Yüz Felci Nedir? Yüz Felci Neden Olur? Yüz Felci Nasıl Tedavi Edilir?

Yüz Felci Nedir?

Yüzün her iki tarafında yüz kaslarının yani “fasiyal sinir lifleri”nin çeşitli nedenlerle hasar görmesi sebebiyle yüzde meydana gelen hareket kaybına halk arasında “yüz felci” denilmektedir.

Yüz felci aniden meydana gelebileceği gibi belli zaman aralıklarında aşamalı olarak ortaya çıkabilmektedir.

Yüz Felcinin Nedenleri Nelerdir? Yüz Felcini Nasıl Anlarız?

Yüz felci nedenleri arasında; kafa travması, beyinde damar tıkanıklığı, baş ve boyunda tümör, yüz sinirinde zedelenme gibi birçok nedenden ortaya çıkabilir.

Diğer taraftan;

• Islık çalmak istediğinde nefesini üfleyememe,
• Yüz mimiklerinde hareketsizlik,
• Yeme içmede zorlanma,
• Sese karşı aşırı duyarlılık,
• Tükürük salgısına hakim olamama,
• Ağız yani çenenin sağ veya sola doğru kayması,
• Ağız içinde tat değişikliği,
• İnmenin yani felçli tarafta dilin tat alamaması,
• Göz kapaklarını kapatma da zorluk çekme,
• Ağız kenarını oynatamama,
• Konuşmada zorluk çekme,
• Kulak arkasında şiddetli ağrı

yukarıda saydığımız durumlardan 3, 4 tanesini yaşıyorsanız yüz felci olduğunuzu söyleyebiliriz.

Bell Paralizisi Nedir?

Ülkemizde yüz felcinin en yaygın nedeni “Bell paralizisi” denilen klinik durum bilinmektedir. Bell paralizisi yüzün ya sağ ya da sol tarafındaki kasları etkileyen ve aniden gelişen, nedeni ise bilinmeyen yüz felci şekli olarak tanımlanır.

Bell paralizisinde altta yatan tümör, kafa travması gibi açık bir neden yoktur.

Yüz sinirinde ödem oluşması sebebiyle içinden geçtiği kemik yapılarda sinir sıkışması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Yani fasiyal sinirin, viral enfeksiyonu ile ilgili olduğu tahmin edilmektedir. Bell paralizisine bağlı yüz felci geçiren hastaların %90’a yakını altı ay içerisinde tamamen iyileşir.

İnme Nedir?

Yüz felci oluşumunun en büyük nedeni inmedir. İnme yüz kaslarını kontrol eden sinir hücrelerinin beyinde hasar görmesi ile meydana gelir. İnmeye bağlı yüz felcinde yüz sinirinde doğrudan bir hasar yoktur. Yani yüz felci, beyin hasarı ve mesajların yüz sinirine doğru şekilde aktarılamamasından meydana gelir.

Ancak inme şekline bağlı olarak beyin hücrelerinin zarar görmesi;

• Oksijen eksikliği
• Kanama nedeniyle beyin hücrelerinde aşırı basınç oluşması

şeklinde olabilmektedir.

Yüz Felcinde Başka Nedenler Nelerdir?

Yüz felcinin oluşmasında;

• Kafaya alınan darbe neticesinde kafatası kırığı veya beyinde hasar meydana gelmesi,

• Yüze alınan darbeler sonrası ağır yaralanmalar,
• Baş ve boyunda oluşmuş tümörler,
• Orta kulak enfeksiyonu,
• Kulakta oluşan başka hasarlar,
• Lyme hastalığı
• Ramsay-Hunt Sendromu
• Multipl skleroz
• Guillain-Barré sendromu
• Otoimmün hastalıklar
• Cerrahi nedenler
• Rahimde fasiyal sinir veya yüz kaslarının anormal gelişimi
• Moebius,
• Charge
• Melkersson-Rosenthal sendromu
• Doğum travması

gibi durumların yaşanması yüz felcine neden olabilmektedir.

Yüz Felcinin Belirtileri Nelerdir?

Yüz felci belirtileri arasında farklı nedenlere bağlı olarak belirtiler kişiden kişiye farklılıklar göstererek kendini gösterebilir.

Bell Paralizisi Belirtileri Nelerdir?

Bell paralizisi belirtilerini sıralayacak olursak:

• Yüzün tek tarafında meydana gelen felç,
• Yüzün etkilenen kısmında göz kırpma ve alın kırıştırma gibi durumlarda hastanın kontrolünün olmaması,
• Gözyaşında azalma,
• Felç sebebiyle çenenin ya da ağzın sarması,
• Kaslarda seğirme ve istemsiz hareketler,
• Etkilenen tarafta tat duyusu kaybı,
• Konuşma bozukluğu,
• Tükürüğü ağızda tutamama,
• Yeme içme zorluğu
• Kulak içinde ya da arkasında ağrı
• Çene eklemi çevresinde ağrı
• Etkilenen taraftaki kulakta seslere aşırı duyarlılık
• Baş ağrısı

Yukarıdaki belirtiler genel olarak etkilenen tarafta yaşanır. Ancak nadiren de olsa Bell paralizisinde yüzün her iki tarafındaki sinirlerin etkilenebilmektedir.

İnmeye Bağlı Olarak Gelişen Yüz Felci Belirtileri Nelerdir?

İnmeye bağlı yüz felci ve Bell paralizisinde görülen belirtiler benzerlik gösterir. Fakat inmede bazı ek belirtiler daha vardır.

