Putin'i titretecek detay

Angajman kuralları gereği düşürülen Rus uçağından sonra gerilen iki ülke ilişkilerinde Türkiye’nin elinde bulunan Boğazlar konusu yeniden gündeme geldi. Boğazlardaki üstünlük ise ancak savaş halinde Türkiye’ye geçiyor. Uzmanlar Montrö Sözleşmesini, barış dönemi, savaş dönemi ve savaşa yakın dönem diye 3 bölümde inceliyor. Star’ın görüşlerine başvurduğu üst düzey bir askeri yetkili, “Türkiye şu an barış dönemi uygulamasında. Savaş döneminde Türkiye tüm hakları elinde bulunduruyor. Yani gemileri geçirmeme hakkı var” dedi. Ancak barış döneminde Türkiye’nin gelen gemileri uç noktalarda denetime tabi tutması ve bunu üst üste suiistimal algısı oluşturacak şekilde yapması durumunda ise uluslar arası denizcilik hukuku devreye giriyor.

BİLDİRİM ZORUNLU

Barış döneminde bir yaptırım uygulanmasının Türkiye’yi büyük bir sıkıntıya sokacağının özellikle altı çiziliyor. Karadeniz’e sınırı olan ülkelerin gemileri 8 gün öncesinden bildirimde bulunmaları halinde Boğazlardan elini kolunu sallayarak geçme hakkına sahip. Türkiye, gelen gemileri sınırlı bir süre için durdurulabiliyor.

BARIŞTA SERBEST

Türkiye’ye boğazlarda egemenlik hakkı tanıyan Montrö Boğazlar Sözleşmesi, İsviçre’nin Montrö kentinde 20 Temmuz 1936’da imzalandı. Sözleşmede; Bulgaristan, Fransa, Büyük Britanya, Avustralya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Türkiye’nin imzaları bulunuyor. 20 yıl süreyle imzalanan sözleşmenin 1. maddesinde ise “sonsuz süreli” ibaresi yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde hazırlanan ve kamuoyunda “çılgın proje” olarak bilenen Kanal İstanbul, bu anlamda Türkiye’nin elini güçlendirecek. Uzmanlar, boğazlardan geçecek gemilerin emniyetinin sağlanması, deniz seviyesinin durumu, çevreye verilen zarar gibi gerekçelerle gemilerin Kanal İstanbul’u tercih edebileceğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, “Kanal ile fiziki kolaylıklar getirilirse, şirketler kanalı tercih ederler. Eğer bu ağır taşımacılık, o bölgeye kayarsa, bu Boğazların en azından daha turistik kullanma olasılığını artırır. Bu kanal projesi ile aslında sadece Montrö rejiminin genişletilmesi sözkonusu” görüşünde. (Star)