Suriye anayasası için kritik dönemeç
Anayasa için bugün Cenevre'de başlayacak beşinci tur görüşmelerinde, fikir birliği sağlanan bazı anayasal temel ilkelerin yazılmaya başlaması ve anayasa taslağının oluşturulması planlanıyor.
Suriye'nin geleceğini şekillendirecek anayasa çalışmaları için Esad rejimi ve Suriyeli muhalifler bir kez daha masaya oturuyor. Yılın ilk Suriye Anayasa Komitesi toplantısı bugün İsviçre'nin Cenevre şehrinde başlayacak. Bugüne kadar Anayasa yazımı için dört defa bir araya gelen taraflar, beşinci toplantıda bir araya gelerek Suriye için anayasa hazırlanma süreci masaya yatırılacak. Anayasa yazım süreci için kritik bir dönem olacak beşinci tur görüşmelerde üzerinde fikir birliği sağlanan bazı anayasal temel ilkelerin yazılmaya başlaması ve anayasa taslağının oluşturulması planlanıyor.
MUHALİFLER YENİ ANAYASA İSTİYOR
Anayasanın kapsamı, kaç maddeden oluşacağı, yeni bir anayasa mı hazırlanacağı yoksa 2012 yılında Esad rejiminin hazırladığı anayasayı revize mi edeceği konusunda BM nezaretinde müzakerelerini yürütecek. Suriyeli muhaliflerin Cenevre’deki müzakerelerde yeni bir anayasanın yazılmasını hedeflediği belirtilirken, daha önceki toplantılarda Şam rejiminin, muhaliflerin taleplerini hiçe sayması nedeniyle olumlu sonuç alınamamıştı.
TÜRKİYE ÖNCÜLÜK ETMİŞTİ
Suriye Anayasa Komitesinin oluşturulması fikri, ilk olarak Rusya, İran ve Türkiye öncülüğünde Ocak 2018’de Rusya’nın Soçi şehrine düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Kongresinde gündeme getirildi. Daha önce 8 defa yapılan ve başarısızlıkla sonuçlanan Cenevre görüşmelerine alternatif olarak kurgulanan Astana ve Soçi toplantıları sonucu planlanan Anayasa Komitesi, Türkiye, İran ve Rusya, arasında görüş ayrılıklarına sebep oldu. Sonraki süreçte BM de sürece dâhil edilerek tıkanıklık aşılmaya çalışıldı ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Eylül 2019’da Suriye Anayasa Komitesinin kurulduğunu duyurmuştu. Öte yandan, ABD ve Rusya’nın terör örgütü PYD/YPG’yi anayasa çalışmalarına dâhil etmek için birçok kez girişimi olurken, Türkiye'nin terör örgütü PYD/YPG’nin masada olmaması konusundaki net tavrı bu girişimleri engellemişti. Ankara, Washington ve Moskova’nın söz konusu girişimlerine izin vermeyerek terör örgütünü Cenevre’deki Suriye anayasa sürecinden saf dışı bırakmıştı.