Buna göre:

• Hastanın bilincinde değişikliklerin meydana gelmesi,
• Yine hastanın zihninde karışıklık,
• Aşırı baş dönmesi,
• Hastanın denge problemleri yaşaması,
• Hastanın görmesinde sorunlar yaşanması,
• Epileptik nöbet veya ataklar,
• Vücudun sağ veya sol tarafında komple güçten düşme veya kuvvetsizlik

inmeye bağlı yüz felci geçiren kişilerde Bell paralizisinin aksine etkilenen taraftaki göz kırpma ve alın kırıştırma yeteneği korunur.

Yüz Felcinin Tanısı Nasıl Konulur?

Yüz felci tanısında hastanın:

• kaş kaldırma,
• göz kırpma,
• gülümseme,
• kaşları çatma

gibi mimikleri yapmasını isteyerek kas hareketlerini değerlendirir.

Ayırıcı tanı için ise elektromiyografi yani kasların ve onları kontrol eden sinirlerin sağlığını kontrol eden test yapılır.

MRG ve BT gibi görüntüleme taramaları ve kan testleri yapılabilir. Testler yardımıyla yüz felcinin nedeni saptanmaya çalışılır.

Yüz Felci Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Yüz felci tedavisi altta yatan nedene göre planlanır.

Bell Paralizisine Bağlı Yüz Felci Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bell paralizisi olan hastaların çoğunluğunda yüz felci belirtileri en az 3 en çok 6 ay içinde tamamen iyileşme gözlenir.

Diğer taraftan, hasta da meydana gelen yüz felcine yönelik, ağız yoluyla prednizon gibi steroidlerin ve antiviral ilaçların alınmasının, tam iyileşme şansını artırmaya yardımcı olabilmektedir.

Ayrıca, yüz için fizik tedavi yöntemleri yüz kaslarının güçlendirilmesine ve kalıcı hasarı önlemeye yönelik önemli bir tedavi yöntemi olarak sıralanabilir.

Şayet hasta da tamamen iyileşme yaşanmazsa, özellikle göz kapaklarının düzeltilmesine veya çarpık gülümsemenin düzeltilmesi için plastik cerrahiden yardım alınabilir.

Yüz felci için en büyük tehlike ise olası göz hasarlarıdır. Bell paralizisi genellikle bir veya iki göz kapağının tamamen kapanmasını önler. Göz kırpmada sorun ortaya çıktığında kornea kuruyabilir ve yabancı partiküller göze girip hasara neden olabilir. Bu sebeple yüz felci olan kişiler gün boyu yapay gözyaşı kullanmalıdır. Gözün nemli kalması ve korunmasını sağlamak için ayrıca şeffaf plastikten yapılmış bir aparat takmaları gerekir.

İnmeye Bağlı Yüz Felci Tedavi Yöntemleri Nelerdir?  

İnmeden kaynaklanan yüz felci tedavisinde ilk olarak inmenin tedavi edilmesi gerekir. İnme çok yeni olmuşsa ve pıhtıdan kaynaklanıyorsa pıhtının çözülmesine yönelik tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.

İnme, çok uzun zaman önce olmuşsa, beyinde daha fazla hasar riskini azaltmak için ilaç tedavisine başlanmalıdır. İnmenin kalıcı hasar vermemesi için erken dönemde tedavi edilmesi hayati önem taşır.

Başka Nedenlerden Kaynaklı Yüz Felci Tedavi Yöntemleri Nelerdir?  

Başka nedenlerden dolayı oluşan yüz felci tedavisinde ameliyatla hasarlı sinirleri veya kasları onarmak veya varsa tümörleri çıkarmak gibi yöntemler kullanılabilir.

Üst göz kapağının kapatılmasına yardımcı olmak için küçük ağırlıklar cerrahi yolla kapağın içine yerleştirilebilir.

Bazı insanlar felce ek olarak kontrolsüz kas hareketleri yaşayabilir. Bu kasların botoks enjeksiyonları ile geçici olarak felç edilmesi ve ayrıca fizik tedavi uygulamaları istemsiz kas hareketlerini kontrol altına almak için yardımcı olabilir.

Yüz Felci Nasıl Geçer? Yüz Felcinden Nasıl Korunuruz?

Yüz felci için doktor kontrolünde gerçekleştirilen tıbbi tedavinin yanı sıra akupunktur gibi tamamlayıcı tıp yöntemleri etkili sonuçlar verebilir. Yüz felci geçirdikten sonraki ilk 6 ay içerisinde ortalama 10-12 seanslık bir akupunktur tedavisi uygulanması faydalı olabilir.

Bunların dışında:

• Islak saçlarla dışarı çıkmamaya dikkat edilmelidir,
• Özellikle de yüz ve kulaklar çok iyi korunmalı, bere ve atkı kullanılmalıdır,
• Ani ısı değişimleri felcin en önemli sebepleridir. Bu sebeple çok sıcak bir ortamdan çok soğuk bir ortama geçmek felç riskini artırabilir.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları yüz felcine karşı daha savunmasız bırakır. Bu nedenle bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler tüketilmeli.
• Rüzgara maruz kalmamak için araç kullanırken camları açık bırakmamaya özel gösterilmelidir.
• Stresten uzak durulmalıdır.
• Özellikle hamileler ve yaşlılar, çok soğuk havalarda çıkarı çıkmamaya özen göstermelidir.

yukarıda sıraladığımız durumlara da azami dikkat edilmesi gerekir.

Sağlıklı günler diliyoruz…