Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile ABD Başkanı Donald Trump'ın kavgasının ardından Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde ABD-Ukrayna heyetleri bir araya geldi. Kritik görüşmeden 30 günlük ateşkes önerisi çıktı. Zelenskiy, ''Biz hazırız'' derken tüm gözler Rusya'ya çevrildi. Moskova tarafından ateşkes önerisine dair ilk açıklama ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'dan geldi.
ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Beyaz Saray'daki kavgasının ardından Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde ABD ve Ukrayna heyetleri yeniden bir araya geldi. Zelenskiy'nin, Trump'tan özür dilediği mektubun ardından gerginlik seviyesi düşerken Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bir kez daha barış gündeme geldi.
ABD-Ukrayna heyetlerinin kritik görüşmesinin ardından Trump'ın ''30 günlük geçici ve acil ateşkes'' önerisi Kiev tarafından kabul edildi. Ukrayna, ABD'nin, tarafların karşılıklı mutabakatıyla uzatılabilecek ve Rusya'nın eş zamanlı olarak uygulamasına tabi olacak 30 günlük geçici bir ateşkesin derhal yürürlüğe konması önerisini kabul etmeye hazır olduğunu belirtti.
Ukrayna'nın bu açıklamasının ardından tüm gözler Rusya'ya döndü. Ateşkes önerisine dair ilk açıklama Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'dan geldi. Lavrov, lası bir ateşkese ilişkin, Moskova'nın insanların hayatını tehlikeye atacak tavizlerden kaçınacağını söyledi. Lavrov, kalıcı bir barış anlaşması olması halinde Rusya'nın Ukrayna'da NATO birliklerinin varlığını hiçbir koşulda kabul etmeyeceği yönündeki tutumunu yineledi.
TASS'ın haberine göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova da Moskova'nın Ukrayna'daki çatışmayla ilgili kendi kararlarını vereceğini ifade etti.
Zaharova, “Rusya Federasyonu'nun pozisyonunun şekillenmesi, bazı anlaşmalar ya da bazı tarafların çabaları nedeniyle yurt dışında gerçekleşmiyor. Rusya Federasyonu'nun pozisyonunun şekillenmesi Rusya Federasyonu içinde gerçekleşir” diye konuştu.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başkent Moskova’da, ABD’nin Ukrayna'ya "30 günlük acil ateşkes" içeren teklifine ve gündemdeki bazı diğer konulara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Putin'in ABD ile nadir toprak elementleri konusunda işbirliği yapılabileceğine yönelik açıklamalarda bulunduğunu anımsatan Peskov, "Bu konuda fırsatlar var ancak henüz istişare yürütülmüyor." diye konuştu.
Trump ile Putin arasında olası bir görüşmeye ilişkin konuşan Peskov, "Böyle bir ihtiyaç ortaya çıkarsa çok hızlı bir şekilde organize edilecektir. ABD ile iletişim kurmak için mevcut kanallar bunu oldukça kısa sürede yapmayı mümkün kılıyor." değerlendirmesini yaptı.
Peskov, Rusya tarafının ABD'nin Ukrayna'ya "30 günlük acil ateşkes" içeren teklifine yönelik yaklaşımıyla ilgili bir soruyu, “Biraz acele ediyorsunuz. Biz acele etmek istemiyoruz. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, bu konuda bizi bilgilendireceklerini söyledi. Yorum yapmadan önce ABD tarafını dinlememiz gerekiyor." şeklinde yanıtladı.
Washington'ın bugün Rusya'ya ateşkes önerisini ileteceğini kaydeden ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, farklı düzeylerde temasların sürdüğünü ifade etti. Rubio, "Eğer Rusya hayır derse, bu bize hedeflerinin ve düşüncelerinin ne olduğu hakkında çok şey anlatır. Bu çatışmanın askeri bir çözümü yok. Tarafların hiçbiri maksimalist hedeflerine askeri olarak ulaşamaz" dedi.
