Vanilya Nedir? Ne İçin Kullanılır? Vanilyanın Fayda ve Zararları Nelerdir?

Vanilya ismi Latince kökenli olup Vanilla, Vanilla planfolia, Vanilla plant, Vanillier gibi isimlerle anılır. Tropikal ülkelerin bir ürünü olan ve afrodizyak hoş bir kokusu bulunan vanilyanın faydalarını saymakla bitiremeyiz. Kokusu bile başlı başına iştah açıcı bir özelliğe sahip olan vanilyanın yetiştiği bölgelerde kıymeti bilinen bir bitkidir.

Birçok alanda kullanılan vanilya bitkisinin anavatanı Madagaskar ve Meksika’dır.

Vanilya deyince Türkiye’deki hemen hemen herkes tatlıların üzerinde ki o kıtır kıtır hoş kokulu tat hemen aklına gelecektir. Ancak vanilya sadece tatlı ve pastalarda değil kozmetik alanda da adeta vazgeçilmezler arasında yer alır.

Vanilya bitkisinden yararlanmak için bitki daha henüz yeşilken toplanmaya başlanır. Büyük kazanlarda bu bitki haşlandıktan sonra kurutulması için güneşe serilir. Kurutulmuş olan vanilya meyveleri birçok ürünün hammadesi olarak kullanıma hazır hale gelir.

Vanilyanın en çok ticari amaçla kullanıldığı ülke Meksikadır. Hatta bu ülke vanilya’nın orkidesini bileyetiştirilmektedir.

Vanilya Nedir? / Vanilya Ne İşe Yarar

Vanilya, salepgiller (Orchidaceae) ailesinin adeta şifa kaynağı olan bitkilerin başında gelir. Yaklaşık 20-25 cm boyunda meyveleri olan bu bitkinin yaprakları sapsız ve yassı şeklindedir. Doğada 150 türü olan vanilyanın, Ekvatorun Pasifik kıyıları, Meksika, Madagaskar, Cava, Antiller ve daha birçok yerde yetiştirilmektedir.

Ülkemizde vanilya tozu, vanilya özü olarak aktarlarda sık sık karşımıza çıkar. Vanilyanın içeriğinde bulunan kalsiyum ve sodyum gibi bileşenler bitkiyi sağlık açısından oldukça önemli kılmaktadır. Az miktarda şeker içeren vanilyanın içeriğinde kolesterol sıfırdır.

Vanilya Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?

Ülkemizde ancak sera ve botanik bahçe gibi kapalı alanlarda yetiştirilebilen vanilya maalesef kullanım alanı çok yaygın olmadığı için az miktarda yetiştirilmektedir. Bizde en yaygın kullanım şekli daha çok tatlıları süslemek bir de vanilya çayı hazırlamak ve doğal tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.

Özellikle sütlü tatlılara kullanılan vanilya, tarçın ya da Hindistan cevizi gibi hoş kokulu baharatlarla birlikte tercih edilmektedir. Vanilyayı asit oranı yüksek olan sebze ve meyvelerin mide dostu bir hale gelmesinde de asit giderici özelliğinden yararlanılmaktadır. Yapay şekerlerin zararlarını bilenler için oldukça sağlıklı bir tatlandırıcı formda olan vanilya ile tadı ekşi ve az olan yiyecekleri tatlandırmak için kullanılmaktadır. Hoş tat vermesi içeriğindeki zengin vitamin ve mineralleri ile birlikte besleyici bir bitki diğer taraftan kozmetik endüstrisinde vanilyanın afrodizyak etkili kokusundan da yararlanılmaktadır. Şampuan, vücut losyonları, el sabunlar cilt kremleri ve daha birçok kozmetik alanda, vanilyanın hoş kokusundan istifade edilebilmektedir.

Vanilyanın Başlıca Faydaları Nelerdir?

Vanilya deyince aklınıza ilk insan sinir sistemi gelmeli. Çünkü bu bitkinin başlıca özelliği vücudun sinir sistemini uyarıcı bir etkisi var.

Kokusu psikolojik sorun ve depresyona karşı bünyelerin daha dayanıklı olmasını sağlamaktadır.

Stres, sıkıntı ile baş edebilmek için vanilyanın koklanması vücudu rahatlatmaktadır.

