Güney Afrika Cumhuriyeti'nin İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanında (UAD) açtığı "soykırım" davası taleplerine ilişkin Lahey'de 2 gün sürecek duruşmanın bugünkü ilk oturumu tamamlandı. İşte davanın ilk oturumunda yaşanan son gelişmeler...
Güney Afrika Adalet Bakanligindan yapilan açiklamaya göre, 11-12 Ocak'ta Lahey'de görülen davanin ilk durusmasindaki heyette Bakan Lamola, Cumhurbaskanligi Genel Direktörü Phindile Baleni, Uluslararasi Iliskiler ve Isbirligi Bakanligi Genel Direktörü Zane Dangor, Adalet Bakanligi Genel Direktörü Avukat Doctor Mashabane ve Cumhurbaskani Özel Danismani Avukat Nokukhanya Jele yer aldi.
Dünyanin farkli ülkelerinden üst düzey siyasetçilerin de yer aldigi heyete, Adalet Bakani Lamola baskanlik ediyor. Heyette Ingiltere Isçi Partisi'nin eski lideri Jeremy Corbyn de bulunuyor.
Bakan Lamola, yaptigi açiklamada, bu davayla Gazze'de gerçeklesen soykirima son vermeye kararli olduklarini ifade ederek, tarihin dogru tarafinda yer alan dünya liderlerinden güç aldiklarini söyledi.
15.20: Lahey'deki mahkeme oturumu Güney Afrika'nin Israil'in Gazze'de soykirim yaptigi yönündeki tek turluk sözlü savunmasini dinlemeyi tamamladi ve mahkeme Israil'in savunmasini sunacagi yarina ertelendi.
15.06: Gazze'nin kuzeyindeki bir hastaneden alinan bu fotograf, Ulusararasi Adalet Divani'nda gösterildi. Beyaz tahtaya yazilan mesaj, bir ay sonra öldürülen Sinir Tanimayan Doktorlar'in doktoru Dr. Mahmoud Abu Nujaila tarafindan yazildi. Bombalama sonrasi burusmus tahtanin baska bir fotografi gösterildi.
14.50: Güney Afrika'yi temsil eden ikinci avukat Tembeka Ngcukaitobi mahkemeye, aralarinda Israil Basbakani Benjamin Netanyahu'nun da bulundugu çok sayida üst düzey siyasi ve askeri birinin adini vererek, "Israil'de devletin her alaninda soykirim söyleminin yinelendigini ve tekrarlandigini" söyledi. Bu tür açiklamalarin etkisinin "soykirim niyetine dair kanitlarin sadece ürpertici degil, ayni zamanda ezici ve tartismaya açik" oldugunu söyledi.
Mahkemeye Netanyahu'nun Israillilere "Amalek'in size ne yaptigini hatirlayin" çagrisinda bulundugu bir video izletti. Netanyahu'nun Amalek halkinin Incil'deki öyküsünden alinti yaptiginiBu, "Tanri'nin Kral Saul'a Amalek'teki herkesi, erkekleri ve kadinlari, çocuklari ve bebekleri, sigirlari ve koyunlari, develeri ve esekleri" öldürmesini emrettigi Eski Ahit hikayesine bir göndermedir. Ngcukaitobi daha sonra Israil askerlerinin dans edip "Amalek'in soyunu kurutun" ve "sivillere dokunmayin" sloganlari attigi baska bir video izletti ve Israil basbakanindan isaret aldiklarini söyledi.
14.28: Güney Afrika, Lahey'deki yaptigi sunumun son bölümünde, Israil'in yarinki oturumda savunma sunumunu nasil yapacagini düsündükleri konusunda fikir verebilecek bir açiklama yapti. Güney Afrika'nin hukuk ekibi, görsel/isitsel sunum konusunda fazla bir sey kullanmadiklarini söyledi:
"Bugün bu mahkemede yapilan konusmalarda Güney Afrika, sizin de duydugunuz gibi, grafik video ve fotograflarin paylasilmasindan kaçinmayi tercih etti. Bu mahkemeyi bir gösteri tiyatrosuna dönüstürmemeye karar vermistir. Bir ihtilafta her iki taraf için de sok edici görüntüler sergilemenin cazibesini siz ekselanslari kadar iyi bilmektedir. Güney Afrika'nin bugün bu mahkemeye yaptigi basvuru, görüntüler degil açik yasal haklar temeli üzerine insa edilmistir ve mahkemenin önündeki ayrintili materyal, bu mahkemenin önceki kararlarina saglam bir sekilde dayanan geçici tedbirler için bir dava göstermek üzere siralanmistir."