Ukrayna'nın uzun vadeli güvenliğini sağlamayı hedeflediklerini belirten Rubio, "Savaşın 6, 4, 3 yıl sonra yeniden alevlenmesini görmek için bu kadar zamanı harcamanın ne anlamı var? Biz bununla ilgilenmiyoruz" şeklinde konuştu.
Ukrayna'nın gelecekte yaşanabilecek saldırılara, işgallere karşı yeterli bir caydırıcılığa ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Rubio, dünyadaki her ülkenin kendini savunma hakkı olduğunu söyledi. Rubio, "Umuyoruz ki tüm bu düşmanlıkları durdurabilir ve her iki tarafın da çok çalışarak karşılıklı olarak kabul edilebilir bir sonuca ulaşabileceği bir müzakere masasına oturabiliriz. Bu, Ukrayna'nın uzun vadeli refahını ve güvenliğini sağlar" şeklinde konuştu.
30 günlük ateşkesin barış planı hazırlamak için kullanılacağını söyleyen Zelenskiy, seçimlerin ancak sıkıyönetimin mevzuat doğrultusunda kaldırılmasından sonra yapılacağını ifade etti. Zelenskiy, ABD’li ve Ukraynalı yetkililer arasındaki Cidde toplantısını “yapıcı” olarak değerlendirdi.
Ukrayna'nın ABD’nin savaşı mümkün olan en kısa sürede bitirme çabasını desteklediğini söyleyen Zelenskiy, “ABD askeri yardım ve istihbarat paylaşımının yeniden başlaması çok olumlu” dedi.
Zelenskiy, Ukrayna'nın ABD ile çerçeve mineraller anlaşmasını imzalamaya hazır olduğunu belirterek, "Ukrayna'nın ateşkes önerisi konusunda Rusya'ya güveni yok" diye ekledi.
Öte yandan Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin ile ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü John Ratcliffe'in, telefonda "iki ülkeyi ilgilendiren ortak konuları" görüştüğü bildirildi. SVR'den yapılan yazılı açıklamada, "kriz yönetimiyle" ilgili başlıkların da ele alındığı kaydedildi.
Açıklamada, tarafların uluslararası istikrarın sağlanması ve Moskova ile Washington arasında gerilimin azaltılması için düzenli bir şekilde görüşülmesi konularında anlaşma sağlandığı aktarıldı.
Maden anlaşması krizi
ABD ve Ukrayna heyetleri, Beyaz Saray'daki krizin ardından ilk kez Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde bir araya geldi. ABD ile Ukrayna arasındaki maden anlaşması yeniden görüşüldü. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, maden anlaşmasının en kısa sürede imzalanacağını şu sözlerle duyurdu:
"Sonuç olarak, her iki ülkenin devlet başkanları, Ukrayna ekonomisini güçlendirmek ve Ukrayna'nın uzun vadeli refah ve güvenliğini sağlamak amacıyla Ukrayna'nın kritik mineral kaynaklarının geliştirilmesi konusunda kapsamlı bir anlaşmanın en kısa sürede imzalanması konusunda mutabakata vardı."
Rusya-Ukrayna Savaşı'nda ateşkes önerisi
Yermak, ABD'nin 30 günlük geçici ateşkes önerisini kabul ettiklerini açıkladı:
"Ukrayna, ABD'nin, tarafların karşılıklı mutabakatı ve Rusya Federasyonu'nun da kabul etmesi ve eş zamanlı başlatılması halinde, 30 günlük geçici ateşkesin derhal uygulanması yönündeki önerisini kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi."
Yermak, ateşkes sağlanması durumunda esirlerin takasının yapılması ve Ukrayna'dan zorla kaçırılan çocukların ülkelerine geri getirilmesi gibi konuları da toplantıda ele aldıklarını söyledi.
ABD'den Ukrayna'ya istihbarat ve askeri yardım
ABD'nin Ukrayna'ya desteğinin süreceğini de aktaran Yermak, "ABD, Ukrayna'ya istihbarat paylaşımındaki duraksamayı derhal kaldırıyor ve güvenlik yardımını yeniden başlatıyor." açıklamasını yaptı.