Kısaca Vanilya:

• Sindirimi sistemine, mide hastalıklarına karşı faydalıdır.
• Kadınlar için doğal bir adet söktürücü özelliğe sahiptir.
• Kuru öksürük, astım ve soğuk algınlığı hastalıklarına karşı vanilya bitkisi oldukça katkı sağlamaktadır
• Hazmı kolaylaştırır.
• Ateşi düşürücü özelliğe sahiptir.
• Cinsel gücü artırıcı etkisi vardır.
• Vücudun direncini ve enerjisini dengede tutar.

Vanilyanın Zararları veya Yan Etkileri Var Mıdır?

Herhangi bir zararı olmadığını bildiğimiz bitkinin özellikle kokuya karşı hassas olan bünyelerde fazla kullanımı kullanan kişiye zararı dokunabilir.  

Bitkinin mide bulantılarını önlemek amacıyla kullanıyor olması ancak aşırı kullanımı ters etki yaparak kulanan kişide kusma problemine yol açabilir. Böyle durumlarda vanilya bitkisinin piyasada yağı da bulunmaktadır. Bu yağ vücuda serinlik ve rahatlama vermesi için kullanılmaktadır.

Vanilyanın alerjik rahatsızlığı olan kişiler tarafından kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. Vanilya tozu, özü ve yağı gibi farklı şekillerde alınan vanilyanın aşırı tüketiminden özenle kaçınılmalıdır. Aksi halde faydalı bir bitkiyi zararlı bir hale dönüştürmek ve sağlığınızın bozulmasına sebebiyet verebilir.

Hamilelikte Vanilya Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Doğal bir bitki olan vanilyanın insanlık için faydalarını kimse sorgulayamaz. Ancak bazı özel sağlık durumları ve hastalık gibi konular bitki ve baharatlara karşı temkinli olmayı gerektirmektedir.

Her ne kadar hamilelik gebelik dönemlerinde kadınların baharat ve bitkilere karşı dikkatli olması gerekse de vanilyanın hamile veya gebe kadınlara hiçbir zararı yoktur.

Tam tersine hamile kadınlara vanilya bitkisinin gebelik sürecinde bebeğin gelişimine olumlu etki sağlayabilir. Ancak yine de hamile kadınların doktorlardan onay almadan kullanmasını uygun görmüyoruz.

Vanilya Çayının Faydaları / Vanilya Yağı Nasıl Kullanılır?

Adet Sancıları

Kadınların adet gecikmesi sebebiyle yaşadığı sancılara oldukça fayda sağlar. Aktarlarda vanilya bitkisinden 100 gram alıp onu kaynatıp suyunu afiyetle içebilirsiniz. Vanilya çayı ay dönümünü düzenleyerek şiddetli sancıların hafiflemesini sağlayacaktır.

Mide Yanması ve Gastriti Hafifletir  

Vanilya çayının mide asidini düzenleyerek hazımsızlık, şişlik, yanma ve gastrit gibi sağlık sorunlarına karşı faydalı olduğu bilinmektedir. Yemeklerden sonra bir tatlı kaşığı toz halinde tüketilmesini tavsiye ediyoruz. 

Direnci Artırır

Afrodizyak etkisi tartışılmaz bitkinin vücudun günlük enerji ihtiyacını karşılayacağını da söylemiş olalım.

Vanilya çayı, bağışıklık sisteminin direncini artırıp vücudun savunmasını güçlendirecektir.

Kas Sistemini Korur

İnsan vücudunda her sistem birbiriyle bağlantılı ve ilişkilidir. Özellikle kas sistemi rahatsızlığı çeken kişilerde mide kasılmaları daha çok artar. Bu durum mide kaslarının bozulmasına ve kusmalara yol açar.Ancak vanilya çayı mide kaslarını güçlendirerek kusma sorununu engeller. 

Cilt Hücrelerini Yeniler

Vanilyanın yağıda oldukça faydalıdır. Yağın uçucu özelliği insan cilt ve yüzeylerindeki hücrelerin yenilenmesini sağlar.

Vücutta meydana gelen kırışıklık ve yaşlanma gibi istenmeyen problemlerin yaşanmasını geciktirir.

Vanilya yağı vücut hücrelerini yenilediğinden yüzeyde egzama gibi deri hastalıklarının oluşma ihtimalini azaltır.

Alerjiye Karşı Korur

Ciltte meydana gelen alerjik durumların sonrasında oluşan kızarıklık, kaşıntı ve kabartı gibi istenmeyen görüntülerin tedavisinde vanilya yağını gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.