'Türk dış politikası çok taraflı iş birliğini her anlamda değerlendiriyor'

Birleşmiş Milletler (BM) Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi olarak ocakta göreve başlayan eski İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun davetlisi olarak katılacağı 11. Büyükelçiler Konferansı öncesinde AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Konferansta "Yükselen Popülizm ve Irkçılık" başlıklı panelde konuşacak Moratinos, Türkiye'de deneyimli diplomatlar arasında bulunma ayrıcalığına sahip olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Türkiye'nin aynı zamanda BM'deki Arabuluculuk Dostlar Grubu Eş Başkanı olduğunu hatırlatan Moratinos, "Türk dış politikası yabancı düşmanlığı, İslamofobi, anti-Semitizm, hoşgörüsüzlük ve ayrımcılık konularını ele almak için çok taraflı iş birliğini her anlamda değerlendiriyor. Türkiye'nin çalışmaları bizim hedeflerimizle uyumludur." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin, kuruluş aşamasından itibaren Medeniyetler İttifakında bulunduğunu vurgulayan Moratinos, "Türkiye'nin, İttifaka o dönemde ve şimdiki siyasi, finansal desteği vazgeçilmezdir ve her geçen gün daha da güçlenmektedir." dedi.

Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi olarak göreve başladığı ocakta ilk resmi ziyaretlerinden birisini Ankara'ya yaptığını belirten Moratinos, şunları söyledi:

"Türkiye'nin, İttifak hakkındaki yeni vizyonuma ve İttifakın Birleşmiş Milletler sisteminde nasıl daha sağlam şekilde destekleneceğine ilişkin düşüncelerime destek olmasını istedim. Dışişleri Bakanı Sayın Çavuşoğlu ile görüştüm ve beni çok destekledi. Sayın Bakan Çavuşoğlu, şahsen iyi dostum ve İttifakın çalışmalarının büyük bir destekçisi. Bu ziyaretim sırasında onunla tekrar Ankara'da buluşmayı dört gözle bekliyorum."

"Masada kadınlar olmadan sürdürülebilir barış olmaz"

Moratinos, diğer yandan Medeniyetler İttifakının "eğitim, gençlik, basın ve göç" olmak üzere 4 temel çalışma alanı bulunduğu bilgisini vererek, bu alanlara "barış ara bulucuları" olarak "kadınları" da eklediğini kaydetti.

"Kadınlar sürecin bir parçası olduğunda barışın sürdürülebilir olacağına inancım tam. Müzakere masasında kadınlar olmadan sürdürülebilir bir barış olmaz." diyen Moratinos, kimliğe dayalı çatışmalarda barışı sağlamaya yönelik atılacak adımlarda kadınların rolünün geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Moratinos, Medeniyetler İttifakının çalışma alanlarını oluşturan ana başlıklara ara buluculuğu da eklediğini ifade ederek, planladığı yeni girişimlere ilişkin, "Kültürel ve dini konularda uzman bir ekibe sahip olmak ve kimliğe dayalı çatışmaların patlaması muhtemel olduğu alanlarda bunu konuşlandırmak istiyorum. Bu ekip, çatışmalar başlamadan önce gerilimleri etkisiz hale getirmeye çalışacak. Ayrıca belediyelerin rolünü de geliştirmek istiyorum. Belediye başkanlarının bu konuda önemli bir rolü var." diye konuştu.

"Ayrımcılığın tüm biçimleri, evrensel insan haklarına hakarettir"

"İttifak, dinler ve kültürler arasındaki diyaloğu güçlendirerek saygı, çeşitlilik, kültürel ve dini çoğulculuğa dayalı hoşgörüyü teşvik etmeyi amaçlayan yumuşak bir politikadır." ifadesini kullanan Moratinos, şöyle devam etti:

"Tüm dinlere ve inançlara saygı, İttifak'ın görevinde saklıdır. Irk, cinsiyet, din ya da dil temelinde ayrımcılık yapılmaksızın insan haklarına saygı, Birleşmiş Milletler Tüzüğü'nde yer almaktadır. Yani, herhangi bir inanış ya da inanca karşı ayrımcılığın tüm biçimleri, evrensel insan haklarına hakarettir."

Moratinos ayrıca terörizme yol açan şiddet içeren aşırılığın temel sebeplerini ele alırken, aşağıdan yukarıya doğru bir yaklaşım izlenmesinin sorunun çözümüne giden yolda "anahtar" olduğunun altını çizdi.

