‘Bağımsızlık’ krizi sınırı aştı! Yaptırım, tehdit, diplomasi ve tahliye| Ukrayna krizinde son durum

Ukrayna-Rusya geriliminde, Vladimir Putin, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki iki ayrılıkçı bölge olan Donetsk ve Luhansk’ı tanıma kararı aldığını açıkladı. Rusya lideri, Kırım taktiği ile özel birliklerini Donetsk ve Luhansk'a soktu. Aylardır Rusya’yı “Dünya savaşı çıkar” diye tehdit eden Batı ülkeleri ise masaya ekonomik yaptırımların ötesinde bir şey koyamadı. Göstermelik silah yardımı yapılan Kiev yönetimine "Sizi savunacağız" garantisi de boşa çıktı. Şimdi asıl korkulan senaryo, Rusya’nın Kiev’e kadar ilerleme riski. Putin’in hamlesi sonrası BMGK acil toplandı ancak Rusya dönem başkanı olduğu için karar çıkmadı. ABD, "İmparatorluk hayali" ile suçladı. Biden, Rusya’nın Batı ile finans yollarını keseceklerini açıkladı. Almanya Kuzey Akım 2'nin onayını durdurdu. İngiltere 5 Rus bankasına yaptırım kararı aldı. Çin’in desteklediği Moskova, “Avrupa, gaza 2 bin avro ödemeye hazır olsun” resti çekti.

PUTIN VE ERDOĞAN'DAN KRİTİK GÖRÜŞME

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bugün telefon görüşmesi yapacağı duyurulmuştu. Beklenen görüşme gerçekleşti. Rusya-Ukrayna meselesinin ele alındığı görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgesel meselelerde Rusya Devlet Başkanı Putin ile kurdukları yakın diyaloğa her zaman büyük önem verdiğini, bunun olumlu sonuçlarını gördüklerini ve bu anlayışı sürdürme kararlılığında olduğunu vurguladı.

Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne aykırı adımları tanımadıklarını, bunun ilkesel bir tutum olduğunu belirten Erdoğan, Minsk Anlaşmaları zemininde bir sonuca ulaşılmasının önemli olduğunu kaydetti.

Sorunun daha karmaşık hale gelmesinin, hele hele askeri bir çatışmanın kimseye yarar getirmeyeceğine işaret eden Erdoğan, bu anlayışla diplomatik temasların ve görüşmelerin devam ettirilmesini önemsediklerini, dün olduğu gibi bugün de Türkiye'nin, gerginliğin azaltılması ve barışın korunması için üzerine düşeni yapmaya hazır olduğuna değindi.

Bu meselenin diyalog yoluyla halledilmesi çağrısını dile getiren Erdoğan, diplomasiyi öne çıkarmakta fayda olduğunu, NATO içinde de yapıcı tutumu sürdürdüklerine dikkati çekti.

ABD'NİN YAPTIRIMLARINA RUSYA'DAN CEVAP

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Dontsk ve Luhanks'ın bağımsızlığını tanımasının ardından Rusya'ya karşı yeni yaptırım kararlarını duyurdu. Biden'ın yaptırım kararlarının ardından Rusya'dan cevap geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin aldığı karara karşılık verileceğini duyurdu, açıklamada şu ifadelere yer verildi:

''Yıllar boyunca ekonomimizin gelişmesini engellemek için gösterilen beyhude çabalara rağmen ABD refleks olarak yeniden kendi çıkarları için etkisiz ve verimsiz yöntemlere başvuruyor. Rusya, tüm yaptırım maliyetleriyle birlikte kendisine verilen zararı en aza indirebileceğini kanıtladı. Kaldı ki yaptırım baskısı, çıkarlarımızı sağlam bir şekilde savunma kararlılığımızı etkileyemez.''

Açıklamada Rusya'nın hala diplomasiye açık olduğu ve ABD'ye karşılık verileceği belirtilerek, “Karşılıklı saygı, eşitlik ve birbirimizin çıkarlarının gözetilmesi ilkelerine dayalı olarak diplomasiye açığız. Hiç şüphe olmasın ki, yaptırımlara paralel olmasa da ABD tarafının hissedeceği şekilde ölçülü ve güçlü bir yanıt verilecek" ifadeleri kullanıldı.

