Tunus Cumhurbaşkanı Said'in İsrail-BAE anlaşması sonrası sessiz kalması tartışılıyor

Tunus'ta Cumhurbaşkanı Kays Said'in İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki normalleşme anlaşmasına ilişkin henüz açıklama yapmamasının nedenleri tartışılıyor.

İsrail-BAE anlaşmasının duyurulmasının üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesine rağmen sessizliğini koruyan Cumhurbaşkanı Said'e yönelik eleştiriler yükseliyor.

Tunuslu siyasi uzmanlar, Said'in ülkesine olumsuz etkisinden çekinerek BAE ile ilişkileri bozmayı göze alamadığını ve ABD ile çatışmaktan kaçındığını ifade ediyor.

"BAE ile ilişkileri bozmanın bir maliyeti var"
Siyasi analist Bulubabe Salim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, BAE ile İsrail arasındaki ilişkilerin yeni bir mesele olmadığını, eskiden gizli yürütülen ilişkilerin bugün açıktan yapıldığını belirtti. 

Salim, ABD Başkanı Donald Trump'ın duyurduğu İsrail-BAE anlaşmasına ilişkin, "Bu anlaşma, Mısır ve İsrail'in Camp David'den sonra 1979'da imzaladığı barış antlaşmasından bile daha utanç verici." dedi.

BAE'nin İsrail ile normalleşme adımı konusunda Filistin'in acil toplantı çağrısına Arap Birliğinden henüz cevap gelmediğini hatırlatan Salim, konunun oyalandığını ifade etti.

Salim, Tunus'un tavrına ilişkin ise, "Ekonomik ve mali problemlerin yanı sıra iç siyasette sorunlarla boğuşan Tunus, bu konuda henüz kesin bir tavır almadı." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Said'in seçim kampanyası sırasında Filistin konusunda hamasi konuşmalar yaptığını hatırlatan Salim, seçilmesinin ardından ise bulunduğu konumun etkisi ve pragmatizmle hareket ettiğine dikkati çekti.

Salim, "Tunus, BAE ile ilişkilerini bozmak istemiyor, bunun bir maliyeti var. Demokratik olmayan ve kibirle hareket eden BAE'ye karşı bunu yaptığı takdirde, BAE'nin Tunus büyükelçisini ve orada çalışan 25 bin Tunusluyu sınır dışı etme ihtimali var." değerlendirmesinde bulundu.

BAE'nin İsrail ile normalleşmesinin ülkedeki birçok parti ve kuruluş tarafından kınandığını vurgulayan Salim, "Bunun Tunus'un normalleşmeyi reddetmesi bakımından güçlü ve yeterli bir mesaj olduğunu düşünüyorum." dedi.

"Tunus ABD yönetimi ile çatışmadan kaçınıyor"
Eski Tunus Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Tarık el-Kahlavi ise bir Arap ülkesinin İsrail ile normalleşmesinin öncelikle yönetimler nezdinde ve Arap Birliği içinde tartışılması gerektiğini belirtti. 

Kahlavi, "Tunus'un neden görüşünü açıklamadığını konuşmanın bir anlamı yok. Cezayir ve Suriye gibi geleneksel yönetimler bile BAE'nin normalleşmesine yönelik henüz bir açıklama yapmadı." ifadelerini kullandı.

BAE'nin müttefiklerinin normalleşmeyi desteklediğini söyleyen Kahlavi, İsrail-BAE anlaşmasından memnuniyet duyduklarını ifade eden Mısır, Umman ve Bahreyn'in Arap ülkelerinin suskunluğunu bozduğunun altını çizdi.

Kahlavi, "Bu gibi durumlarda Arap ülkelerinin Dışişleri Bakanları istişare eder. Sanırım, Kays Said bu konuda karşı çıkan tek Arap lideri olmaktan çekinerek, Dışişleri Bakanları ve diplomatların kendi aralarında istişare edebilmeleri için bir alan bıraktı." diye konuştu.

Aynı anda birçok tarafı gözettiklerini dile getiren Kahlavi, "En önemlisi BAE'ye destek veren ABD'nin tavrı. Tunus, dikkatli davranarak ABD yönetimine karşı bir tutum takındığını göstermek istemiyor." dedi.

Tunus'un ABD ile ilişkilerine etki edebilecek konularda temkinli hareket ettiğini belirten Kahlavi, "Tunus ABD yönetimi ile çatışmadan kaçınıyor." vurgusu yaptı.

BAE ile İsrail arasındaki normalleşme anlaşması
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ağustos'ta Twitter hesabından, İsrail ile BAE'nin "ilişkilerini tamamen normalleştirmek" için anlaşmaya vardıklarını duyurmuştu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Trump'ın paylaşımını alıntılayarak, "Bu, tarihi bir gün." değerlendirmesi yapmıştı.

BAE resmi ajansı WAM'ın haberinde de İsrail ile BAE'nin, ilişkilerin tesisi için "ortak bir yol haritası" belirleme konusunda anlaştığı ve iki ülkeden yetkililerin ilerleyen haftalarda bir araya gelerek farklı alanlarda ikili anlaşmalar imzalayacağı ifade edilmişti.

BAE, 1979'da Mısır'ın, 1994'te de Ürdün'ün ardından İsrail ile normalleşme anlaşması imzalayan üçüncü Arap ülkesi oldu.