Antarktika artık beyaz değil! Korkutan rapor ortaya çıktı
Dünyanın en büyük sorunlarından biri olan iklim değişikliği, Antarktika'yı ısıtmaya devam ediyor. Kıtanın ısınması nedeniyle karlar ve buzullar eridi ve bitki örtüsünün son birkaç on yılda 10 kattan fazla arttığı ortaya çıktı.
Antarktika'da gerçekleştirilen uydu verilerinin analizinde, 1986'da 1 kilometrekareden daha az bitki örtüsü varken, 2021'de neredeyse 12 kilometrekare yeşil örtü olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, çoğu yosun olan bitkilerin yayılmasının 2016'dan bu yana hızlandığını tespit etti.
Buz ve çıplak kayaların hakim olduğu bir kıtada bitki örtüsünün büyümesi, küresel ısınmanın, küresel ortalamadan daha hızlı ısınan Antarktika'yı da etkisi altına aldığının bir işareti. Bilim insanları, bu yayılmanın yabancı istilacı türler için bozulmamış Antarktika ekosistemine bir dayanak sağlayabileceği konusunda uyardı.
Kuzey Kutbu'nda da yeşillenme rapor edilmiş ve 2021 yılında Grönland'ın devasa buz örtüsünün zirvesine kayıtlarda ilk kez kar değil, yağmur düşmüştü.
"KÜÇÜK KISIM DRAMATİK BİR ŞEKİLDE BÜYÜDÜ"
İngiltere'deki Exeter Üniversitesi'nden araştırmanın eş başkanı Dr. Thomas Roland, “Antarktika'nın peyzajı hala neredeyse tamamen kar, buz ve kayaların hakimiyetinde ve sadece küçük bir kısmı bitki yaşamı tarafından kolonize edilmiş durumda. Ancak, bu küçük kısım dramatik bir şekilde büyüdü ve bu geniş ve izole vahşi doğanın bile insan kaynaklı iklim değişikliğinden etkilendiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Roland, karbon emisyonları durdurulana kadar devam edecek olan ısınmanın, “bu ikonik ve hassas bölgenin biyolojisi ve peyzajında köklü değişiklikler” getirebileceği uyarısında bulundu. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan çalışma Landsat görüntülerinin analizine dayanıyor.
Yosunların yayılımında 2016'dan itibaren görülen hızlanma, Antarktika çevresindeki deniz buzu miktarında belirgin bir azalmanın başladığı döneme denk geliyor. Araştırmacılar, daha sıcak açık denizlerin bitki büyümesini destekleyen daha ıslak koşullara yol açıyor olabileceğini söyledi. Yosunlar, çıplak kayaları kolonize edebilir ve daha ılıman koşullarla birlikte diğer bitkilerin büyümesine izin verebilecek toprakların temelini oluşturabilir.
"TOPRAK OLUŞUMU KOLAYLAŞACAK"
Hertfordshire Üniversitesi'nden ve aynı zamanda çalışmanın eş lideri olan Dr. Olly Bartlett, “Antarktika'da toprak çoğunlukla fakirdir ya da hiç yoktur, ancak bitki yaşamındaki bu artış organik madde ekleyecek ve toprak oluşumunu kolaylaştıracaktır. Bu da muhtemelen eko-turistler, bilim insanları ya da kıtaya gelen diğer ziyaretçiler tarafından taşınan yerli olmayan ve istilacı türlerin gelme riskini artırıyor” diye konuştu.
2017 yılında yapılan bir çalışma sayesinde kıtadaki yosun büyüme oranının arttığı gösterildi, ancak kapladığı alan değerlendirilmedi. 2022'de yapılan bir başka çalışma ise Antarktika'nın iki yerli çiçekli bitkisinin ktıanın kuzeyindeki Signy Adası'nda yayıldığını gösterdi. Kıtada eriyen karların yüzeyinde yeşil alglerin de çiçek açtığı belirtildi.
