İsrail, Azerbaycan’ı neden destekliyor? Tel Aviv'in Kafkasya satrancının şifreleri

Kafkasya’daki dengelerin değişmesi; İsrail, ABD ve İran’ı endişelendiriyor. Ermenistan’a gelirsek, Paşinyan barış anlaşması imzalamaya dünden razı!

İSRAİL'İN KAFKASYA POLİTİKASI

Aslında Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerilimde İsrail, çok kritik bir noktada. Aslında Azerbaycan ve İsrail arasındaki yakın ilişkiler yeni başlamadı. Türkiye’den sonra Azerbaycan’ın bağımsızlığını tanıyan ikinci ülke İsrail’di.

Ancak İsrail ile İran’ın arasındaki iyi ilişkileri, 30 yıl; yani Şah dönemine kadar sürdü. Tel Aviv’in Bakü yönetimini neden desteklediğinin ilk cevabı da Tel Aviv’in Tahran yönetimi ile neden anlaşamadığı sorusunun cevabında gizli!

İsrail, bölgede İran’ın varlığından hoşnut değil. ABD ile birlikte İran’ın nükleer programına karşı çıkıyor, kendi lehine olan güç dengesinin bozulmasını istemiyor. Ayrıca İran’ın nükleer gücünü kendisine bir tehdit olarak kullanmasından endişe ediyor.

İRAN'I "GÖZETLEME" NOKTASI 

İsrail, Azerbaycan’a; İran’ı gözetlemesini sağlayacak hem teknik teçhizat hem de insani istihbarat desteği sağlıyor.  Yani Azerbaycan, İran’ın gözetlenmesinde kilit role sahip.

Gelelim ekonomiye. Ekonominin çarkları iki ülkede petrol ve silahlar üzerinden dönüyor. İsrail de ekonomik anlamda bir nevi Azerbaycan’a muhtaç.

İsrail’in çok önemli miktarda doğal gaz rezervi var ama bu gazı çıkarmak, boru hattı inşa etmek, Türkiye’nin egemenlik alanından geçirmek gibi çok katmanlı problemleri var.

ENERJİ İHTİYACINI KARŞILIYOR

Bu da İsrail'i şu aşamada, ihtiyacı olan enerjiyi karşılayabilmek adına Azerbaycan ile yakın ilişkilkerini sürdürmeye zorluyor. İsrail'in Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerilimde, Bakü yönetimini destekleyen duruşunun bir nedeni de elbette bu.

İsrail, silah ihracatının yüzde 17’sini Azerbaycan’a yapıyor. Petrol ihtiyacının yüzde 30’unu da yine bu ülkeden karşılıyor.

İran’ın bölgedeki baskıları üzerinden bir denge kurdu Azerbaycan. Karabağ Savaşı'nda Türk silahlarından sonra İsrail silahları Azerbaycan’ın zafer kazanmasında önemli rol oynadı.

SİLAHLARININ REKLAMINI YAPTI 

Tel Aviv’den cephanelik, mühimmat, kamikaze dron yolladı. Karabağ’da bu dronlar kullanıldı. Bu sayede reklamını da yapmış oldu; çünkü savaşı takip eden süreçte dünyadan İsrail kamikaze dronlarına çok talep geldi.  

İsrail ile iyi ilişkiler, Batı’da da Azerbaycan’ı rahatlatıyor. Azerbaycan’da özellikle telekomünikasyon alanında İsrailli şirketler faaliyet gösteriyor. Savunma alanında iki ülkenin iş birlikleri bulunuyor.

Azerbaycan açısından İsrail’i cazip kılan, petrol karşılığında savunma/askeri ekipman alımının kolaylaşması.

Sonuç olarak; para, askeriye, jeopolitik denge... Elbette iki ülke arasındaki ilişkilerin iyi olması oldukça önemli.

Bu tabloda kötü bir dış politika izleyip, yalnız kalan İran’ın ekonomik darboğazda olan Ermenistan’a desteği uzun vadede ne kadar fayda verir göreceğiz.