Suriye'de muhalifler Esad rejimini çökertti. Heyet Tahrir Eş-Şam (HTŞ) örgütü, başkent Şam'da kontrolü ele geçirdi. ABD'den Suriye'de yaşanan son gelişmelere dair ilk açıklama geldi. Beyaz Saray, Başkan Joe Biden'ın gelişmeleri yakından takip ettiğini açıkladı. Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali ise halkın seçeceği yönetimle işbirliğine hazır olduğunu duyurdu. İsrail ise yaşanan olaylara müdahil olmadığını belirtti. Rus lider Vladimir Putin ise Suriye halkının artık yalnız olduğunu söyledi.
Suriye'de 53 yıllık Esad rejimi, muhalif Heyet Tahrir Eş-Şam örgütünün sürpriz saldırısıyla sarsıldı, 12 gün içerisinde ise çöktü. Suriye'nin başkenti Şam'ın muhaliflerin kontrolüne geçmesiyle Beşar Esad ülkeyi terk etti. Esad'ın nereye gittiği bilinmezken yaşanan gelişmeler tüm dünya tarafından yakından takip edildi. ABD Başkanı Joe Biden'dan açıklama geldi.
ABD'den de ilk resmi açıklama geldi. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, ''ABD Başkanı Joe Biden ve ekibi, Suriye’deki olağanüstü durumu yakından takip ediyor ve sahadaki yerel ortaklarıyla sürekli iletişim halinde.'' ifadelerine yer verildi.
https://x.com/NSC_Spox/status/1865610241582211488
Suriye Gözlemevi, Suriye ordu güçlerinin Şam Uluslararası Havalimanı'nı terk ettiğini duyurdu. İngiliz haber ajansı Reuters, Suriye Ordu Komutanlığı Esad rejiminin düştüğünü subaylarına ilettiğini duyurdu.
ABD Başkanı Joe Biden şunları söyledi:
-Nihayet Esad rejimi düştü. Bu rejim yüz binlerce masum Suriyeliye zulmetti, işkence etti ve öldürdü. Yıllardır Esad'ın başlıca destekçileri İran, Hizbullah ve Rusya oldu. Ancak geçtiğimiz hafta içinde üçünün de desteği azaldı, çünkü üçü de bugün benim göreve gelmemden bu yana çok daha zayıf durumdalar.
-Geçiş döneminde aralarında Ürdün, Lübnan, Irak ve İsrail’in de bulunduğu ülkeleri, Suriye’den gelecek her türlü tehdide karşı destekleyeceğiz.
-Suriye’nin doğusunda herhangi bir tehdit karşısında personelimizi koruyacak bir güvence kapasitesi oluşturulmasına yardımcı olacağız ve DEAŞ’a karşı görevimizi, büyük ölçüde koruyarak, sürdürmeye devam edeceğiz.
ABD'nin 20 Ocak'ta göreve başlayacak seçilmiş başkanı Donald Trump'tan ilk açıklama geldi. Trump, sosyal medyadan yaptığı açıklamada şunları yazdı:
"Esad gitti. Ülkesinden kaçtı. Koruyucusu, Vladimir Putin liderliğindeki Rusya, artık onu korumakla ilgilenmiyor.''
Rusya'nın Ukrayna nedeniyle Suriye'ye ilgisini kaybettiği yorumunu yapan Trump, "Rusya ve İran şu anda zayıf bir durumda; biri Ukrayna ve kötü ekonomi yüzünden, diğeri İsrail ve İsrail'in savaş başarısı yüzünden.'' ifadelerini kullandı.
Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye atıfta bulunarak, "Zelenski ve Ukrayna bir anlaşma yapmak ve bu çılgınlığı durdurmak istiyorlar" dedi. Devamında "Hemen ateşkes olmalı ve müzakereler başlamalı. Çok fazla hayat gereksiz yere boşa harcanıyor, çok fazla aile yok ediliyor ve böyle devam ederse çok daha büyük ve çok daha kötü bir şeye dönüşebilir" yorumunu yaptı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için "Vladimir'i iyi tanıyorum" diyerek, "Harekete geçme zamanı geldi. Çin yardım edebilir. Dünya bekliyor!" ifadelerini kullandı.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), ABD'nin Suriye'nin doğusunda kalmaya devam edeceğini, askeri varlığını sürdüreceğini söyledi. Ayrıca sivilleri koruma ve uluslararası normlara uyma çağrısında bulunuldu.
İsrail ordusu da Suriye'deki son gelişmelere ilişkin açıklamada bulundu. Ordu açıklamasında, Suriye'de yaşanan olaylara müdahale olmadığını ve birliklerin tampon bölgede konuşlandırdığını açıkladı.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Esad rejiminin çöküşünü “tarihi bir gün” olarak nitelendirerek, bu gelişmeyi İran ve Hizbullah’a karşı İsrail’in uyguladığı sert stratejinin bir sonucu olarak değerlendirdi.
Netanyahu, yaptığı açıklamada, “Esad rejimi, İran’ın bölgedeki etkisini artırma çabalarının önemli bir parçasıydı. Ancak İsrail, İran ve vekillerine karşı kararlılıkla durarak onların stratejik planlarını bozdu. Bu noktaya ulaşılması, düşmanlarımıza indirilen doğrudan darbelerin bir sonucudur” ifadelerini kullandı.
İran’ın Suriye’yi bölgesel bir operasyon üssüne dönüştürme planlarını hedef alan İsrail’in, son yıllarda Suriye’de İran bağlantılı hedeflere yönelik hava saldırılarını artırdığı biliniyor. Netanyahu, "bu stratejik hamlelerin, İran ekseninin kırılmasında belirleyici olduğunu" öne sürdü.
