Afrika ülkeleri, Filistin ile İsrail arasındaki çatışmada ikiye bölündü

Sahra Alti Afrika'dan Güney Afrika Cumhuriyeti, Sudan ve Cibuti ile Kuzey Afrika ülkeleri Israil'e karsi Filistin'e destek olurken; Kenya, Zambiya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) Israil'in yaninda yer aldi. Filistin ile Israil arasindaki çatismaya iliskin 54 Afrika ülkesinin bulundugu kitada birçok ülke henüz açiklama yapmazken, Güney Afrika Cumhuriyeti’nde iktidar ve muhalefet partilerinin Filistin'e destek vermesi dikkati çekti.

Afrika Birliginden (AfB) yapilan açiklamada, Filistinliler ile Israillilerin derhal çatismalari durdurmasi ve sivillerin hayatlarini korumak için kosulsuz olarak müzakere yapilmasi çagrisinda bulunuldu. Açiklamada, Filistinlilerin bagimsiz ve egemen devlet talebinin reddedilmesinin krizin ana nedeni olduguna isaret edildi.

"GÜNEY AFRIKALILAR OLARAK HER ZAMAN FILISTIN'IN YANINDAYIZ"

Güney Afrika Cumhuriyeti Uluslararasi Iliskiler ve Isbirligi Bakanligindan yapilan açiklamada, yasanan yeni çatismalardan Israil sorumlu tutuldu. Açiklamada, bugün yasanan krizin, Israil tarafindan Filistin topraklarinin yasa disi isgalinin devam etmesi ve yerlesim yerlerinin genisletilmesi ile Mescid-i Aksa'ya ve Hristiyanlara ait kutsal mekanlara saygisizlik ve Filistin halkina yönelik devam eden baskidan kaynaklandigi degerlendirmesi yapildi.

Güney Afrika'nin "uluslararasi kabul görmüs 1967 sinirlari içinde, baskenti Dogu Kudüs olan, Israil ile baris içinde yan yana var olan Filistin devletinin kurulmasi amacinda" oldugu vurgulanan açiklamada, Filistin sinirinin belirlenmesi, Kudüs'ün statüsü ve siyasi tutuklularin serbest birakilmasi gibi öncelikli konularin çözümüne önem verilmesi gerektigi kaydedildi.

İLGİLİ HABERLER

İsrail Bayt Hanun'da 80'den fazla noktayı gece boyunca vurdu

AB'den Elon Musk'a çağrı: 'Yasa dışı içerikleri 24 saat içinde kaldır'

Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 1994'ten beri iktidarda olan Afrika Ulusal Kongresi'nden (ANC) yapilan açiklamada, Filistin'deki Israil isgalleri nedeniyle yasanan hadiselerin "sasirtici" olmadigina dikkati çekildi. Açiklamada, "Israil'in Filistin'i isgal etmesi ve Yahudi yerlesimcileri Filistinlilerin topraklarina yerlestirmesinin uluslararasi insan haklari hukukuna aykiri" oldugu vurgulandi.

ANC sözcülerinden Muhammed Halid Sayid, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Güney Afrikalilar olarak her zaman Filistinlilerin yaninda olduklarini vurgulayarak, "Güney Afrika hükümeti ve iktidardaki ANC, Israil terörünün hüküm sürdügü bu dönemde, Filistin halkinin ve özellikle Gazze halkinin tamamen yanindadir. Bagimsiz bir Filistin devleti çagrimizi yineliyoruz. Israilli liderlerin savas suçlularinin tutuklanmasi yönünde de açik çagrida bulunduk." ifadesini kullandi.

Güney Afrika'da beyaz karsitlarindan olusan muhalefet partisi Ekonomik Özgürlük Savasçilari (EFF) tarafindan yapilan açiklamada da Filistin halkinin kendi topraklarinda yasama hakkinin ihlal edildigine dikkati çekilerek, "Apartheid Israil devletinin devam eden yayilmaci politikasi provokasyondur." denildi. Açiklamada, Filistinlilerin topraklarina yerlesim yeri kurulmasinin BM kararlarina da aykiri oldugu kaydedildi.

