletken tellerin içdirenci omik direnç oluşturur. R harfi ile gösterilir. Birimi ise ohm'dur.
Endüktif Reaktans
Alternatif akımda bobinin direncine endüktif reaktans denir. Elektrik motorları, balast, kontaktör gibi cihazlar endüktif reaktans meydana getirir. XL ile gösterilir. Birimi ise ohm'dur.
Formülü; XL = 2.π.f.L'dir.
π= Pi sayısı 3,14
f = Frekans
L = Bobinin endüktansı
Örnek Soru: Frekansı 50 Hz. olan bir A.A. devresindeki 40mH endüktansı olan bir bobinin endüktif reaktansını hesaplayınız.
40mH = 0,04H
XL = 2.π.f.L
XL = 2. 3,14 . 50 . 0,04
XL = 12,56 ohm olarak bulunur.
Kapasitif Reaktans
Alternatif akımda kondansatörün direncine kapasitif reaktans denir. Xc ile gösterilir. Birimi ise ohm'dur.
Formülü; Xc = 1 / 2.π.f.C'dir.
π= Pi sayısı 3,14
f = Frekans
C = Kondansatörün kapasitesi'dir.
Örnek Soru: Frekansı 50 Hz. olan bir A.A. devresindeki 100µf (mikro farad) kapasitesi olan bir kondansatörün kapasitif reaktansını hesaplayınız.
100µf = 0,0001 f
Xc = 1 / 2.π.f.C
Xc = 1 / 2. 3,14 . 50 . 0,0001
XL = 31,8 ohm olarak bulunur.
Empedans
Alternatif akım devrelerinde toplam dirence empedans denir. Dirençlerin toplamı aralarındaki açı farklarından dolayı vektörel olarak yapılır. Z harfi ile gösterilir. Birimi ise ohm'dur.
Formülü: Z = U / I'dır. Dirence bağlı formülleri devrede omik direnç, endüktif reaktans ve kapasitif reaktansın bulunup bulunmamasına ve seri devre, paralel devre bağlantısına göre değişim göstermektedir.