"Sözlerine devam eden hukuk ekibi, "Güney Afrika, önünüzdeki emsalsiz kanitlar isiginda Filistinlilerin haklarinin, bu saygideger mahkemenin geçmiste geçici tedbir kararlariyla korudugu magdur gruplarin haklari kadar korunmaya deger oldugu temelinde davasini ileri sürmektedir. Bu materyaller, Israil'in soykirim olarak nitelendirilebilecek eylemler gerçeklestirdigini ve gerçeklestirmekte oldugunu teyit etmektedir. Geçen yil 7 Ekim'den bu yana Gazze'deki Filistinli nüfustan binlerce insanin ve çocugun dogrudan katledildigini bizden duydunuz."
Hukuk ekibi son olarak, "Güney Afrika ve tüm dünya, Gazze nüfusunun %85'inden fazlasinin evlerinden zorla tahliye edilmesine ve yeterli barinak ya da tibbi bakim olmaksizin, saldiriya ugramak, öldürülmek ve zarar görmek üzere giderek daha küçük alanlara sürülmesine taniklik etmektedir. Dolayisiyla, Israil'in yasam için gerekli kosullari sürekli olarak inkâr etmesi nedeniyle haklarin derhal ve acilen korunmaya ihtiyaci vardir." ifadelerine yer verdi.
Güney Afrika'nin sunumunu "daha etkili olmasi için görseller ile desteklemek" bir yana, Israil'in sunumunun 7 Ekim'de islenen vahsetin grafik görüntülerine ve IDF'nin Gazze'de sivil tesislerin yakininda veya içinde ortaya çikardigini iddia ettigi Hamas teçhizatinin resim ve görüntülerine odaklanacagi tahmin ediliyor.
14.01: Lahey'deki mahkeme, Güney Afrika'nin Gazze'de soykirim yaptigi iddiasiyla Israil'e karsi açtigi davayi sunmaya devam etmesiyle yeniden basladi. Israil davayi "temelsiz" olarak nitelendirerek reddetti. Güney Afrika'nin Israil'in hangi Filistinlilerin haklarini ihlal ettigini tespit etmekle ilgili olarak sözü devraldi;
"Gazze'deki Filistinliler, Filistin ulusal, irksal ve etnik grubunun çok önemli bir parçasi olarak var olma hakkina sahiptir. Su anda Gazze'de yasananlar iki taraf arasindaki basit bir çatisma olarak çerçevelenemez.
Bunun yerine, Filistin halkini yarim asirdan uzun bir süredir kendi kaderini tayin etme hakkinin baskici ve uzun süreli ihlaline maruz birakan isgalci bir güç olan Israil tarafindan gerçeklestirilen yikici eylemleri içermektedir. Bu ihlaller, Israil'in yillardir kendisini hukukun ötesinde ve üstünde gördügü bir dünyada gerçeklesmektedir." ifadelerine yer verdi.
13.37: Mahkemeye 10 dakika ara verildi.
13.36: Sunumunun bu bölümünü kapatan Güney Afrika'nin Lahey'deki hukuk ekibi, devletlerin soykirim niyetlerini nadiren önceden duyurduklarini söyledi, ancak bu davanin benzersiz oldugunu, çünkü sessizce yürütmek yerine, Israil'deki silahli kuvvetler üzerinde nüfuz ve yönlendirme sahibi çok sayida üst düzey Israilli yetkilinin oldugunu dile getirdi. Israil ordusu, 7 Ekim Hamas saldirisinin ardindan savasçi-sivil ayrimi yapmadan Gazze'nin ve Filistin halkinin yok edilmesini arzuladiklarini belirtmisti.