CIBUTI VE SUDAN ILE KUZEY AFRIKA ÜLKELERINDEN FILISTIN'E DESTEK

Afrika ülkelerinden Cibuti ve Sudan ile Kuzey Afrika ülkelerinden Filistin’e destek geldi. Cibuti hükümetinden yapilan açiklamada, Filistin topraklarinda gelisen durumla ilgili derin endise dile getirilerek, Israil polisinin korumasi altinda Mescid-i Aksa'ya tekrarlanan saldirilar da dahil olmak üzere devam eden saldirilar ve Filistin halkinin haklarina ve kutsal mekanlarina yönelik ihlallerin bugün yasanan hadiselere neden oldugu belirtildi.

Israil'in provokasyonlarina ve uluslararasi hukuku apaçik ihlallerine son vermek için uluslararasi topluma "acil eyleme geçme" çagrisi yapilan açiklamada, Cibuti'nin Filistin halkina özlemlerini gerçeklestirmeleri ve baskenti Dogu Kudüs olan bagimsiz bir devlet kurmalari da dahil olmak üzere tüm mesru haklarini elde etmeleri konusunda destek olacagi vurgulandi. Sudan Disisleri Bakanligi, Filistin meselesine uluslararasi ilginin azalmasinin, bölgede siddetin ve gerilimin sürmesine yol açtigina isaret etti.

Krize çözüm bulunamamasinin, bölgeyi büyük bedeller ödenerek yeni bir istikrarsizlik dönemine sürükleyecegine vurgu yapilarak, "Sudan, Filistin halkinin bagimsiz devlet kurma mesru haklarina verdigi destegi yineliyor. Masum sivillerin korunmasi çagrisinda bulunuyor." ifadesi kullanildi. Kuzey Afrika ülkelerinden Fas, Misir, Tunus, Cezayir ve Libya da Filistin’e destek veren ülkeler arasinda yer aldi.

KENYA, ZAMBIYA VE KDC'DEN ISRAIL'E DESTEK

Afrika’da Israil’e destek veren ülkeler arasinda Kenya, Zambiya ve KDC siralandi.Kenya Devlet Baskani William Ruto, Israil'e destek vererek, "Kenya, Israil devlet ile dayanisma içinde dünyanin geri kalanina katiliyor ve ülkedeki masum sivillere yönelik saldirilari kesin bir sekilde kiniyor." ifadesini kullandi. Israil ile Filistin arasindaki meselenin karmasik ve hassas oldugunu belirten Ruto, siddetin azaltilmasi çagrisinda bulundu.

KDC Cumhurbaskanligindan yapilan açiklamada, Israil'e yönelik saldirilar kinanarak, KDC hükümeti ve halkinin Israil ile dayanisma içinde oldugu vurgulandi. Açiklamada, "Cumhurbaskani Felix Tshisekedi, agir can kaybi ve yaralanmalara neden olan Israil'e yönelik terör saldirisini sert bir dille kiniyor. KDC ve Israil, her türlü terörizmle mücadele etmek için birlesiyor." ifadesi kullanildi.

Zambiya Disisleri Bakani Stanley Kakubo, Hamas saldirilarini kinayan bir açiklama yaparak, Israil'e destek verdi.  Kakubo, "Israil'e yönelik son dönemde yasanan ve maalesef can kayiplarina yol açan saldirilari siddetle kiniyoruz. Uluslararasi çatismalarin çözümü için diplomatik yollara basvurmanin gerekliligini vurgulamaya devam ediyoruz." degerlendirmesinde bulundu.

AFRIKA ÜLKELERINDEN "MÜZAKERE" ÇAGRISI

Nijerya ve Tanzanya, çatismalarin sivilleri olumsuz etkiledigine dikkati çekerek, "müzakere ve barisçil çözüm" çagrisi yapti. Uganda Devlet Baskani Yoweri Museveni, Israil ve Filistin'de yeniden siddet olaylarinin ortaya çikmasinin üzüntü verici bir durum oldugunu belirterek, savasan taraflarin sivilleri hedef almasini kinadi.

Senegal Disisleri Bakanligindan yapilan açiklamada, Israil ve Filistin arasindaki gerilimden endise duyuldugu belirtilerek, taraflara, "insani durumu daha da kötülestirmekten kaçinilmasi ve itidal" çagrisi yapildi. Açiklamada, Birlesmis Milletler Filistin Halkinin Vazgeçilmez Haklarinin Kullanilmasi Komitesine Baskanlik eden Senegal'in iki devletli çözümü destekledigi hatirlatildi.