Gazeteci Güngör Yavuzaslan: Taliban'ın ne yapacağını iki aktör belirleyecek

TGRT HABER

ABD’nin Afganistan’dan çekilmesiyle birlikte başlayan Taliban kuşatması devam ediyor. Diğer taraftan yabancı ülke unsurları ve vatandaşları tahliye ediliyor. Kabil'deki başkanlık sarayının kontrolünü ele geçiren Taliban, bundan sonra ne yapacak, hangi adımları atacak? Gazeteci Güngör Yavuzaslan, Cem Küçük ile Günaydın Türkiye programında süreci değerlendirdi.

TALİBAN’DA İKİ AKTÖR ÖNE ÇIKIYOR

Taliban’ın ilk adımının yeni hükümeti kurmak olacağını belirten Yavuzaslan, örgütün iki kanadının olduğuna dikkat çekerek “Geçici hükümetin başında en güçlü aktör olarak Taliban’ın siyasi kanadının başında olan Abdulgani Birader öne çıkıyor. Diğeri ise Taliban'ın başındaki Heybetullah Akhunzade’dir. Ne ABD ne de Taliban yeni hükümette kimlerin olacağını açıklamıyor. Etnik yapıların temsil edildiği ortak bir hükümet mi olacak yoksa ülkeyi Taliban mı yönetecek, bilmiyoruz” dedi. Taliban’ın İslam emirliği kurup uygulayacağını belirten Yavuzaslan, “Ancak daha yumuşak ve dünya gerçeklerine daha yakın bir şekilde ülkeyi yöneteceğe benziyor. Taliban ülkeyi dışarıya açmak istiyor ancak İslam emirliği olarak açmak istiyor” yorumunda bulundu.

ABD BELİRLEYİCİ, AMA TALİBAN KENDİ TAKVİMİNİ UYGULUYOR

Yavuzaslan, Taliban’ın atacağı ikinci adımın yabancı ülkelerle diplomatik temaslar olduğunu söyledi. Taliban’ın Çin, Almanya, ABD, Katar ve komşu ülkelerle bugüne kadar görüştüğünü kaydeden Yavuzaslan, “Taliban bunu artık açık bir şekilde yapacak. Ancak burada kaçırılan bir nokta var, Taliban’ın uluslararası alanda pozisyonunu netleştirecek olan ABD’dir. ABD ile bir anlaşma yaptı. Ancak Taliban takvime uymayarak Kabil’e erken girdi ve pozisyon üstünlüğü elde etti. Şu an Taliban, kendi kurallarına göre oyun oynuyor. ABD süreci izliyor” diye konuştu.

FARKLI BİR YOL HARİTASI İZLİYOR

Taliban’ın 1996-2001 yılları arasındaki katı yönetim şeklini uygulama eğiliminde olmadığına dikkat çeken Yavuzaslan şöyle konuştu:

“Taliban dün Kabil’deki kadın doktorlarla bir araya geldi ve görevlerinize devam edeceksiniz, dedi. Farklı bir yol haritası izliyor. Kadınlar okula gidebilir, dediler. Medya açıklamalarını Peştunların Urdu dilinde yaptı. Ayrıca Türkistan Türkçesi ile Özbek ve Türkmenlere de hitap etti. Ülkede çok az olan Hindu temsilcileriyle de bir araya geldi. Taliban kendini kabul ettirme derdinde, İŞİD benzeri bir yönetim olmayacak.”

YABANCILARIN ÇIKIŞLARI TALİBAN’IN ÖZEL İZNİNE BAĞLI

Taliban’ın ülkeden herkesin çıkmasına müsaade etmediğini kaydeden Yavuzaslan, “Şu an ülkeden çıkmak Taliban’ın özel iznine bağlı. Sadece Amerikan yanlısı veya Amerikan askerlerinin havalimanına aldığı kişiler çıkabiliyor. Taliban özel ofisler kurdu, yabancılar Kabil’de yaşayacaksa buraya kaydını yaptırmak zorunda. İzinsiz çıkış yok, Afganistan içinde hareketlere biraz göz yumuyorlar” diye konuştu. 

Yavuzaslan, Taliban’ın genel af ilan ettiğine dikkat çekerek “Taliban’ın karşıtlara ya da ABD yanlılarına karşı tavrı, hükümeti kurduktan sonra belli olacak. Taliban’ın elinde bir infaz listesi yok, ABD ile bu konuda da anlaşmış durumdalar. Çok üst düzel olmadığı sürece infaz yapmayacaklar. Taliban şu an yerel mahkemeler kuruyor, hırsız ve yağmacılara karşı şeriatı uygulayacağız, dedi. Geleceğe yönelik İslam devleti kuracak” diye konuştu. 

İKİ ÜLKE TEDİRGİN

ABD’nin Afganistan’dan çekilmekle gücünde büyük bir kırılma yaşadığını kaydeden Yavuzaslan, ancak ABD’nin bundan sonra ağırlığını nereye vereceği ile ilgili bir belirsizlik olduğunu kaydetti. ABD’nin 20 yıllık müdahalesini 20 günde bitirdiğinin altını çizen Yavuzaslan “En tedirgin komşu ülkeler Özbekistan ve Tacikistan. Afganistan’da ciddi bir Özbek ve Tacik nüfus var. Özbekistan ve Tacikistan Taliban’ın ülke sınırları dışına sarkmasından çekiniyor” tespitinde bulundu. 

EN ETKİLİ ÜLKELER PAKİSTAN VE KATAR

Merkez bankasındaki para ve yıllardır ABD’nin Afgan ordusuna verdiği silahların Taliban’ın eline geçtiğini kaydeden Yavuzaslan, şöyle konuştu:

“Hava ve kara kuvvetleri olan bir örgüt artık ve devletleşiyor. Taliban, Türk askerini de ülkesinde istemiyor. Ancak Türkiye ile teknik ve danışmanlık ve havalimanının işletmesi konusunda anlaşabilir. Hem ortada bir kaos var hem de Taliban havalimanını teknik anlamda yönetecek kabiliyette değil. Taliban’ın üzerinde en etkili ülkeler ise Pakistan ve Katar."