Şokun Tanımı Nedir?, Şok Nedir Çeşitleri Nelerdir?
Şok, akut kan dolaşımı yetmezliği olarak tanımlanan ve hayati bir sendromdur. Şok; bilinç kaybı ve bulanıklığı, ciltte solgunluk ve nemlilik, nabızda hızlanma ve zayıflama, solunum güçlüğü, şiddetli susama, idrarda azalma ve beyindeki dolaşım bozukluğuna bağlı, bunaltı, huzursuzluk, saldırganlık, uyuklama gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu haberimizde; "Şokun tanımı nedir?, Şok nedir çeşitleri nelerdir?, Şok hastalığı nedir?, Şoka giren insan nasıl olur?" gibi aklınıza takılan sorulara cevaplar vermeye çalışacağız...
İnsan kalbinin pompaladığı kan miktarının, organ, doku ve hücrelerin gereksinimini karşılamayacak duruma gelmesi ve vücudun normal yaşam işlevini yerine getirememesi hali olan şok olan kişilerde, kalp, kanın dolaşım sistemi içinde sürekli dolaşmasını sağlar ve bir dakikada takriben 6 lt kanı, sadece 6 lt alan sisteme pompalar.
Dolayısyla dolaşım sistemi tarafından, vücudun her tarafına yeterli miktarda kanın pompalanamadığı durumda kişi şoka girer.
Şok çeşitlerini dört başlık altında toplayabiliriz.
Bunlar,
- Hipovovemik şok: Kan kaybı veya vücut içi sıvısında kayıp (kusma, ishal vb.)
- Nörojenik şok: Ciddi kafa travması, omurga yaralanmaları
- Anaflaktik şok: Dışarıdan vücut içine giren herhangi bir maddeye karşı
- Kardiojenik şok: Kalp kasının görevini yapamaması nedeniyle yaşanılan şok
olarak listelemek mümkün.
Ancak hangi çeşit şok olursa olsun hepsinde kan damarlarında dolaşmakta olan kan miktarında büyük oranda azalma yaşanır.
İşte bu azalma olayına tıp dilinde "hipovolemi" denilmektedir.
Şok Belirti Nelerdir?
(6).jpg "Şokun Tanımı Nedir?, Şok Nedir Çeşitleri Nelerdir?")
- En önemli belirtileri arasında halsizlik, renkte sararma terleme ve sıcaklığın düşmesi vardır.
- Alında, dudakta, avuç içi ve koltuk altında ter görülür.
- Kusma veya mide bulantısından yakınma olabilir.
- Başta normal olan tepkileri, sonradan aşırı hareketli veya çevreye karşı duyarsız ve ilgisiz olabilirler.
- Susuzluk hissederler.
- Nabızda artış görülmesine karşı nabız duyulmayacak kadar hafiftir.
- Hızlı ya da yavaş derin enfes alabilirler.
- Bu belirtilerin hepsi ilk anda görülmeyebilir. Hatta bazı belirtiler hiç görülmeyebilir.
- Ciddi kanamalarda belirtiler 1 saat ve sonrasında ortaya çıkabilmektedir.
Şokta ilk yardım nasıl Yapılır?
- İlk başta şoka girmiş kişinin güvenli bir yerde olmasına dikkat edilmelidir.
- Şoka girmiş hastanın hemen sırt üstü yatırılıp doğru nefes alması sağlanmalıdır.
- Şoka girmiş kişide kanama durumları varsa uygun yöntemlerle kan akışı durdurulmalıdır.
- Hastanın pozisyonu şok pozisyonu olarak bilinen ayakların kalp seviyesinden yaklaşık 30 cm daha yukarıda durması sağlanmalıdır.
- Şoka girmiş hastanın astada boyun travması yoksa baş kısmı sağa ya da sola çevrilmelidir.
- Hastanın en hızlı şekilde hastaneye götürülüp uzman doktorlar tarafından takip edilmesi sağlanmalıdır.
- Burada şok pozisyonunda yatan hastayı hareket ettirilmemeli, hasta sıcak tutulmalı bilinci açık ve konuşabiliyorsa endişe ve korkularının olmaması için telkinlerde bulunulmalıdır.
