Ofisler eve taşındı, gençlerin yaz stajı zorlaştı

Koronavirüs pandemisi ile birlikte hayatımıza giren ‘evden çalışma’ sistemini bazı iş yerleri devam ettirdi. Alışkanlıkları bozan bu yeni sistem ‘staj zorunluluğu’ olan öğrencilerin staj​ şirket bulmasını daha zorlaştırdı. Okulların tatile girmesi ile birlikte milyonlarca öğrencinin yaz stajı daha da zorlaştı. Birçok kurum stajyer alımını durdururken bazıları ise kontenjanı azalttı. Çalışacak yer bulamayan öğrenciler ise yaptıkları başvurulardan geri dönüş yapılmamasından dert yanıyor.

öĞRENCİLERE ‘HARÇLIK’ BİLE VERMİYORLAR

Sigorta bedelini okulun karşıladığı gençlere şirketler asgari ücretin üçte biri kadar ‘harçlık’ veriyor. Ancak bazı şirketler bundan bile kaçarak para vermeyi kabul etmiyor. Altı bin üniversite öğrencisine yapılan anket çalışmasında on adaydan yedisi ücret​ alamadığını söyledi. İddiaya göre büyükşehirlerde öğrencilerden mecburi staj karşılığı ücret talep eden bile bulunuyor.

İşte öğrencilerin stajında rehber olacak 4 soruya cevap;

1-ÜCRET ALINIR MI?

Stajda firmaların belli bir ücret vermesi zorunlu. Stajyerlikte ödenecek para hesaplanırken tek kriter aylık asgari ücretin net tutarı. Bunun üzerinden rakam çıkarılıyor. Lise ve üniversite öğrencileri için kendi içinde farklı ayırımları söz konusu. Zorunlu staj için lise öğrencilerine ödenecek ücret eğer çalışılan iş yerinde personel 20 ve üzeri ise 1.276 TL ödenir. 20 personelin altında olan yerlerde ise lise stajyerlerine ödenen ücret 640 lira. Zorunlu üniversite stajı için ise bu ücret 1.490 TL... Asgari ücrette yıl içinde değişiklik olması hâlinde, bu artışlar aynı oranda öğrencilerin ücretlerine yansıtılır.

2- SİGORTA YATAR MI?

Yönetmelik gereği zorunlu staj genellikle 30 gün. Bu sürede sigortalar rektörlük tarafından ödenir. Sigortasız staj yapan öğrencilerin stajları geçersiz sayılır. Staj süreleri emeklilikte hesaba katılmıyor. Çünkü çıraklık ya da stajyerlik döneminde emeklilik primi ödenmiyor, sadece iş kazası, meslek hastalığı ve genel sağlık sigortası primleri ödeniyor. Buna da staj sigortası deniyor. Burada amaç, işletmelerde staj gören öğrencilerin oluşabilecek kaza veya hastalıklara karşı koruma sağlanması.

3- DEVAM ZORUNLU MU?

Stajlar, üniversite akademik takvimdeki ders ve sınav dönemleri dışında kalan günlerde yapılır. Staj yapılan iş yerinin hafta sonları da faaliyette olması durumunda belgelemek şartıyla öğrenci hafta sonu da staj yapabilir. Devam zorunluluğu var.

4- DEFTERDE NE OLMALI?

Öğrenci, staj süresi boyunca, kendisine verilen programa göre yürüttüğü çalışmaları staj dosyasına günü gününe not eder. Öğrenci, staj yaptığı iş yerinin yetkilisine defterin her sayfasına kaşe bastırarak ve imzalatarak onaylatır.

YARGI YOLU AÇIK

Eğer öğrencinin stajyer sigortası bulunmuyorsa işçi-işveren ilişkisi gündeme geleceğinden ücretin ödenmemesi söz konusu olur. Somut duruma göre yargı veya şikâyet yolu açıktır. Sigortalılık işverence sağlanmamışsa kayıt dışı sigortalılık dahi gündeme gelir