Saddam'ın sağ kolu, IŞİD'in beyni öldü

İzzet İbrahim El Duri Devrik lider Saddam Hüseyin'e en yakın isimdi. Baas Partisi'nin iktidara geldiği 1968'deki darbenin mimarlarından olan El Duri 2003 yılındaki Amerikan işgaline kadar Irak Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.
Duri'nin geçen hafta bir çatışma sırasında öldürüldüğü ileri sürülmüş, bu iddia Duri’nin yandaşları tarafından yalanlanmıştı. Ancak söz konusu cenazenin Duri’ye ait olduğu, yapılan testler ve tanıklar tarafından doğrulandı.
Saddam’ın sağ kolu Duri’nin cenazesi Irak Sağlık Bakanlığı yetkililerine teslim edildi. Teslim sırasında oldukça büyük bir kalabalık vardı. Cam bir tabut içine konan El Duri'nin cenazesi başkent Bağdat'ın Cadiriyye bölgesinde Hizbullah milis gücü ve güvenlik güçlerinin yoğun güvenlik önlemleri altında yapıldı.
Irak'taki çatışmalar sırasında 17 Nisan'da öldürüldüğü açıklanan Saddam Hüseyin'in yardımcısı İzzet İbrahim ed-Duri, Saddam'ın 2006 Nisan'ında idam edilmesinden sonra yer altına çekilen Baas Partisi'nin liderliğini yapıyordu.
Tikrit kentine bağlı Dor kasabası doğumlu Duri, 20'li yaşlarından itibaren Irak'taki Baas Partisi'ne üyeliğiyle tanınıyordu. Saddam Hüseyin'in "İzzet" şeklinde hitap etmesi sebebiyle ülke kamuoyunda sadece adıyla anılan Duri, Baas Partisi'ne mensubiyetinden kısa süre sonrası art arda üst düzey mevkilere terfi etti. Duri, Baas rejiminin son bulduğu Nisan 2003 tarihine kadar Saddam Hüseyin'in yardımcılığı görevini yürütüyordu.
Şii Haşdi Şabi milislerin desteğindeki Sünni aşiret güçlerinin operasyonunda öldürülen Duri, Saddam'ın yardımcılığına terfi edilmeden önce ülkede Ziraat ve İçişleri Bakanlıkları ile bir çok üst düzey askeri görevlerde de yer aldı. Duri, Irak'ın siyasi tarihinde 17 Temmuz 1968 darbesi olarak bilinen olayda devrik lider Saddam Hüseyin'in yanında yer alarak, dönemin Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif'i devirmede büyük rol aldı.
Halepçe tehdidi
Irak'taki Baas rejiminin ikinci adamı İzzet Duri, 16 Mart 1988'de yaşanan Halepçe Katliamı'na atıfta bulunarak Iraklı Kürtlere karşı "Eğer Halepçe'yi unuttuysanız, aynı eylemi bir daha yapmaya hazır olduğumuzu söylemek isterim" tehdidi ile de biliniyordu. İran-Irak Savaşı esnasında, Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekatı çerçevesinde düzenen kimyasal silahlı saldırıda Halepçe'de 5 binden fazla insanın ölmüş, 7 binden fazla insan da yaralanmıştı.
Duri, Irak'ın güneyindeki Şii yoğunluklu Kerbela'ya 1998 yılındaki ziyareti sırasında maruz kaldığı suikast girişiminden sağ kurtulmuştu.
2003 sonrası Duri
Saddam Hüseyin döneminin ikinci adamı İzzet Duri, 2003 yılındaki ABD müdahalesi sonrası sahadan kaybolarak, bir süre sonra Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Irak kolunu kurduğunu ve liderlik ettiğini açıkladı. 2003 sonrası sözde Baas Partisi'nin başını çeken Duri, ülkeye giren ABD ve koalisyon güçleri tarafından en üst düzeydeki arananlar listesinde 6'ncı sırada yer alıyordu. Washington yönetimi, Duri'nin ölü ya da diri yakalanmasına yardımcı olacak istihbarat paylaşımında bulunanlar için 10 milyon dolar ödül vaat etmişti.
Baas-IŞİD ittifakının mimarı
Irak'ta eski Başbakan Nuri el-Maliki hükümetine karşı Tikrit ve Samarra'daki hükümete karşı bazı Sünni aşiretlerin ayaklanmasında rol üstlendiği, terör örgütü IŞİD ile ittifak yaptığı iddia ediliyordu. İzzet İbrahim ed-Duri, eski Irak ordusundan geriye kalan binlerce Cumhuriyet Muhafızı ve Saddam'ın Fedaileri Ordusu tarafından kurulan Irak Nakşibendi Tugayları adlı örgütün de liderliğini yapıyordu. Terör örgütü IŞİD militanlarıyla birlikte savaşırken 73 yaşında hayatını kaybetmesi Duri'nin IŞİD ile Baas arasında kurduğu ittifakı da teyit etmiş oldu.