ALİYEV VE ERDOĞAN UKRAYNA KRİZİNİ GÖRÜŞTÜ

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede, Türkiye-Azerbaycan iş birliğini geliştirecek hususlar ile Ermenistan'la ilişkiler ve Rusya-Ukrayna krizi başta olmak üzere bölgesel konular ele alındı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, görüşmede, ikili ilişkiler ve bölgesel meselelerde eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit etti.

DONETSK LİDERİ: RUSYA'NIN YARDIMI BİZİ ZAFERE GETİRECEK

Ukrayna’da ayrılıkçı Donetsk Halk Cumriyeti’nin lideri, Vladimir Putin’in partisi olan Birleşik Rusya Partisi'nden kıdemli bir yetkili ile görüştü. Rusya’ya teşekkür eden Alexander Vladimirovich Zakharchenko, Ukrayna’nın saldırganlığının arttığını söyledi. 

Bölgede durumun kritik olduğunu belirten Zakharchenko, seferberlik halinin de tırmandığını kaydetti. Elde ettikleri bölgelerde insanların öldürülmesine neden olan 'provokasyonlara' maruz kaldıklarını öne süren ayrılıkçı lider,  "Biz kazanacağız. Büyük Rusya’nın yardımı bize zafer getirecek" ifadelerini kullandı.

Rusya'nın iktidar partisinden kıdemli yetkili ise Kiev’in insanların ana dili olan Rusça’yı konuşmalarını engellediğini söyledi.

DİPLOMATLAR TAHLİYE EDİLİYOR

Rus haber Ajansı da Ukrayna'daki diplomatların tahliye edilmeye başlandığını duyurdu. Rusya tarafından Kiev’deki büyükelçilik binasıyla birlikte Odessa, Lviv ve Harkov konsolosluklarındaki personellerin tahliyesine başlandı.

Rus basınının Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkililerine dayandırdığı haberde, personellerin tahliyesine başlandığı aktarıldı. Bakanlık yetkilileri, bunun planlı bir prosedür olduğunu, güvenlik nedeniyle büyükelçilik ve konsolosluklarda bir dizi önlemler almaya devam edeceklerini ifade etti.

Reuters, Rusya Büyükelçiliği'nin binadaki Rus bayrağını indirdiği bilgisini de geçti. 

DONBASS'TA 1 ASKER ÖLDÜ, 6 ASKER YARALANDI

Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donbass Bölgesi’ndeki sınırda milisler ile Ukrayna askerleri arasındaki çatışmalar devam ediyor. Ukrayna Ordusu'nun Müşterek Kuvvetler Komutanlığı Basın Servisi'nden yapılan açıklamada, Rusya'nın desteklediği birliklerin saldırılar gerçekleştirdiği belirtilerek, "Bombardıman sonucunda 1 Ukraynalı asker şarapnel parçaları nedeniyle yaralanarak yaşamını yitirdi. Çatışmalarda 1'i ağır toplam 6 asker yaralandı" denildi. Açıklamada Donbass'taki ayrılıkçıların 81'i ağır toplam 96 saldırı gerçekleştirdiği ve BM-21 Grad roketatar sistemi, 152 mm ve 122 mm çaplarında toplar, tanksavar bombaatar ile büyük makineli tüfekler kullandığı ifade edildi.

"SALDIRI İHTİMALİ VAR"

Ukrayna Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar gerilimle ilgili açıklamada bulundu, "Saldırı ihtimali var" diyen Bodnar, diplomasi olmazsa en etkili yolun yaptırım olacağını söyledi. 

Ukrayna’nın ihtilafın çözülmesi için diplomasiden yana olduğunu ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski'nin diplomatik girişimlere devam ettiğini belirten Bodnar, Ukrayna’nın NATO’ya kabul edilmesinin Rusya’ya verilebilecek en güzel cevap olacağını kaydetti.  Ukraynalıların kendi ülkelerini savunmaya hazır olduğunu belirten Bodnar, “İşgalci ve saldırgan devletin şunu anlaması gerekiyor, Ukrayna işgali o kadar kolay olmayacak." diye konuştu.