Ayrıca, İsrail’in güvenliği için sınırlarında herhangi bir düşman gücün konuşlanmasına asla izin vermeyeceklerini vurgulayan Netanyahu, “Bizim önceliğimiz, İsrail’in güvenliğidir. Bu nedenle, sınırlarımızda düşman unsurların konuşlanmasına asla müsamaha göstermeyeceğiz” dedi.
Katar'ın başkenti Doha'da Türkiye, İran, Rusya ve 5 Arap ülkesinin katılımıyla Astana Formatı çerçevesinde düzenlenen toplantının ardından yayınlanan ortak bildiride, Suriye’deki krizin hem bölgesel hem de uluslararası güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduğu vurgulanarak, bu krizin çözümü için askeri operasyonların durdurulması gerektiği ifade edildi.
Sürecin, Suriye’yi kaos ve terörden koruyarak birliğini ve egemenliğini muhafaza etmesi gerektiği ifade edilen bildiride, “Suriye halkına yönelik insani yardımların artırılması için uluslararası çabaların güçlendirilmesi ve bu yardımların sürdürülebilir ve engelsiz bir şekilde ulaşmasının garanti altına alınması gerektiği” kaydedildi.
Rusya'nın Interfax haber ajansına konuşan Putin, Suriyelilerin tam kapsamlı bir iç savaşla tek başlarına başa çıkmak zorunda kalacaklarını söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın, Suriye'deki çatışmanın bir dizi tarafıyla yaptığı görüşmelerin ardından istifa etmeye ve ülkeyi terk etmeye karar aldığını, Rusya'nın müzakerelere dahil olmadığı barışçıl bir iktidar devri talimatı verdiğini duyurdu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Beşar Esad, Suriye topraklarındaki silahlı çatışmanın bir dizi katılımcısıyla yaptığı müzakereler sonucunda cumhurbaşkanlığı görevini bırakmaya karar verdi ve iktidar devrinin barışçıl bir şekilde gerçekleştirilmesi talimatını vererek ülkeyi terk etti” açıklamasında bulundu.
Bakanlık ayrıca, Rusya'nın herhangi bir iktidar devri görüşmesinde yer almadığını ve Moskova'nın gelişen olaylardan endişe duyduğunu belirtti.
İran, Suriye'nin geleceğinin "yıkıcı bir müdahale veya dış dayatma olmaksızın yalnızca bu ülke halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini" açıkladı.
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesine ilişkin yapılan açıklamada, "İran'ın Suriye'nin birliğine, ulusal egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterdiği" belirtildi.
"Suriye'nin kaderinin belirlenmesi ve Suriye'ye ilişkin kararların alınmasının önemli olduğu" vurgulanan açıklamada, "Suriye'nin geleceği, yıkıcı bir müdahale veya dış dayatma olmaksızın yalnızca bu ülke halkının sorumluluğundadır." ifadeleri kullanıldı.
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Suriye'deki gelişmeleri kaygılı biçimde takip ettiğini bildirdi. Tajani, X platformundaki hesabından Suriye'de Beşar Esad rejiminin çökmesine ilişkin paylaşım yaptı.
Paylaşımda Tajani, "Suriye'deki durumu, kaygılı bir şekilde dikkatle takip ediyorum. Şam'daki büyükelçiliğimiz ve Chigi Sarayı (Başbakanlık) ile sürekli temas halindeyim. (Yerel saatle) 10.30'da Dışişleri Bakanlığında kriz masasının toplanması için çağrıda bulundum." ifadelerini kullandı.
https://x.com/Antonio_Tajani/status/1865675802001449265
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesinin ardından Beşar Esad'ın yaptıklarından sorumlu tutulması gerektiğini ve Suriye halkının daha iyi bir geleceği hak ettiğini söyledi.
Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayid Al Nahyan'ın diplomatik danışmanı da açıklamada bulundu. Açıklamada, "Esad, son yıllarda Suriye hükümeti ile uzlaşmaya çalışan BAE dahil çeşitli Arap ülkelerinin 'can simidini' kullanmadı." ifadelerine yer verildi.
Suriye konusunda temel endişenin "aşırıcılık" olduğunu belirten danışman, "Suriye hükümetinin hızlı çöküşü kısmen Esad rejiminin siyasi başarısızlığından kaynaklanıyor." dedi.
Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'de Beşar Esad rejiminin çöküşünün ardından ''Barbar Devlet düştü sonunda'' yorumunda bulundu.
Macron, sosyal medyadan yaptığı paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
''Suriye halkına, cesaretlerine, sabırlarına saygılarımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında onlara barış, özgürlük ve birlik dileklerimi iletiyorum. Fransa, Ortadoğu'daki herkesin güvenliğine bağlı kalmaya devam edecektir.''
https://x.com/EmmanuelMacron/status/1865729789459345502
Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali, halkın seçeceği herhangi bir yönetimle işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Muhammed Gazi El-Celali, "Evi̇mdeyi̇m, hükümeti̇ devretme konusunda destek vereceği̇m. Devlet kurumlarının korunması çağrısı yapıyorum." dedi.
Şam'a giren Suriyeli muhalifler ise, "Şam artık Esad'dan kurtuldu" açıklamasını yaptı.
https://x.com/sentdefender/status/1865605235059613855
Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı. 30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.
Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı. Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı.
Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı.
Başkente açılan Humus ilinde de rejim karşıtı güçler, 7 Aralık'ta kent merkezine hakim olmuştu.
Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti. Rejim güçleri de Şam'da Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti.
Rejim karşıtı silahlı grupların başkente hakim olmaya başlamasıyla Esad rejimi 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetmişti.
Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:34
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