Kovid-19 mağduru İtalya ve İspanya kademeli normale dönüşe hazırlanıyor
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının Avrupa’da ilk ve en yaygın görüldüğü İtalya ve İspanya, günlük ölü ve vaka artışını düşürmeyi ve hayatı kademeli şekilde normale döndürmeyi hedefliyor.
AA muhabirlerinin derlediği bilgilere göre, Kovid-19'a karşı bir ayı aşkın süredir yürüttüğü mücadelede ölü ve vaka sayılarındaki artış hızını kontrol altına alan iki Akdeniz ülkesi, salgından büyük zarar gören ekonomik ve sosyal sistemlerini düzeltmek için ulusal boyutta ve Avrupa Birliği (AB) nezdinde ortak çalışmalar yürütüyor.
Uzmanlar, dünyadaki Kovid-19 ölümlerinin yaklaşık yüzde 35'inin İtalya ve İspanya'da görülmesini geç önlem alınmasına, tanı testi eksikliğine, her iki ülkedeki yaşlı nüfus oranının fazlalığına ve sosyalleşme kültürüne bağlıyor.
İtalya ve İspanya’daki ölü ve vaka sayıları
Avrupa’da ölü sayısında ilk sırada yer alan İtalya’da son verilere göre, ölü sayısı 21 bin 67’ye çıkarken, Kovid-19 bulaşmış kişi sayısı ise 162 bin 488 oldu.
İtalya’da 24 saatlik zaman diliminde en çok kayıp 969 ölümle 27 Mart tarihinde yaşanırken, en yüksek günlük vaka artışı ise 4 bin 821 vaka ile 21 Mart’ta kaydedildi.
İtalya, 11 gündür "24 saatte hayatını kaybedenlerin" sayısını 700’lerden 431-681'e geriletti.
İtalya Yüksek Sağlık Enstitüsü verilerine göre, ülkede Kovid-19’dan ölenlerin yüzde 95’ini 60 ve üzeri yaş grupları oluşturuyor. Ölenler arasında en yaygın görülen kronik patolojik rahatsızlıklarda hipertansiyon, diyabet ve kalp yetmezliği ilk sırada geliyor.
İyileşen hasta sayısı açısından İspanya’nın gerisinde olan İtalya’da salgının başından beri 37 bin 130 kişi iyileşti.
Kovid-19’la ön cephede mücadele eden İtalyan sağlık çalışanlarından 116 doktor, 28 hemşirenin yanı sıra 8 eczacı hayatını kaybetti.
Çin'den sonra en çok iyileşen İspanya’da
Kovid-19'dan dolayı 18 bin 56 kişinin hayatını kaybettiği ve 172 bin 541 vakanın olduğu İspanya'da, bu zamana kadar en yüksek günlük ölüm artışı 950 ile 2 Nisan'da kaydedildi. Bu tarihten sonra Kovid-19 hastalarında ölüm artış hızını yavaşlatmayı başaran İspanya'da son 10 gündür hayatlarını kaybedenlerin günlük sayıları 757-510 aralığında kaldı.
İstatistiklerde, İspanya'da salgından ölenlerin yüzde 96'sı 60 yaş üzeri, bunların yüzde 61'inin de 80 yaş üzeri olduğu paylaşıldı.
İspanya ayrıca 67 bin 504 iyileşen hasta ile Çin'in (78 bin 262) ardından Kovid-19'dan en fazla kişinin iyileştiği ikinci ülke konumunda bulunuyor.
Salgına karşı verilen mücadelede ülkede en büyük sorunlardan bir tanesi sağlık sisteminin aldığı yara olarak öne çıkarken, virüsün şimdiye kadar 25 binden fazla sağlık personeline bulaştığı ve bunlardan 30'unun hayatını kaybettiği belirtiliyor.
İki ülkede de kademeli normale dönüş gündemde
Günlük ölü sayılarında İtalya’nın 969 ile 27 Mart’ta, İspanya’nın 950 ile 2 Nisan’da zirveyi görmesinin ardından yeni vaka sayılarında görülen yavaşlama, ekonomik olarak daha fazla kayıp yaşamak istemeyen iki Akdeniz ülkesinde normale dönüş tartışmalarını hızlandırdı.
"Aşı bulunmadan tamamen normal hayata dönmek mümkün olmayacak." sözünü birçok kez kullanan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve bakanlar, diğer yandan virüsün ekonomik ve sosyal kayıplarını en aza indirmenin yollarını arıyor.
Kovid-19'dan dolayı 14 Mart'tan bu yana olağanüstü hal (OHAL) uygulayan İspanya, 28 Mart-11 Nisan'da ekonomide kontak kapatmasının ardından 12 Nisan'da zarureti olmayan bazı sektörlerde işbaşı yaptı.
İnşaat, ağır endüstri, üretim odaklı KOBİ'ler ve küçük esnaf tekrar çalışmaya başlarken; alışveriş merkezleri, restoran ve kafeteryalar, tüm toplu etkinliklerin yapıldığı yerler kapalı tutulmaya devam ediliyor.
Hükümet, yasa gereği 15'er günde bir uzatılması gereken OHAL'in 26 Nisan'da sona ermeyeceğini, mayıs ortasına kadar bir kez daha uzatılacağını belirtiyor.
