Türk birliğinde Kırgızistan alarmı: FETÖ-Rusya-Çin kıskancındaki ülkede neler oluyor?

Kırgızistan'da ekonomik bir istikrarsızlık hakim. Kırgızistan ne zaman belini doğrultmaya çalışsa ne zaman ayağa kalkacak olsa ülkeye çöreklenen karanlık odaklar bir anda ortaya çıkıyor. Ülkede kısa bir süre önce darbe teşebbüsü olmuştu. 

Bu kalkışmadan birkaç gün sonra da Katar Emiri Şeyh Temim ülkeye ziyaret düzenledi. Darbe teşebbüsünün zamanlaması sizce de manidar değil mi? Dünyanın en zengin ülkeleri arasında yer alan Katar’ın ziyaret sebebi belki de yapacağı yatırımların ön görüşmesiydi. Bu size de çok tanıdık geldi değil mi? Türkiye de 2016 senesinde ekonomik olarak en refah günlerini yaşarken bir anda FETÖ’nün planladığı darbe teşebbüsüyle kaosa çekilmek istenmişti. Türk birliğinin böylesine geliştiği ve adını duyurduğu şu dönemde Kırgizistan’da da aynı senaryoyu görüyoruz. Hem oyun hem oyuncular hem de amaç aynı…

Ülke aslında bağımsızlığa kavuştuğu günden beri ekonomik olarak bir mücadele veriyor. Çünkü Kırgizistan bağımsızlıktan önce tamamen SSCB’ye bağlıydı. SSCB dağıldıktan sonra bağımsızlığına kavuşan bu muhteşem Türk cumhuriyeti, ekonomide bir türlü istikrarı sağlayamadı. Her ne kadar bağımsızlığına kavuştu desek de ülkede Rusya'nın ve Çin’in en etkili iki faktör olduğunu görüyoruz.

ALTIN MADENLERİNİ ÇİNLİLER İŞLETİYOR

Ekonomik anlamda dışa bağımlı, demografik anlamda güçsüz olan Kırgızistan’ın nüfusu 6-7 milyon civarında. Sıkıntılar ve işsizlik nedeniyle Kırgızlar özellikle Rusya’ya giderek çalışmak mecburiyetinde kalıyor. Bu yüzden birçok köyde erkek nüfusu yok denecek kadar az. Aslında Kırgızistan yeraltı madenleri bakımından çok zengin bir ülke ancak kendisi bu madenleri işlemede yetersiz kalınca özellikle Çinli şirketler bu fırsatı kaçırmamış. Altın rezervlerini Çinli şirketler işletiyor. Bu şirketler yerli işçi çalıştırmak yerine Çin’den işçi getiriyor. Ülkede yüz binleri bulan Çinli işçiler ve aileleri var. Bu durum uzun vadede endişeye neden oluyor.

Katar’ın yatırımları da zaten bu noktada devreye giriyor. Türkiye'nin verdiği güvenle bölgede madenleri ve çıkarmaya ve işlemeye hazırlanıyor. Böylece Çin’in ülkedeki etkisi de giderek azalacak. 

Ülkede etkili olmaya çalışan bir diğer ülke de Rusya! Kendisini bu ülkenin eski patronu olarak görme alışkanlığı ve düşüncesinden bir türlü vazgeçemeyen Rusya, eski arka bahçesini Çin’e kaptırmak istemiyor.

RUSYA OKUL AÇACAK

Rusya’nın en son aldığı karar çok ilginç! Kırgızistan’da Rusça eğitim yapacak okullar inşa etmeyi planlıyor. Oysa çok yakın bir zamanda Kırgızistan Parlamentosu dil konusunda çıkardığı bir yasayla Rusçanın statüsünü düşürmüştü. Hatta birkaç hafta önce Türk devletler teşkilatı ortak dil için bir toplantısı bile yapmıştı… 

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin ve Kırgızistan Başbakanı Akılbek Zhaparov Rusya’nın Soçi şehrinde bir araya geldiler. Rus Başbakan görüşme sonrası “Kırgızistan’da Rus standartlarına göre Rusça eğitim verecek dokuz genel eğitim okulu oluşturmak için bir proje başlatıyoruz. Bu projeyle Kırgızistan’da Rusçanın yeniden yaygınlaşmasını hedefliyoruz...” ifadelerini kullandı.

PUTİN'DEN UZUN VADELİ HAMLE

Çok ilginç değil mi? Kırgızistan’da kurulacak bu okulların tamamı yüzme havuzlu olacak! Yani ülkenin zengin aile çocuklarını bünyeye katmayı hedefleyen bir proje! Kısa vadede Rusya’ya bir şey kazandırmayacak gibi duruyor ama Rusya işini ağır ve profesyonel bir şekilde yapıyor. Yani birkaç yıl sonrasını değil 50 hatta 100 yıl sonrasını hesap ediyor.

Şimdi bakalım… Türk Devletleri teşkilatına üye olan her bir ülke çok değil Kırgızistana 5 ülke yaptırsa neler olur? Biz söyleyelim; çok şey değişir. Çünkü her şeyin başı eğitim. Bu okullarda eğitim Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk Tarihi verilse çok değil 30 yıl sonra oralarda ne Çin ne de Rus kültürü barınabilir. Dil eğitimi çok önemli. Bugün hâlâ Türk devletleri arasındaki dil uçurumunu çözemedik.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un Rusya’nın Kırgızistan’a okul kurma projesine onay verip vermeyeceği merak ediliyor. Kırgızistan’da resmî kurumlarda ve halk arasında Kırgızcanın egemen dil olarak kullanılmaya başlamasına, Rusçanın geri planda kalmasına tepki gösteren Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, 2 Haziran’da yaptığı açıklamada; “Rusya, Kırgızistan’dan dengeli bir dil politikasını izlemesini bekliyor” dedi.

Yani dememiz o ki işe önce Kırgızistan’dan başlamak lazım. Eğitimden sağlığa ekonomiden güvenliğe kadar birçok alanda desteklememiz lazım.