Uluslararası Ceza Mahkemesi Putin için harekete geçti!
Bir yıl önce başlayan Rusya-Ukrayna savaşının ardından Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Ukrayna'da işlenen savaş suçlarına ilişkin ilk tutuklama emrini vermek üzere hazırlanıyor. UCM Savcısı Karim Khan, insanlığa karşı suçlar ve soykırımla ilgili yürüttüğü soruşturma kapsamında hangi kişilerin tutuklanacağına dair henüz bir açıklama yapmazken, Rusya lideri Vladimir Putin için de bir tutuklama emri çıkabileceği konuşuluyor. Henüz yasal bir dayanağın oluşturulamamış olmasına rağmen, önceki örnekler Putin'in de mahkeme önünde hesap vermesine yol açabileceğini gösteriyor.
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın birinci yıl dönümünde, Ukrayna'da sivil kayıpların sayısı 42 bine yaklaştı. Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Putin'i ayrılıkçı Donbas, Buça ve Mariupol gibi birçok şehirde soykırım yapmakla suçladı.
Buça'da yaşanan katliam,1 Nisan 2022'de Rus kuvvetlerinin şehirden çekilmesi ile ortaya çıkmış, 1000 sivilin öldürülmesi dünya gündemini de sarsmıştı
Ortaya çıkan sivil ölümlerinin ardından Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) katliam ve tecavüzlerden sorumlu Rus askerler hakkında ilk tutuklama emirlerini çıkarmaya hazırlanıyor.
SOYKIRIM SUÇU...
Bir kaynak, adını vermek istemeyerek yaptığı açıklamada, Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan'ın Ukrayna'dan Rusya'ya çocuk kaçırma ve Ukrayna'daki sivil altyapıya yönelik saldırılarla ilgili olarak birçok Rus vatandaşı hakkında tutuklama emri çıkarmak için bir ön duruşma yargıcından talepte bulunacağını söyledi. Kaynak, Savcı Khan'ın hangi Rus vatandaşları için ve ne zaman tutuklama emri çıkaracağı konusunda net bir açıklama yapmadı, ancak tutuklama emirlerinin "soykırım" suçlamalarını da içerebileceğini vurguladı.
Savcı Khan, bir yıl önce Ukrayna'da muhtemel savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırımla ilgili soruşturma başlatmış, Ukrayna'yı dört kez ziyaret etmişti. Khan, Ukrayna’da çocuklara karşı işlenen suçlara ve sivil altyapının hedef alındığına vurgu yapmıştı.
6 BİN UKRAYNALI ÇOCUK İŞGAL ATINDAKİ KIRIM'DA
Yale Üniversitesi araştırmacıları, geçtiğimiz ay hazırladıkları raporda Rusya'nın en az 6 bin Ukraynalı çocuğu Rusya'nın işgali altındaki Kırım'daki tesislerde tuttuğunu ifade etmişti.
BM Soykırım Sözleşmesi, ana vatanlarından koparılarılarak esir tutulmasını soykırım olarak nitelendirirken, bu durum soykırım nedeniyle yargılanabilecek beş eylemden biri olarak tanımlanıyor.
RUSYA İDDİALARI REDDEDİYOR
Öte yandan Ukrayna'da savaş suçları işlediğini şiddetle reddeden Rusya, sivilleri kasten hedef almadığını ve gönüllü olarak Ukrayna'dan kaçmak isteyenlere insani yardım teklif ettiğini öne sürüyor.
PEKİ PUTİN YARGILANABİLİR Mİ?
Yasal boşluk nedeniyle UCM'de Rusya aleyhine bir saldırı davasının görülemeyeceği düşünülüyor. Ancak Ukrayna ve destekçi devletlerin iradesiyle özel bir mahkemenin kurulabileceği düşünülüyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'de 11 Nisan 2022'de, Rus saldırganların Ukrayna topraklarında işlediği savaş suçlarının soruşturulacağı uluslararası özel bir askeri mahkemenin kurulması için uluslararası ortaklarının desteğini istemişti.
Böyle bir mahkemenin kurulması olası görünmese de, geçmişte emsal örnekleri bulunuyor. Almanya'da Yahudilere soykırım yapmakla suçlanan Adolf Hitler'in yandaşlarının Nürnberg'te kovuşturmalara tabi tutulduğu, Yugoslavya, Ruanda ve Liberya'daki savaş suçlarının mahkemeye taşındığı biliniyor.
Yine Liberya'nın eski lideri Charles Taylor işlediği savaş suçlarından dolayı yargılandığı Lahey'deki Sierra Leone Özel Savaş Suçları Mahkemesi'nde, eski 50 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Taylor, aralarında terör, tecavüz, cinayet ve komşu Sierra Leone'de 1991-2002 yılları arasında yaşanan kanlı iç savaş sırasında çocuk askerler kullanmanın da aralarında bulunduğu 11 farklı suçlamadan mahkum edilmişti. Charles Taylor, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bir uluslararası savaş suçları mahkemesi tarafından mahkum edilen ilk eski lider olmuştu.