İtalya mayıs ayını bekliyor
Kovid-19 acil durumunu 20 Şubat’tan bu yana yaşayan, 10 Mart’tan bu yana da sıkı karantina tedbirleri uygulanan İtalya’da Başbakan Giuseppe Conte ay başında sıkı karantina tedbirlerini uzatırken, “Virüsle birlikte yaşanacak 2. aşama”ya geçişin vaka sayılarındaki düşüşe bağlı olduğunu belirtmişti.
Conte, sıkı tedbirleri son olarak 3 Mayıs’a kadar uzatırken, İtalya’da 2. aşamanın 4 Mayıs’ta başlayacağı ifade ediliyor.
Ülkede vaka sayılarında nispi gerileme görülmesiyle 14 bölgede dün kitapçıların, kırtasiyelerin ve yeni doğan bebekler için ürün satan dükkanların açılmasına izin verildi.
Basında yer alan bilgilere göre, Conte hükümeti, mayıs ayında adliyelerden, restoran, kafe, bara kadar pek çok mekanın açılışına zorunlu maske ve sosyal mesafe kuralları çerçevesinde izin vermeye hazırlanıyor.
İki ülkenin de ekonomisinde milyarlarca avro kayıp
Kovid-19 salgınından ekonomileri olumsuz etkilenen İtalya ve İspanya’nın durumu Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) son öngörülerine de yansıdı.
IMF’nin tahminlerine göre, Avrupa’da Kovid-19’un en ağır bedelini İtalya ödeyecek. İtalya’nın bu yıl yüzde 9,1 daralması ve işsizliğin yüzde 12,7’ye ulaşması bekleniyor. Buna karşılık gelecek yıl yüzde 4,8 büyüme öngörülüyor.
Milyarlarca avro kayıptan söz edilen ülkede, İtalya Sanayiciler Konfederasyonu (Confindustria) koşullar sağlandığında çok geç olmadan yeniden üretime geçilmesi için hükümete çağrıda bulundu.
IMF raporunda, Kovid-19'dan ekonomik boyutta en fazla etkilenecek ülkelerden bir diğeri ise İspanya olarak gösteriliyor. Ülkede, 2008-2013 yıllarında ekonomik krizde yaşanan toplam küçülmenin fazlasının bu yıl görüleceği, ekonominin yüzde 8 daralacağı ve işsizlik oranının yüzde 20,8'e çıkacağı öngörülüyor.
İspanya'da sağlık krizinin oluşturduğu olumsuz şartlardan dolayı bir ay içinde 2 milyona yakın kişi işini kaybederken, bazı araştırma kuruluşlarının yayımladığı analizlerde, Kovid-19'un ülke ekonomisinde oluşturduğu kaybın 10-20 milyar avro aralığında olduğu belirtiliyor.
Sosyal düzen ve eğitimdeki aksaklık
İspanya'da OHAL'in uygulandığı 14 Mart'tan bu yana yasakları ihlal eden yaklaşık 3 bin 500 kişi gözaltına alınırken, 400 bine yakın kişiye para cezası (100 ila 3 bin avro) kesildi.
İspanyollar eczane, market veya hastane ihtiyaçları dışında sadece iş yerlerinden aldıkları belgeyle işe gitmek için evlerinden dışarı çıkabilirken, eve yakın bir yerde köpeklerini dolaştırma dışında tüm keyfi durumlarda sokağa çıkma yasağına uymaları gerekiyor.
Ülke genelinde ara verilen ilk, orta, lise ve üniversite eğitimi ise internet uygulamaları üzerinden kısıtlı saatlerde yapılmaya çalışılıyor.
Eğitim Bakanı İsabel Celaa, okulların mayıs sonu veya haziranın ilk haftasında açılmasını planladıklarını açıklamıştı. Ülkedeki eğitim sektöründeki bazı sivil toplum örgütleri ise Bakan Celaa'ya bir mektup göndererek, Kovid-19'la ilgili sağlık şartlarının düzelmesi halinde okulların yaz boyunca açık kalmasını ve öğrenim yılının tamamlanmasını istedi.
İtalya'da okulların açılışı eylüle kalabilir
İnsanların izin belgeleriyle dışarı çıktığı İtalya’da, İçişleri Bakanlığı verilerine göre, bir ayı aşkın sürede 2 milyon 893 bin 941 kişi hakkında karantinayı ihlal ya da yanlış bildirim dolayısıyla cezai işlem yapıldı. Başkent Roma’da son olarak kaplumbağasını hava almaya çıkarttığını söyleyen bir kadına 400 avro para cezası kesildi.
Ülkede 4 Mart’tan bu yana tatil olan eğitim-öğretim kurumlarının ne zaman açılacağı belirsizliğini koruyor. "2. Aşama" olarak tanımlanan evrede okulların açılışından bahsedilmiyor. İtalya Yüksek Sağlık Enstitüsü Konseyi Başkanı Franco Locatelli de eylül ayını işaret ederek, "Şahsen, şu aşamada okulların açılışının bir sonraki eğitim yılına bırakılabileceğini düşünüyorum ama bu kararı verecek Eğitim Bakanı ve hükümettir." dedi.
Eğitim kurumları, halihazırda derslerini internet üstünden video-konferanslarla sürdürmeye çalışıyor.