Sunumun bir sonraki bölümü yargi sorununa iliskin biraz teknik bir sunum oldu. Dava öncesinde Güney Afrika ve Israil arasinda gerçeklesen iletisim alisverisi hakkinda uzun uzun yazilar yazildi. Sunumun bir parçasi olarak hukuk ekibi, Güney Afrika ve Israil'in acilarla dolu bir geçmise sahip oldugunu ve bu nedenle soykirim sözlesmesini imzaladiklarini belirtti.
Güney Afrika, soykirim konusuna deginirken kanit sunmaya basladi. Bunu yaparken aralarinda Basbakan Benjamin Netanyahu, Savunma Bakani Yoav Gallant ve Israil Cumhurbaskani Isaac Herzog'un da bulundugu çok sayida Israilli liderden dogrudan alinti yapti.
Netanyahu'nun Amalek halkinin Incil'deki öyküsünden alinti yaptigini ve bu dilin sahadaki birlikler tarafindan da yankilandigini belirtti. Gallant'in, Israil'in "insansi hayvanlarla" savastigi ve Gazze'de "elektrik, yiyecek, su, yakit olmayacagi" yönündeki yorumuna atifta bulunuldu. Onun askerlere hiçbir kisitlamanin olmadigini ve "her seyi ortadan kaldiracagiz, her yere ulasacagiz" dedigini aktardi.
Güney Afrika'nin hukuk ekibi, “Sistematik insanliktan çikarma dili burada açikça görülüyor. 'Insansi hayvanlar' Israil kabinesi içinde hem Hamas hem de siviller kinaniyor.” Ayrica, Knesset'in (Israil'in yasama organi) bir baskan yardimcisinin Gazze Seridi'nin yeryüzünden silinmesi çagrisinda bulundugunu ve hükümet üyesi olmasalar bile Knesset'teki oylariyla politikalari sekillendiren bir milletvekili olduklarini öne sürdügünü belirtti.
Israil askerlerinin bölgedeki operasyon sirasinda Gazze'deki yikimi anlatarak dans edip sarki söyledigi bir video klip gösterildi.
Güney Afrika'nin davasini temsil eden avukat Adila Hassim, çogunlukla kimligi belirlenemeyen cesetlerin gömüldügü toplu mezarlarin fotograflarini gösterirken, ilk soykirim eyleminin Gazze'deki Filistinlilerin toplu öldürülmesi oldugunu söyledi.
Güney Afrika'nin davasini temsil eden avukat Adila Hassim
Israil'in saldirilarinda hedef gözetmedigini ölenler arasinda çocuklarin da bulundugunu belirten Hassim'e göre, Israil'in Gazze'deki Filistinlilere ciddi bedensel ve zihinsel zarar vermesi Soykirim Sözlesmesi'nin 2B Maddesini ihlal ediyor.
Güney Afrika Adalet Bakani Ronald Lamola davanin açilis konusmasini yapti. Lamola ''Filistin halkina elimizi uzatirken, bunu insanligin bir parçasi oldugumuzun bilincinde olarak yapiyoruz'' dedi. ''Filistinliler, 76 yildir, 6 Ekim 2023'te ve 7 Ekim 2023'ten bu yana her gün sistematik baski ve siddete maruz kaliyor'' diyen bakan sözlerine söyle devam etti:
''Israil, Gazze Seridi'nde en azindan 2004'ten bu yana hava sahasi, karasulari, kara geçisleri, su, elektrik ve sivil altyapinin yani sira kilit hükümet islevleri üzerinde kontrol uygulamaya devam ediyor. Israil'in 7 Ekim saldirisina verdigi yanit bu çizgiyi asti ve sözlesmenin ihlal edilmesine yol açti.''
Ingiltere'den, "change.org" sitesi üzerinden baslatilan imza kampanyasina, dünyanin dört bir yanindan 320 binden fazla kisi katildi. Kampanya çagrisinda, Güney Afrika'nin Uluslararasi Adalet Divani'nda baslattigi davaya destek mesaji verilerek, davanin Gazze halkinin acilarina son vermesinin ümit edildigi belirtildi.