‘SAVAŞTAN TÜRKİYE DE ZARAR GÖRECEK’

Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ukrayna Rusya gerilimine ilişkin arabulucuk teklifini desteklediklerini belirten Bodnar, “Savaş, Türkiye de dahil olmak üzere herkese zarar getirecek. Türkiye'nin hem Ukrayna hem de Rusya ile ticari ilişkileri var" dedi.

UKRAYNA VATANDAŞLARINA ACİL ÇAĞRI: RUSYA'YI TERK EDİN

Öte yandan Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya'daki vatandaşlarına bir an önce ülkeyi terk etme çağrısı yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Rusya'nın Ukrayna'ya artan saldırganlığı" nedeniyle Rusya'daki konsolosluk hizmetlerinde kısıtlamalar olabileceği belirtildi.

Bakanlık, Ukrayna vatandaşlarına Rusya'yı ziyaret etmekten kaçınmaları ve orada bulunanların da bir an önce bu ülkeyi terk etmeleri tavsiyesinde bulundu.

UKRAYNA KRİZİNDE ÜÇLÜ ZİRVE PLANI

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, halka sesleniş konuşması yaptı. Seferberliğe gerek olmadığını belirten Zelenskiy, yedek askerlerin çağırıldığını duyurdu. Zelenskiy, ayrıca BMGK üyelerinin Almanya, Ukrayna ve Türkiye arasında üçlü zirve planladığını, Erdoğan’ın da zirveyi desteklendiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da Ukrayna krizi nedeniyle Gine Bissau ziyaretini iptal ederek Afrika turunu yarıda kesti. Yurda dönen Erdoğan, bugün NATO liderler zirvesine katılacak.

BIDEN-PUTİN ZİRVESİ MASADA YOK

Beyaz Saray, Rusya’nın eylemlerinin Ukrayna işgalinin başlangıcı olduğunu açıkladı. ABD Başkanı Biden ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında bir zirve yapılmasının şu anda gündemlerinde olmadığı açıklandı. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, diplomasi kapılarını kapatmadıklarını ancak diplomasinin başarıya ulaşabilmesi için Rusya'nın gerginliği azaltması gerektiğini vurguladı. Biden ve Putin arasında yapılacak olası bir zirveye ilişkin ise Psaki, "Böyle bir şey şu anda planlarımız arasında yok." değerlendirmesinde bulundu.

BLINKEN-LAVROV GÖRÜŞMESİ İPTAL

Rusya-Ukrayna krizi giderek zirveye tırmanırken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmekten vazgeçti. Blinken, sebep olarak ise Rusya'nın işgale başlamış olduğunu öne sürdü.

BIDEN: NATO TOPRAKLARI KORUNACAK

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın ilhak kararına ilişkin basın toplantısı düzenledi. NATO topraklarının korunacağını belirten Biden, Rusya’nın Batı’dan finans bulamayacağını söyledi. “Putin daha da ileri giderse yaptırımlarımız artacak. 2014'teki yaptırımların daha ötesinde yaptırımlar uygulayacağız” diyen Biden şunları kaydetti: Rusya’nın iki büyük finans kuruluşuna yaptırım uyguluyoruz. Onları Batı finansından keseceğiz. Bundan böyle Batı’dan borç alamayacaklar. Putin'e yakın kişilere ve aile üyelerine de yaptırım getireceğiz. Bizim Rusya ile savaşmaya niyetimiz yok. Ancak NATO’ya verdiğimiz sözleri tutacağız, NATO’nun topraklarını koruyacağız. Müttefiklerimizle kararlılığımızı gösterdik. Meydan okumalara karşı netiz. Enerji sektöründe gerekli adımları atacağız.

Putin'e yakın kişilere ve Putin'in aile üyelerine de yaptırım getireceklerini kaydeden Biden, "Bu kişiler, Kremlin'in politikalarının yolsuzlukla elde ettiği kazançlara ortaklar, bu nedenle bedeli de paylaşmalılar." dedi.

AB’DEN RUSYA’YA YAPTIRIM

Avrupa Birliği de Rusya’ya yönelik yaptırımları açıkladı. Yaptırımlar, bölgede iş yapan Şirketleri ve tanıma kararı alma sürecinde yer alan siyasiler ve bürokratları kapsayacak. Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Devlet Duması üyelerine, "askeri sektördeki" sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulanacak.

Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu Devlet Dumasın’ın tüm üyelerine seyahat yasağı getirecek ve mal varlıklarını donduracak. Yaptırımlar Rusya'nın canını çok acıtacak diyen, Avrupa birliği Yüksek Temsilcisi Borrell, Rusya’nın Avrupa'da finans elde etmesini engellemeye çalışacaklarını da söyledi. Borell, Putin'e yönelik yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı ile ilgili soruya yanıt vermedi.

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik adımlarını "işgalin başlangıcı" olarak nitelendirerek, Rusya’ya yönelik yaptırımların ilk bölümünü duyurdu.

UKRAYNA-RUSYA KRİZİ

Dünya, aylardır Ukrayna’ya savaş açacağı ve işgal edeceği söylenen Rusya’nın Donetsk ve Lugansk’ın bağımsızlığını tanımasını konuşuyor. ABD, NATO ve AB’nin yaptırım tehditlerine rağmen Rusya lideri Vladimir Putin, Rus ayrılıkçıların bulunduğu iki bölgeyi tanıdığını açıkladı. Putin’in emrinin ardından bölgeye “barış gücü” çatısı altında Rus askeri girdi. Ukrayna’ya az sayıda silah gönderen Batı ülkelerinin sadece tehditlerde bulunmasıyla, Putin beşinci işgalini gerçekleştirdi. Daha önce Güney Osetya, Abhazya ve Kırım’ı parçalayıp yutan Putin’in son lokması ise Donetsk ve Lugansk oldu. Rusya lideri ayrıca savaşa sonradan dâhil olduğu Suriye’de askerî üslerle Rusya’nın tarihî “sıcak denizlere inme” hayalini gerçekleştirdi.

BMGK’DAN SONUÇ ÇIKMADI

Putin’in kararının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) acil olarak toplandı. Ancak dönem başkanlığını Rusya’nın yaptığı ve daimî üye olarak veto hakkı bulunan toplantıdan bir karar çıkmadı. Ülkeler temsilcileri, Moskova’yı sert şekilde uyarırken, Brezilya, Hindistan ve Birleşik Arap Emîrlikleri ise diplomasi ve itidal çağrısı yapmakla yetindi.

“İMPARATORLUK HAYALİ”

Toplantıda ABD’nin BM Daimî Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, Putin’in Rus imparatorluğu topraklarına geri dönmeye çalıştığına işaret ederek, “1919’da değiliz, 2022’deyiz. BM, yeniden sömürgeleştirme değil, dekolonizasyon ilkesi üzerine kuruldu” dedi.

NATO: SALDIRI İÇİN HAZIRLAR

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres “Rusya’nın kararlarından büyük endişe duyuyoruz” derken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise olağanüstü yapılan NATO-Ukrayna Komisyonu toplantısının ardından şunları söyledi: "Birçok Rus askeri birliği şu anda muharebeye hazır şekilde konuşlandırılmış durumda. Birlikler kamplarından çıktılar, sahadalar ve saldırıya hazırlar. Şu anda gördüğümüz şey, zaten işgal edilmiş bir ülkenin daha fazla Rus askeri varlığıyla daha fazla işgal edilmiş olması. Saldırganlığa ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz."

“TAM BİR PARANOYAK”

Rusya’ya gün içinde birçok ülkeden tepki yağarken Hollanda Başbakanı Mark Rutte,Putin için “tam bir paranoyak” ifadelerini kullandı. Bu arada Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, ordunun Rusya toprakları dışında görev yapmasına ilişkin başvurusunu onayladı.

ANLAŞMANIN DETAYLARI

Rusya’nın Ukrayna’da yeni tanıdığı iki cumhuriyetle imzaladığı anlaşmalar şunları kapsıyor:

• Ortak savunma
• Sınırlarının ortak korunması.
• Tarafların birbirlerinin topraklarındaki askerî altyapı ve üsleri kullanma hakkı.
• Birbirlerinin devlet kurumları belgelerinin tanınması
• Finansal ve bankacılık sistemlerini desteklemek için Rus rublesi kullanılacak
• Süre: 10 yıl.

