Siyah ishal nedir? İlaçlar ve toksinler neden olabilir

Sindirim sistemindeki problemlerden biri olan siyah ishal, "melena" olarak da bilinir ve genellikle yemek borusu, mide​ veya onikiparmak bağırsağından kaynaklanan kanamaların göstergesidir. Bu durum yenidoğanlardan yaşlılara kadar her yaşta görülebilir ve ilaç kullanımı, ülser, gastrit gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Siyah rengin oluşumu, hemoglobin içindeki demirin bağırsaklarda oksitlenmesiyle ilişkilidir. Kanama, kalın bağırsağın son kısımlarında gerçekleştiğinde ise dışkının rengi kırmızı olarak kalabilir. Tedavi yöntemleri, bu rahatsızlığın nedenine göre belirlenir ve değişkenlik gösterir.

Yiyecekler, ilaçlar ve toksinler siyah ishale neden olabilir.

Siyah renk, hemoglobindeki demirin ileum (ince bağırsağın alt yarısı) ve kolondan geçmesi sırasında oksitlenmesinden kaynaklanır.

Kanama kalın bağırsağın sonlarında olduğu zaman rengi koyulaşacak kadar uzun süre bağırsakta kalmaz ve kırmızı renkte görülür.

SİYAH İSHALİN SEBEPLERİ NELERDİR?

Yiyecekler:

Puding, meyan kökü bazı tatlı çeşitleri, böğürtlen, pancar, yaban mersini gibi koyu renkli sebze ve meyveler kanlı olarak tüketilen et gibi yiyecekler siyah ishal yapabilir.

Bunların dışında:

• Yemek borusu varisleri, 
• Mide ülseri, 
• Gastrit, 
• Basınçlı kanamalar, 
• Kalın bağırsak kanseri 
• Kullanılan antibiyotik ilaçlar 
• Yenidoğan dışkısı 

siyah ishale neden olarak gösterilebilir. 

Yemek borusu varisleri: 

Halk arasında siroz diye bilinen bu hastalığa göre yemek borusundaki toplardamarlar genişleyebilir. Zamanla genişleyen bu damarlardan kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar hem dışkıda hem de kusma şeklinde dışarı atılır.

Mide ülserleri: 

Mide iç yüzündeki yaralar yer yer kanama yapabilir. Mide ülserine “helikobakter pilori” adı verilen bir bakteridir neden olur. Uygun antibiyotik tedavisi ile iyileşen mide ülserleri tedavi edilmedikleri zaman şiddetli kanamalara yol açabilir.

Gastrit: 

Mide iç yüzünü örten hücrelerin iltihaplanması “gastrit” adını alır. Sigara, içki, bakteriyel enfeksiyonlar ve aşırı baharatlı yiyecekler gastrite sebep olabilir. İltihaplı bu alanlardan bazen kanama da olabilir.

Basınç kanamaları: 

Şiddetli öksürük, kusma veya epilepsi nöbetlerindeki kasılmalar yemek borusu ile mide arasındaki birleşim yerinde yırtılmaya ve buna bağlı olarak kanamaya yol açabilir. Bu durumda siyah renkli dışkı görülebilirse de bu nadir bir durumdur.

Kullanılan Antibiyotikler: 

Non steroid antienflamatuar ilaçlar olarak bilinen çoğu ağrı kesicinin uzun süre kullanımı mide yaralarına yol açabilir. Bu yaralar bazen kanama yaparak siyah renkli dışkılamaya yol açabilir.

Kalın bağırsak kanseri: 

Kalın bağırsağın özellikle başlangıç bölümünde bulunabilecek kanserlerin kanama yapması sonucu siyeh renkli dışkılama olabilir.

Yeni doğanların anne kanını yutması: 

Yeni doğan bebekler doğum sırasında annede olan kanamayı yutarsa ilk birkaç gün siyah renkli dışkı yapabilir. Ancak bu durum birkaç günde iyileşir.

SİYAH İSHAL NASIL GEÇER?

Siyah ishal, bağırsak enfeksiyonundan kansere kadar çeşitli nedenlerden kaynaklana bilir. Doktorunuz sizden gaita testi isteyecek ve bu skalaya göre size kullanacağız ilaçları reçete edecektir.

RENKLERİNE GÖRE DIŞKI ANALİZLERİ 

Beyaz Renkli Dışkı

Beyazımsı, grimsi veya kil renkli dışkı safra yetersizliğine işaret eder. Aynı zamanda karaciğer ve safra kesesiyle ilgili sorunların da olduğu anlamına gelebilir. Çünkü bunlar safra üretilen ve depolanan organlardır. Dışkının beyaz olması safra taşı olduğu hatta siroz olduğu anlamanına bile gelebilir. Kahverengi dışkıda beyazlıklar olması Crohn hastalığının bir belirtisi olabilir.

Yeşil Renkli Dışkı

Yeşil renk klorofil bakımından zengin (ıspanak gibi) sebzelerin tüketilmesi, yeşil renkli içeceklerin içilmesi ve demir takviyelerinin sonucunda oluşur. Sebep gıda değilse, dışkınız sindirim borusunu çok hızlı geçmiştir ve yeterli bilirubin ve safra alınmamıştır.

Sarı Renkli Dışkı

Sarı dışkı tıkanmış safra yollarının ve zayıf yağ emiliminin bir işareti olabilir. Başka bir sebep de, pankreas tarafından üretilen, kronik pankreatit, çölyak hastalığı ve kistik fibrozu belirtecek enzim eksikliğidir. Ancak çok fazla havuç yediğinizde ya da sarı renk bir şeyler yediğinizde bu tür durumla karşılaşabilirsiniz.

Siyah Renkli Dışkı

Aspirin, ibuprofen ve demir takviyeleri gibi ilaçların alımı veya bağırsaklarda kanama nedeniyle siyah dışkı görünebilir. İkinci nedenden dolayı bir sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Daha yaygın bir neden de yediğiniz gıdalarda yatar. Meyan kökü ya da yaban mersini de dışkının siyah olmasına neden olabilir.

 Kırmızı Renkli Dışkı

Pancar, kırmızı renkli içecekler, domates dışkının kırmızı renk almasına neden olabilir. Bununla birlikte, eğer sebep besin kaynağı değilse, mutlaka doktora gidin. Hemoroid, ülseratif kolit, hatta kanser gibi daha ciddi bir şey olabilir.

ŞEKLİNE GÖRE DIŞKI ANALİZLERİ

1. Görünüşü fındık ya da keçi dışkısını anımsatıyorsa şiddetli kabızlık yaşanıyor demektir. Bu tür dışkı, vücudunuzun lif içermediği anlamına gelir. Tam buğday makarna, ahududu ve mercimek gibi lif açısından zengin ürünler tüketmeye özen gösterin.
2. Görünüşü sosis şeklinde, geniş ve topaklıysa da kabızlık olduğu anlamına gelir. Bu dışkı türü de lif eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Antidiyareik ilaçlar ve fiziksel aktivite eksikliği buna neden olabilir. Daha çok meyve ve sebze yenmeli ve egzersiz yapılmalı.
3. Görünüşü çatlak bir sosis şeklindedir. Bu normal bir dışkıdır. Yürümeyi ve daha fazla su içmeyi unutmayın.