1939 yılında başlayan 2. Dünya Savaşı’nda Fransa saflarında savaşan Cezayirli ve Senegalli vatandaşlar kendilerine vaat edilen bağımsızlığı kazanmak için çok ağır bedeller ödedi. Hatta Cezayir bugün Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneği olarak kabul ediliyor. Peki Fransa’nın kara kıtadaki bu kirli izleri neler? Özgürlük mücadelesinde neler yaşandı gelin birlikte bakalım…
Fransa, yüzyillar boyunca Osmanli yönetiminde kalan Cezayir'i 1830'da isgal etti. Kuzey Afrika'daki diger sömürgelerin aksine Cezayir'i topraklarina katan Paris, buraya 1 milyona yakin yerlesimci göndererek kaliciligini pekistirdi.
Tarihler 1939’u gösteriyordu. Almanya tarafindan isgal edilen Fransa’nin daha çok insana ihtiyaci vardi. Ikinci dünya savasi ve diger askeri operasyonlarinda, özerklik hatta bagimsizlik vaadiyle Cezayir halkini kendi cephesinde savasmaya ikna etmisti. Ancak savas bittikten sonra Fransa bu vaadini yerine getirmedi.
1 Kasim 1954'te Cezayir'in bagimsizlik olusumu Ulusal Kurtulus Cephesi bir bagimsizlik bildirgesi yayinladi ve sömürgecilere karsi ayaklanma çagrisinda bulundu. Bu çagriyi sonucunda panikleyen Fransa ise Cezayir’e daha fazla asker yigdi. Ulusal Kurtulus Cephesi Fransa'nin sömürgeci askerlerini hedef alan birçok eylem gerçeklestirdi.
4.000 Cezayirli sokaklara çikti. "Isgale son" ve "Esitlik istiyoruz" yazili pankartlarla Fransa protesto edildi. Ancak Fransiz Sömürge yönetiminin bu gösteriye tepkisi sert oldu ve bu gösteriyi kanli bir sekilde bastirdi.
Fransiz askerleri tarafindan silahsiz protestoculara makineli tüfeklerle ates açildi ve Fransiz ordu birlikleri binlerce kisiyi öldürdü. Ülkede sikiyönetim ilan edildi, bazi köylere hava saldirilari yapildi. Binlerce insan gözaltina alindi ve sorgusuz bir sekildi infaz edildi.
Ülkede yillar süren insanlik disi savasta, yaklasik 1,5 milyon Cezayirli hayatini kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu. Fransa tipki Cezayir’de yaptigi gibi Ikinci Dünya Savasi'nda kendi saflarinda savasan Senegalli askerleri de katletti.
Bati Afrika cephesinde savasan Senegalli askerler Fransa yüzünden cepheye gittiler, canlarini ortaya koydular. Bunun karsiligini ise katledilerek ödedi. Fransa 1 Aralik 1944 tarihinde isyan bahanesiyle bu askerlerin kaldigi kampta katliam yapti. Fransa uzun süre sayinin 35 oldugunu savundu. 2014'te dönemin Cumhurbaskani François Hollanda ise 70 askerden söz etti. Söz konusu askerlerin yakinlari ise yaklasik 400 askerin katliam kurbani oldugunu ifade ediyor. Senegalliler Fransiz arsivlerinin açilmasini istese de Fransa bu konuda sessiz kalmaya devam ediyor.