Israil basini, ülkede ordu ve Yüksek Mahkeme yetkililerinin, Güney Afrika'nin, Gazze Seridi'nde 21 binden fazla Filistinliyi öldüren Israil hakkinda Uluslararasi Adalet Divaninda (UAD) açtigi soykirim davasinin Tel Aviv aleyhine sonuçlanabilecegi yönünde endise duydugunu aktardi.
Haaretz gazetesinin haberine göre, Israil'de soykirim davasiyla ilgilenen üst düzey hukuk uzmani, Genelkurmay Baskani Herzi Halevi de dahil olmak üzere ordu yetkililerini, UAD'nin Gazze'deki saldirilari durdurma çagrisinda bulunan bir tedbir karari verebilecegi "tehlikesine" iliskin uyardi.
Eski Israil Yüksek Mahkemesi Baskani Aharon Barak, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Israil aleyhine Uluslararasi Adalet Divani'nda (UAD) açtigi "soykirim" davasi durusmasinda 15 kisilik hakim ekibinde Israil’i temsilen yer alacak.
The Times of Israel gazetesinde yer alan habere göre, 87 yasindaki eski Yüksek Mahkeme Baskani Barak, ilk durusmasi 11-12 Ocak'ta yapilacak "soykirim" davasinin 15 kisilik hakim ekibine Israil'i temsilen atandi. UAD'nin dava usulüne göre, davaci ve davali ülkeler, 15 hakimden olusan ekibe birer hakim atayabiliyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti, 29 Aralik 2023'te, Israil'in 7 Ekim'den bu yana Gazze'de isledigi fiillerle 1948 tarihli Birlesmis Milletler Soykirimin Önlenmesi ve Cezalandirilmasi Sözlesmesi'ni ihlal ettigi gerekçesiyle Uluslararasi Adalet Divani'nda dava açarak Israil için ihtiyati tedbir karari alinmasini talep etmisti.
Basvuruda "Israil'in eylemleri ve ihmalleri soykirim niteligindedir çünkü hususi soykirim niyetiyle islenmistir." ifadelerine yer verilirken, eylemlerin "Gazze'deki Filistinlileri yok etmek" amaci tasidigi vurgulanmisti.
Filistin, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, Israil'in 7 Ekim'den bu yana Gazze'de isledigi fiillerle 1948 tarihli Birlesmis Milletler (BM) Soykirimin Önlenmesi ve Cezalandirilmasi Sözlesmesi'ni ihlal ettigi gerekçesiyle Uluslararasi Adalet Divaninda (UAD) dava açmasini, Israil'den hesap sormak adina atilmis ilk fiili adim olarak nitelendirmisti.
Malezya Disisleri Bakanligi ise, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin soykirim davasi açmasini, hesap verilebilirlik için "somut adim" olarak tanimlamisti.
Ürdün, Güney Afrika'nin Gazze Seridi'nde 22 binden fazla Filistinliyi öldüren Israil'in soykirim davasini destekledigini açiklamisti.
Maldivler, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Israil aleyhine Uluslararasi Adalet Divaninda (UAD) "soykirim" davasi açmasini memnuniyetle karsiladidigini duyurmustu.
Endonezya, Uluslararasi Adalet Divaninda (UAD) Israil'e karsi soykirim davasi açan Güney Afrika'nin bu girisimini destekledigini açiklamisti.
Türkiye Disisleri Bakanligi Sözcüsü Öncü Keçeli, sosyal medya hesabindan yaptigi açiklamada, "Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, 1948 tarihli 'Soykirim Suçunun Önlenmesi ve Cezalandirilmasi Sözlesmesi' kapsamindaki yükümlülüklerin ihlaline iliskin olarak, Israil aleyhine Uluslararasi Adalet Divani'na yaptigi basvuruyu memnuniyetle karsiliyoruz. Israil'in 3 aya yakin süredir Gazze'de büyük çogunlugunu kadin ve çocuklarin olusturdugu 22 bini askin Filistinli sivili katletmesinin hiçbir sekilde cezasiz kalmamasi ve bunun sorumlularinin uluslararasi hukuk önünde hesap vermeleri gerekmektedir" ifadelerini kullanmisti.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:23
YORUM YAZ