İttifak'ın, sahadaki eylemleri, yeni projeleri ve girişimleri aracılığıyla farklı topluluklar arasında anlayış köprüleri kurmaya çalıştığını belirten Moratinos, "Amacımız İttifak'ın değerlerini okul programlarına yerleştirmek ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek. Böylece genç neslin yanlış haberle nefret söylemi arasındaki farkı ayırt edebilmesini arzuluyoruz. Bu, başarabileceğimizi umduğum uzun vadeli bir strateji." diye konuştu.

"Nefret her yerde vahşi bir ateş gibi yayılıyor"

Medeniyetler İttifakının "bütçe dışı bir kuruluş" olduğunu, tüm operasyonel giderlerinin Gönüllü Güven Fonu aracılığıyla karşılandığını aktaran Moratinos, nakit akışlarının tahmin edilmediğini, bunun da temelde STK'lere ve gençlik organizasyonlarına finansman desteği sağlama gibi eylem planları hazırlanmasında kendilerine zorluk çıkardığını ifade etti.

İttifakın özellikle sivil toplum ve gençlik önderliğindeki kuruluşlara, başlangıçta finansman veya rehberlik programı yardımı aracılığıyla başarılı faaliyetler yürüttüğünü de belirten Moratinos, toplumda kritik rolleri bulunan dini liderlere ve bu alandaki önemli aktörlere küresel alan oluşturmaya çalıştıklarını anlattı.

Medeniyetler İttifakının, BM sistemindeki çalışmalarında kurumsal olarak genişlemeye devam ettiğini dile getiren Moratinos, görev süresince İttifak Dostları Grubu üyelerinin sayısının arttırılması, insan ve finansal kaynakların çoğaltılması ve BM sisteminde İttifak'ı daha sağlam kılmak için çalışmalar yürüteceğini aktardı.

Medeniyetler İttifakının 14 yıl önce kurulduğunu ve geçmiş yıllara nazaran şu anda küresel görünümün "çok daha karışık" olduğunu vurgulayan Moratinos, "Eski çatışmalar, değişim göstermekte ve yenileri ortaya çıkmaktadır. Irkçılık, yabancı düşmanlığı ve hoşgörüsüzlük, uluslararası barışı ve güvenliği tehdit eden popülist söylemlerin sonucu olarak artıyor, uluslararası güvenliği ve barışı tehdit ediyor." görüşünü savundu.

Moratinos, "Nefret, dijital platformlar aracılığıyla her yerde vahşi bir ateş gibi yayılıyor. Basın organlarında, nefreti ortadan kaldırmalı ve nefret söylemlerine karşıt bir anlatıyı sunmalıyız." dedi.

"İbadet yerlerini korumamız gerekiyor"

Moratinos, Müslüman, Hristiyan ve Yahudi din toplumlarına karşı geçmişte görülmemiş bir terörizm ve şiddet eylemleri bulunduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:

"İbadet yerlerine karşı son terör saldırıları barışa ve güvenliğe karşı bir hakarettir. Aşırılık yanlısı ideolojilerin savunucuları, sosyal uyumu bölmek ve parçalamak, şiddet ve terör döngüsünü süresiz bir şekilde başlatmak ve korku oluşturmak için inanç toplulukları arasında bir boşluk açmaya çalışıyorlar. İbadet yerlerini korumamız ve ibadet edenlerin güvenliğini güvence altına almamız gerekiyor."

Moratinos ayrıca İttifak olarak yapılması öncelikli konuları sıralarken, "Birleşmiş Milletlerin temelini oluşturan çok taraflılık konusunda güvensizlik var. Bu nedenle, çok taraflılığı daha sonuç odaklı hale getirerek bu güveni geri kazanmamız gerekiyor." görüşünü dile getirdi.

"Filistin-İsrail çatışması tüm çatışmaların anasıdır"

Filistin meselesi çözülmeden Medeniyetler İttifakı projesinde ilerleme sağlamanın mümkün olup olmamasıyla ilgili şunları kaydetti:

"Filistin-İsrail çatışması tüm çatışmaların anasıdır. Sohbetimizin başlangıcında bugünün çatışmalarının karmaşık doğasından, hala çözülmemiş olanlardan ve gelişen, çoğalan, yeni olanlardan bahsettim. Tüm çatışmalar barışçıl bir şekilde çözülmelidir çünkü çatışmalar devam ettiği sürece gelişim çabalarımız tükenecektir fakat sürdürülebilir bir barışa ihtiyacımız var, diplomaside bir artışa ihtiyacımız var."