Deli mi dahi mi? Nasa’da çalışan bir Adanalı

İrfan Mavruk, 1940 yılında Adana’da dünyaya gelir. İlk ve orta okulu bitirdikten sonra Adana Erkek Sanat Enstitüsüne devam ederken roket tasarımları yaparak onları denemeye başlar. Ancak yaptığı roketler nedeniyle Mavruk’un başı dertten hiç kurtulmaz. Hakkında çok fazla şikayet geldiği için birçok kez karakola çağrılır.

MÜHENDİSLER ODASI DALGA GEÇTİ

Bu süreçte projelerine hiç destek bulamayan Mavruk, bir umut Adana Elektrik Mühendisleri Odasına başvurur. Heyet, Mavruk’u dinler ama sonuç yine aynıdır, projeleri imkansız olarak değerlendirilir.

Hatta 1959 yılında odanın dergisinde yayınlanan bir makalede Mavruk’un projeleri ile ilgili, “İrfan Mavruk’un elinde dolaştırdığı füze projesi, meraklı bir çocuğun çizdiği karmaşık bir takım şekillerden ibaret, teknik bir makine resmi ile herhangi bir alakası yoktur. Verilen izahattan anlaşıldığına göre İrfan Mavruk, maalesef geniş fantezisi ile mevcut olmayan şeyleri olmuş gibi göstermekte ve hiçbir hesaba dayanmayan bir takım iddialar ileri sürmektedir” ifadelerine yer verilir.

HAZİNEYİ FARK EDEN ÖĞRETMENİ OLDU

Mavruk, olumsuz eleştirilere ve kimsenin kendisine inanmasına aldırmadan mücadelesini sürdürür. İşte başarısının sırrı da yeteneğinin yanındaki bu özelliğinde gizlidir.

Bir gün atom dersinde öğretmeninin dikkatini çeker. Öğretmen idareye haber verir, konu valiye kadar gider. Bunun üzerine o dönem Adana’da yeni açılan incirlik hava üssünden mühendis yetkililer gelir.
 
Mühendisler, Mavruk’tan tepkili motorları anlatmasını ister ve dinledikleri karşısında şoke olurlar.

MENDERES'TEN DAVET

Vali, Refik Koraltan’a mektup yazar o da Adnan Menderes'e durumu anlatır. Sonuç yüzleri güldürür.

Mavruk, Dolmabahçe Sarayı'na davet edilir.

Sonrası çorap söküğü gibi gelişir. Menderes Mavruk’un anlattıklarından etkilenir ve üstün zekalı çocuklar fonundan Amerikaya gönderir.

Oraya da 3 ayda çok güzel uyum sağlar.

1959 yılında New York’a giden Mavruk, orada teste tabi tutulup Columbia Üniversitesine kayıt olur.

Ülkemizde 27 Mayıs 1960 günü ihtilal olunca, Mavruk ’un aldığı öğrenci bursu kesilir ve Amerika’da beş parasız kalır.

Aynı üniversitede öğrenim gören İspanyol kız arkadaşının maddi desteğiyle öğrenimine devam eder ve okuldan mezun olunca da evlenirler.

İCATLAR VE NASA'YA GİDEN YOL

Mezun olduktan sonra Houston’da bir nükleer araştırma merkezinde çalışmaya başlayan Mavruk’un çalıştığı merkezde hidrojen bombasını icat eden bilim insanı Edward Teller da vardır.

Daha sonra, nükleer silahların parçalarını üreten fabrikalarda çalışan Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz da geliştirir.

Nasa’da "Apollo" projesinde görev alır. Eşine ve ailesine yazdığı mektuplarda, atom bataryası geliştirdiklerinden ve füzelerin uzaya çıktıklarında patladığını ve bunun sebep ve çareleri üzerine çalışmalar yürüttüğünden bahseder.

Daha sonra çalışmalarını başarıyla tamamlar ve uzaya çıkan füzelerin patlamasını önleyen projesini geliştirir.

Sonraki yıllarda da Apollo projelerinde önemli görevler alır, özellikle yerden kumanda etmeye gerek kalmayan roketler alanında üstün başarılar sağlar.

Ay’a ilk çıkan Apollo Mekiğindeki astronotlarla yerden bizzat kendisi telsizle konuşur.

VATANINDA GÖMÜLMEK İSTEDİ

Radarsız roketin kaşifi olarak bilinen fakat ülkemizde hak ettiği değeri bulamayan İrfan Mavruk, Tarihler 5 Ağustos 2010’u gösterdiğinde geçirdiği kalp krizi sonucu New York'ta, 69 yaşında dünyaya gözlerini yumdu.

Mavruk’un cenazesi, vasiyeti üzerine memleketi Adana’ya getirilerek Ali Hocalı Köyü''nde toprağa verildi.