F-35 kargaşası! Nükleer bomba ve yükseltmeler sonrası ABD'li yetkililer büyük riski gördü, uyardı
ABD'li yetkililer Lockheed Martin'in ürettiği F-35 savaş uçaklarının teknik gelişimi ve silahlandırılmasına karşı uyarı yaptı. 2020 yılında F-35 savaş uçaklarına nükleer bomba entegresi, Blok 4 ve TR-3 teknik hamleleriyle daha fazla silah donanımı üretimden sorumlu isimleri endişelendiriyor. F-35'e yapılan silah yükseltmelerinin gelecekte üretimi zora sokacağı hatta durduracağı düşünülüyor. Yakın zamanda F-35'e Blok 4 planlamasının (silah, mühimmat gelişimi) yanı sıra Hollanda da B61 nükleer bomba ailesini donatmıştı.
ABD’li yetkililer F-35 Müşterek Taarruz Uçağı silah yetenekleri, akıllı mühimmatlar, nükleer bomba, yedek parçalarının gelişimi konusunda uyarıda bulundu. Programdan sorumlu bir yetkilinin bu hafta milletvekillerine yaptığı açıklamada, daha fazla silah entegrelerinin üretimin durmasına yol açacağını söylediği öne sürüldü.
Virginia Cumhuriyetçi ve Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler taktik hava ve kara kuvvetleri alt komitesi başkanı Temsilci Rob Wittman'a göre, F-35 silah yeteneklerini hızlandırılıp ve yedek parça tedarik oranları artırılmıştı. Hava Kuvvetleri Korgeneral Mike Schmidt ve ekibi F-35’te donanım ve yazılımdan oluşan TR-3 çalışmasının üretim hattında zorlandığını belirtmişti.
BLOK 4 YÜKSELTMELERİ ADIMI SONRASI ÜRETİM UYARISI
F-35'in daha fazla silah taşımasına, hedefleri daha iyi tanımasına ve diğer özelliklerin yanı sıra elektronik savaş yeteneklerini geliştirmesine olanak sağlamayı amaçlayan Blok 4 yükseltmeleri konusunda bir uyarı daha yapıldı.
F-35 savaş uçaklarından sorumlu Mike Schmidt, Blok 4 yükseltmeleri ile ilgili yazılı ifade sundu. Yazılı ifadede hem geliştirme hem de tedarik aşamasında test sırasında bulunan bazı teknik hataların giderilmesinin zorlanacağı belirtildi. Schmidt, "Geliştirme ve üretimin eşzamanlılığı Blok 4'ün en kritik sorunudur ve bugün bunun sonuçlarıyla uğraşıyoruz. F-35 [Ortak Program Ofisi], Lockheed Martin ve diğer endüstri ortakları F-35 Blok 4 programında, geliştirmede bir aksaklık olması durumunda uçak üretimini durdurma tehdidi oluşturabilecek yüksek riskli eş zamanlılık tespit etti." dedi.
Üretici Lockheed Martin Defense News'e yaptığı açıklamada bazı Blok 4 yeteneklerinin 2019'dan başlayarak planlanandan yıllar önce teslim edildiğini söyledi. TR-3'ün çalışmasını gerektirmeyen hali hazırda teslim edilmiş yetenekler arasında F-35'in Otomatik Yerde Çarpışmayı Önleme Sistemi veya Otomatik GCAS, Donanmanın C-1 olarak bilinen Müşterek Uzak Durma Silahı çeşidi ve saldırı yeteneği yer alıyor. Lazer güdümlü GBU-49 bombalarını kullanarak yerdeki hedefleri hareket ettiriyor.
YENİ JETLERİN FİZİKSEL ÜRETİMİ YAVAŞLIYOR
Yazılım sorunları, başlangıçta Nisan 2023'te hazır olması beklenen TR-3'ü geciktirdi ve şimdi 2024’te tamamlanması öngörülüyor. Schmidt, TR-3 için bazı önemli parçaların ağır üretiminin, Lockheed Martin'in Fort Worth, Teksas'taki tesisinde bazı yeni jetlerin fiziksel olarak tamamlanmasını da geciktirdiğini söyledi.
Devlet Sorumluluk Ofisi Sözleşme ve Ulusal Güvenlik Satın Alma Direktörü Jon Ludwigson, duruşmada F-35 programının Blok 4'e yönelik planlarının jet gereksinimleri geliştikçe yıllar içinde büyüdüğünü açıkladı. Blok 4'ün beklenen maliyetlerinin de arttığını söyledi.
Ludwigson, Blok 4'ün başlangıçta 2026 yılına kadar 10,6 milyar dolarlık bir maliyetle 66 yeni yetenek (silah, akıllı mühimmat) eklemesi gerektiğini söyledi. Bunun 16,5 milyar dolara mal olan 80 yeteneğe yükselebileceğini de ekledi. Schmidt, satın alma ve sürdürmeden sorumlu savunma müsteşarı Bill LaPlante'nin bu yılın başlarında Blok 4'ün gelişimine ilişkin teknik bir temel inceleme talimatı verdiğini belirtti.
Pentagon ayrıca bu yılın başlarında Blok 4 için eşzamanlılık risklerini azaltmaya odaklanan bir sözleşme imzaladığını açıkladı.
NÜKLEER BOMBA TEST EDİLMİŞTİ
Sık sık teknik arızalarıyla gündeme gelen F-35’lerde akıllı mühimmatların yanı sıra nükleer bomba denemeleri de yapılıyordu. 2020 yılında ABD'nin B61-12 tipi nükleer bombanın tam boy modelini ilk kez F-35A savaş uçağında test ettiği bildirilmişti.
ABD Enerji Bakanlığı Ulusal Nükleer Güvenlik Yönetimine bağlı Sandia Laboratuvarından yapılan açıklamada, içeriğinde nükleer bileşen bulunmayan bombanın tam boy modelini Nevada eyaletindeki Tanopa Test Sahasında F-35A tipi uçakla test ettiklerini açıklamıştı.
Test sırasında uçağın ses üstü hızla uçarken iç mühimmat bölmesinde taşıdığı B61-12 model bombayı 10 bin 500 feet yükseklikten fırlattığı belirtilen açıklamada, bombanın 42 saniyede hedefini vurduğu kaydedilmişti.
HOLLANDA B61 AİLESİNİ DENEDİ
Geçen ay Hollanda, F-35A savaş uçağı filosunun nükleer kapasiteli olmasına yaklaştıklarını duyurdu. Hollanda Hava Muharebe Komutanlığı nükleer caydırıcılığı olan B61-12 bombasının test versiyonlarıyla donatılmış bir F-35A test savaş uçağını tanıtmıştı.
B61-12 BOMBASI NEDİR?
Yeni B61-12 bombası, Amerika'nın B61 ailesinin havadan fırlatılan nükleer yerçekimi bombalarının en son çeşididir.
Derleyen: Murat Makas