PUTİN’DEN KİEV’E: NATO’DAN VAZGEÇ KIRIM’I İSE UNUT

Rusya lideri Vladimir Putin, ilhak kararının ardından yeni açıklama yaptı. Askerlerine sınır ötesi yetkisinin parlamento tarafından verildiğini hatırlatan Putin, şöyle devam etti: “Donbass bölgesindeki sorumluluklarımızı yerine getireceğiz. İki bölgedeki halkların iradesi kabul edilmeli. Ukrayna’nın NATO’ya girmesi Rusya için büyük bir tehdit. Ukrayna nükleer yetkinliğini kısa sürede artırabilir. Askerlerimizin sınırı geçmesi bölgedeki gelişmelere bağlı olarak şekillenir.” Kiev yönetimine de seslenen Rus lider, sorunların çözümü için Ukrayna'nın NATO'ya girmek yerine tarafsız statüyü benimsemesini ve Kırım'ın ilhakını tanımasını istedi. Diğer yandan Putin’in, "Rusya, eski Sovyet cumhuriyetlerinin egemenliğini destekliyor, Ukrayna hariç" açıklamasında bulunduğu da öne sürüldü.

MÜZAKERELERE HÂLÂ AÇIĞIZ

Rusya lideri Putin’in, Ukrayna’daki ayrılıkçıları tanıma kararının ardından, Moskova’dan dünyayla dalga geçer gibi açıklamalar geliyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov “Amerikalı mevkidaşım Antony Blinken ile görüşmeye hâlâ hazırım. Rusya’ya uygulanacak yaptırımlar bizi etkilemez, biz yaptırımlara alışkınız” dedi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova “En zor anlarda bile diyoruz ki: Müzakerelere hazırız” ifadelerini kullanırken, Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise “Doğal olarak Rusya her düzeyde temaslara açık. Rusya-Ukrayna arasındaki diplomatik ilişkilerin kesilmesi bizim açımızdan istenmeyen bir durum olur” diye konuştu.

Rusya Devlet Başkanı Putin’in Donetsk ve Luhansk'ı tanıma kararına tepkiler gelmeye devam ediyor. Almanya, İngiltere ve Avrupa Birliği’nden sonra ABD de Rusya’ya karşı yaptırım kararlarını açıkladı.

RUSYA’YA PEŞ PEŞE YAPTIRIMLAR

Moskova'nın gaz arzını durdurmasından çekinen ab ülkeleri, yeni kaynak arayışına girerken Putin’den açıklama geldi. Rusya’nın dünya piyasalarına kesintisiz doğal gaz sevkiyatı sağlamaya devam edeceğini açıkladı. Almanya'dan ise kritik 'kuzey akım 2' kararı geldi. Alman Şansölyesi Scholz “Kuzey Akım 2’ye ruhsat verilmesi artık imkansız” dedi. Ayrıca Kuzey Akım 2'nin lisanslandırılması süreci ilerleyemez" ifadesini kullandı. Avrupa birliği de beklenen yaptırım kararını açıkladı.

Tüm dünyaya kafa tutan Rus lider Putin, kritik doğal gaz sevkiyatı ile ilgili açıklama yaptı. Doha'daki enerji konferansına mektup gönderen Putin, piyasalara kesintisiz doğal gaz sevkiyatı sağlanacak ifadelerini kullandı.

Almanya'dan ise Rusya’ya ağır darbe geldi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, adeta göze göz dişe diş dedi. Scholz Rusya'nın attığı son adımların ardından Kuzey Akım 2'ye ruhsat verilmesinin "artık imkansıza yakın" olduğunu söyledi.

Şansölye Scholz, Kuzey Akım 2'ye ilişkin durumu gözden geçirdiklerini, Rusya'nın son adımları sonrasında Kuzey Akım 2'nin lisanslandırılması süreci ilerleyemez" ifadesini kullandı.

Almanya’nın bu açıklamasına en sert tepki, eski Rus lider Dimitri Medvedev'den geldi. Medvedev Twitter mesajında, "Avrupalıların yakında bin metreküp için 2 bin euro ödemek zorunda kalacakları cesur yeni dünyaya hoş geldiniz” dedi.