Bu yoldan geri dönüş yok! Türk dünyasının kapısını açacak yer: Zengezur

Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliği kuruluna kadar Türk toprağı olan Zengezur bölgesi 1921 ve 1929 yıllarında Azerbaycan​’dan ayrıldı ve Ermenilere verildi. SSCB lideri Lenin’in Anadolu ve Türk dünyasının kara bağlantısını kesme amaçlı böyle bir hamle yaptığını söyleyen uzmanlar Zengezur’da 12 kilometrelik bölümü ilk olarak Ermenilere verildiğini daha sonra bu alanın 42 kilometreye çıkarıldığını söyledi.

TEK KAPI ZENGEZUR

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi Bölüm Başkanı Nazım Mustafa, “Plan hem Azerbaycan-Nahçivan kara ulaşımını koparmak hem de Türk dünyasının tek bir hat dahilinde iletişim ve ulaşım imkanını ortadan kaldırmaktı. Karayolu ve tren hattı konusunda Türkleri İran ve Ermenilere mahkûm etmeyi hedefleyen bir projeydi. Ancak 100 yıl sonra aynı Ruslar bizim kadar o koridora muhtaç duruma düştü. Rusların şu an hem İran hem Türkiye hem de Avrupa ve Ortadoğu’ya açılan tek kara kapıları Zengezur kaldı. Ukrayna ve Gürcistan alternatifl eri ortadan kalktığı için özellikle Avrupa’ya açılan başka çıkış noktaları yok” dedi.

DURUM ARTIK DEĞİŞTİ

Nazım Mustafa değerlendirmelerine şu sözleri kullanarak sürdürdü;

Azerbaycan ordusu son Ermeni tahrikleri sonrası çıkan çatışmalarda Laçın, Zengezur ve Zengilan hattında çok önemli yükseltileri işgal güçlerinden arındırdı. Ağdaş, Derincala ve Kılıçdağı başta olmak üzere sahada dengeleri değiştiren stratejik birçok yükselti, Azerbaycan ordusunun kontrolüne geçti. Bu bir yanı ile Zengezur’da Ermeni kontrolünü imkansız hale getirdi ve şartları değiştirdi. Ermeniler 9 Kasım 2020 tarihinde Zengezur ile ilgili maddeyi imzaladı. Ancak özellikle Sarkisyan, Koçeryan kliği Zengezur’u şantaj aracı olarak kullandığı ve atılması gereken adımları engellediğinden dolayı bu konuda hiçbir ilerleme kaydedilemedi. Hatta son tahrikler bir yanı ile Zengezur’u sabote etme amaçlıydı. Şimdi durum değişti ve Ermeniler koridor konusunda daha zayıf durumda. Batılı ülkeler, özellikle Fransa ve ABD Zengezur’un faaliyete geçmesinin geciktirmek isteyen ülkeler. Bunun tam zıddına Moskova, Türkiye ile birlikte bir an önce hattın kara ve demir yolu seferlerine açılmasından yana.

BÖLGENİN POTANSİYELİ BÜYÜK

Zengezur’un açılmasıyla ilgili Erivan’ı endişelendiren bir başka boyut buradan elde edilecek ekonomik kazanım. Bu stratejik yol aynı zamanda ‘Bir Yol Bir Kuşak’ projesinin bir kanadını da etkiliyor. İlk planda 10 milyar dolarlık bir kazanç imkAnı sunan Zengezur ile kısa sürede 15-20 milyar dolarlık ticari işlem hacmine ulaşılması öngörülüyor. Ermeni lider Paşinyan işin özünde Azerbaycan ve Türkiye ile münasebet kurmak istiyor ve bu sayede Ermenistan’ın geleceğini kurtaracağına inanıyor. Bunu da açık bir biçimde dile getirdi. Aslında bu hat onlar açısında da bir nefes kanalı. Ancak Ermeni şovenizmi ile gözü kör olan odaklar bu gerçeği göremiyorlar. Hatta bu süreç Kafkasya’nın geleceğini de yakından ilgilendiriyor. Bununla birlikte Paşinyan’ın sonunu da getirebilir. Ancak her ne olursa olsun bu bağlantı yeniden sağlanacak.

KAZIM PAŞA ÇOK MÜCADELE VERDİ

Azerbaycanlı uzman Dr. Nazım Mustafa, Zengezur tuzağını ilk fark eden ismin Osmanlı paşası Kazım Karabekir olduğunu belirtti. Karabekir Paşa’nın “Zengezur, Rus ya da Ermeni eline geçerse boğazımızı sıkarlar, bağımız kopar” dediğini hatırlatan Nazım Mustafa “O dönem Gence’ye bağlı bu geçiş koridorunun elimizde kalması için büyük mücadele verdi. Ancak dönem şartları Anadolu kapılarının Türk dünyasına kapatılmasına engel olamadı” diye konuştu.

ERİVAN MESAJI ALDI

Son Ermeni provokasyonları ve ardından yaşanan çatışmalarda Ermeni kanadının bir kez daha ağır bozgun yaşadığını hatırlatan Batı Azerbaycan Topluluğu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hikmet Babaoğlu, Erdoğan-Putin-Aliyev arasında varılan mutabakatın Türk dünyası açısından büyük kazanım olduğunu ifade etti. Babaoğlu “Son olaylar sahada elde edilen başarı kadar diplomasi alanında da kazanımlar sağladı. Ermeni bozgunculuğuna cephede verilen derse Moskova’da dolaylı destek verdi ve Erivan’a haddinizi bilin dedi” şeklinde konuştu