İngiltere'ye BM'de büyük 'diplomatik yenilgi'

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda, İngiltere'nin, Hint Okyanusu'ndaki Chagos Takımadalarının kontrolünü 6 ay içinde bırakarak ada devleti Morityus'a devretmesini talep eden karar kabul edildi.

Afrika ülkeleri tarafından 193 üyeli BM Genel Kuruluna getirilen tasarıya 116 ülke destek verirken, 56 ülke çekimser kaldı. İngiltere'nin karşı çıktığı tasarıya, aralarında ABD, İsrail, Macaristan, Maldivler ve Avustralya'nın da olduğu sadece 5 ülke destek verdi.

BM Genel Kurulu, İngiltere'nin, önemli bir ABD üssünü de barındıran Hint Okyanusu'ndaki Chagos Takımadalarının kontrolünü 6 ay içinde bırakarak ada devleti Morityus'a devretmesini talep eden kararı kabul etti.

BM Genel Kurulu kararları "tavsiye" niteliğinde olmasına ve yasal bağlayıcılığı bulunmamasına rağmen uluslararası arenada siyasi ağırlığı nedeniyle önemseniyor.

Uluslararası Adalet Divanı da 25 Şubat'ta İngiltere'nin Chagos Takımadalarını kontrol etmesinin yasa dışı olduğuna ve Chagos'u Morityus'a iade etmesine karar vermişti ancak yasal bağlayıcılığı bulunmayan Uluslararası Adalet Divanının kararları tavsiye niteliği taşıyor.

İngiltere, 1814 yılından beri kontrol ettiği Morityus'a BM'nin baskısı üzerine 1968'te bağımsızlığını verdi ancak bundan 3 yıl önce Chagos Takımadalarını ülkeden ayırarak elinde tutmaya devam etti.

Ada önemli bir ABD üssünü de barındırıyor
Chagos Takımadalarının en büyüğü olan mercan ada Diego Garcia'yı da İngiltere, 1966'da ABD'ye kiraladı. ABD, üs olarak kullandığı bu adayı 2036 yılına kadar elinde tutabilecek.

ABD'nin büyük bir deniz ve hava askeri üssü inşa etmeye başladığı Diego Garcia ile Chagos Takımadalarında yaşayan yaklaşık 2 bin kişi, 1967-1973 yıllarında zorla bölgeden çıkarıldı. Adaya turistlerin ve medya mensuplarının girişi de yasaklandı.

Diego Garcia Deniz Kuvvetleri Destek Tesisi adıyla 1977'de açılan askeri üste, büyük askeri kargo uçaklarının kullanabileceği 3 bin 600 metrelik bir pist ve ABD donanmasından 2 uçak gemisinin aynı anda demirleyebileceği bir liman bulunuyor.

Hint Okyanusu'nun tam ortasında yer alan ve sadece askeri araçlarla ulaşılabilen Diego Garcia Üssü, Soğuk Savaş'tan bugüne çok sayıda ABD operasyonunun da parçası oldu.

Soğuk Savaş'ta Rusya tehdidini Hint Okyanusu'nda sınırlayan üs, Kuveyt'i işgal eden Irak'a karşı düzenlenen 1991'deki Çöl Fırtınası Operasyonu ile 11 Eylül'den hemen sonra Ekim 2001'de Afganistan'da Taliban'a yönelik hava saldırılarında önemli rol oynadı.

Üs, Orta Doğu, Basra ve Yemen Körfezi'ne yakınlığı ve Hint Okyanusu'ndaki hidrokarbon yolları üzerinde bulunması nedeniyle halen önemini koruyor.