Sırbistan'da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in başı protestocularla belada. Geçtiğimiz yıl kasım ayında Novi Sad şehrindeki tren istasyonunda 15 kişinin hayatını kaybettiği kaza nedeniyle binlerce insan sokağa döküldü. Protestocularla baş edemeyen Vucic'in sonik silah kullanılmasına izin verdiği iddia edildi. Vucic karşıtlarının tepkisi daha da artarken devreye bir de muhalefet yetkilileri ve insan hakları örgütleri girdi.
Sırbistan’da kasım ayında Novi Sad şehrindeki tren istasyonunda yaşanan ve 15 kişinin hayatını kaybettiği trajedi sonrasında başlayan protesto gösterileri, geçtiğimiz günlerde ülke tarihinin en kalabalık gösterilerinden biriyle devam etti. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'e karşı tepkiler artarken askeri bir sonik silahın protestoculara karşı kullanıldığı iddiası ortalığı daha da gerdi ve tepkilerin artmasına neden oldu.
Sırbistan polisi, sonik silahın kullanılmadığını belirtse de sosyal medyada yayılan görüntülerde binlerce protestocunun kaçışmaya başlaması iddiayı güçlendirdi.
Dünya çapında yasaklı olan ve insanları geçici olarak etkisiz hale getirmek için özellikle Çin hükümeti tarafından protestolarda kullanılan sonik silahın kullanıldığı iddiası muhalefeti ve insan hakları örgütlerini de devreye soktu.
Alman yayın kuruluşu Deutsche Welle'ye konuşan protestocu Dušan Simin, "Ses, cumhurbaşkanlığı binasından bir uçak iniş yapıyormuş gibi bir şeydi. Kaçamıyorduk, ne yapacağımızı bilmiyorduk. İnsanlar içgüdüsel olarak sokağa bir şey geliyor sandı ve kenara doğru koşmaya başladı. Hepimiz üst üste düştük" sözleriyle o anları anlattı.
Balkan haber kanalı N1’e konuşan askeri analist Aleksandar Radic, "Tüm göstericiler barışçıl bir şekilde 15 dakikalık saygı duruşundayken bu silah kullanıldı. Bu eylemin tek amacı kaba kuvvetle güç gösterisi yapmak, halka karşı duyulan nefreti göstermektir" dedi.
Belgrad Güvenlik Politikası Merkezi, yaşananları "Barışçıl protestoculara karşı yasaklı silahların hukuksuz ve insanlık dışı kullanımı" olarak nitelendirdi ve şu ifadelere yer verdi:
"Akustik cihazlar ve benzeri silahların kullanımı yasa dışıdır. Mevcut Polis Kanunu'nda izin verilen toplum olaylarına müdahale yöntemleri arasında yer almamaktadır.''
Öte yandan birçok protestocunun işitme kaybı ve baş dönmesiyle hastanelere başvurduğu da aktarıldı. Cumhurbaşkanı Vucic, "Adalet bakanlığı ve savcılığa sesleniyorum. Bu silahı kullananları yargılasınlar. Kullanılmadığını biliyoruz ama yine de incelensin. Ancak bu büyük yalana inanarak halkı yanıltanları da yargılasınlar" dedi. Belgrad’daki hastaneler, olayın ardından çok sayıda kişinin hastaneye giderek tedavi gördüğü iddialarını yalanladı.
Ayrıca Vucic, protestolar öncesinde güvenlik güçlerinin göstericilere karşı güç kullanabileceği uyarısında bulunmuştu. Vucic, "Beni devirmek istiyorsanız öldürmek zorunda kalacaksınız" diye konuştu.
Sırbistan’da kasım ayında Novi Sad şehrindeki tren istasyonunda yaşanan ve 15 kişinin hayatını kaybettiği trajedi sonrasında başlayan protesto gösterileri, ülke tarihinin en kalabalık gösterilerinden biriyle devam etti. Ülkenin dört bir yanından öğrencilerin de destek verdiği gösteriye katılım yüzbinlerle ölçülürken, Sırbistan İçişleri Bakanlığı protestocuların sayısının ulaştığı en yüksek seviyenin 107 bin olduğunu duyurdu. Fakat Kamu Meclisi Arşivi adlı insan hakları kuruluşuna göre protestoya 275 bin ila 325 bin kişi katıldı.
"15 kişi için ayın 15’inde" başlıklı protesto çerçevesinde şehir merkezindeki Slavija meydanı ve çevredeki sokaklara yayılan göstericiler, Cumhurbaşkanı Vucic aleyhinde sloganlar attı. Toplumun farklı kesimlerinden destek bulan gösteride binlerce kişi, yerel saatle 19.00’da Novi Sad şehrindeki trajedide hayatını kaybeden 15 kişi için 15 dakikalık saygı duruşu gerçekleştirdi.
Novi Sad'daki tren istasyonunda 1 Kasım 2024'te beton sundurmanın çökmesi nedeniyle 15 kişi ölmüş, kazanın ardından hükümete tepki gösteren öğrenciler, ülke genelinde "Dur Sırbistan" sloganıyla gösterilere başlamıştı.
Binlerce üniversite, yüksekokul ve lise öğrencisi, başta Belgrad olmak üzere, ülkenin çeşitli kentlerinde hükümet karşıtı büyük gösteriler düzenlemişti.
Öğrenciler, tren istasyonundaki ölümlü kazada sorumluluğu bulunanların cezalandırılmasını, ihmal şüphesi bulunan istasyonun yapım ve onarım çalışmalarına ilişkin tüm belgelerin yayımlanmasını ve önceki gösterilerde gözaltına alınan öğrenci ve akademisyenlerin serbest bırakılmasını talep etmişti.