ABD paniği geçici
Rahip Brunson sebebiyle ABD’nin yaptırım kararıyla dolar tarihî zirve olan 5 lirayı geçerken, borsa yüzde 3 düştü. Yabancı zirveden dolar satıp ucuz hisse aldı. Uzmanlar yatırımcıya ‘panik havasıyla hareket etmeyin’ çağrısında bulundu...
ABD ile Rahip Brunson davası nedeniyle başlayan gerginlik, dün İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’e yaptırım kararıyla zirve yaptı. Kararın ardından zaten yükselmekte olan dolar, piyasaların kapalı olmasına rağmen 5 liralık tarihî ve psikolojik sınırı geçti. Sabah piyasa açılışında yükseliş devam etti ve dolarda 5,09 TL’lik yeni zirve oluştu. Böylece TL’deki değer kaybı bir yılda yüzde 30’a ulaşmış oldu. Yaşanan panik havasıyla 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin faizi yüzde 19,22 ile rekor kırdı, borsa düştü. Hafta ortasına kadar yükselen Borsa’da satışlar arttı ve önceki gün 97 bini aşan endeks dün yeniden 94 bin seviyelerine kadar düştü. Piyasa günü yüzde 2,74 düşüşle kapattı. Ekonomistler, piyasalardaki bu karmaşanın geçici olduğunu, ekonomi için atılacak adımların, bu tür geçici gerginlikleri kolaylıkla bertaraf edeceğini ifade ediyor.
İç piyasada dolar yükselip hisse senetleri ‘sudan ucuz’ hale gelince yabancı yatırımcıların alımları arttı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre yabancı yatırımcılar geçen hafta net 37 milyon dolarlık hisse, 18,2 milyon dolarlık devlet tahvili ile 4,2 milyon dolarlık şirket borçlanma senedi aldı. Piyasa çevreleri, yabancıların ellerindeki doları rekor fiyattan satıp, çok ucuz fiyattan hisse aldıklarına dikkat çekerek, yerel yatırımcıya hissesini ucuza kaptırmaması çağrısında bulundu. İş dünyasının temsilcileri yaşananlar karşısında tek ses oldu. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avdagiç, ABD’ye Türk yargısının yapacağı yargılamanın sonuçlarına itibar etmesi çağrısında bulundu. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan ABD’nin tavrının çözümsüzlüğe katkı olduğunui dile getirdi. MÜSİAD ABD Şubesi eyalet senatörlerine mektup gönderdi.
ABD’Lİ İŞ DÜNYASI İLE TOPLANTI
Sorunun çözümüne katkı için bugün de TOBB ve ABD Ticaret Odası’nın organize ettiği toplantı gerçekleştirilecek. Türkiye’deki ABD’li şirketlerin yöneticilerinin davet edildiği toplantıya, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da katılacak.
Bu, kısa süreli bir atak
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ABD Hazine Bakanlığı tarafından açıklanan yaptırım kararının kabul edilebilir olmadığını belirterek, sürecin diplomasi ve yapıcı çabalarla sonuçlanmasının öncelik olduğunu ifade etti. ABD Hazine Bakanlığı tarafından Türkiye’ye yönelik açıklanan yaptırım kararının kabul edilebilir olmadığını söyleyen Albayrak, yazılı açıklamasında “Bu yanlışta ısrar edilmesi hâlinde ortaya çıkacak tablonun Türkiye ve Türkiye ekonomisine etkisi sınırlı olacaktır. Gelişmeler sonrası ekonomiye yönelik ataklar kısa dönemlidir. Bu süreçte spekülatif hamlelerle piyasalarda olumsuz hava oluşturulması için yapılan girişimlerin tamamı boşa çıkacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Kısa ve orta vadeli program hazırlıkları devam ederken bütçe disiplini kapsamında bazı tasarruf tedbirlerinin hayata geçtiğine dikkat çeken Albayrak “Ekonomik dengelenmenin akabinde ekonomimiz sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme üzerine oturacağından ve Türkiye’nin güçlü şekilde yoluna devam edeceğinden kimsenin şüphesi olmasın” ifadesini kullandı.
ABD böyle tehdit etti
ABD, rahip Andew Brunson’un herhangi bir suç işlemediğini iddia etti ve Rahip Brunson’a verilen ev hapsi üzerine İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Abdulhamit Gül’e yaptırım kararı almış, kararda Gül ve Soylu’nun ülkedeki muhtemel varlıklarına el konulacağı ifade edilmişti.
Kararlıyız taviz yok!
ABD’nin müeyyide kararı, iş dünyasında büyük tepkiye sebep oldu. İş adamları ABD’nin yaptırım kararının dostluğa ve tarihten gelen müttefik ilişkilere sığmadığını, en önemlisi de ülkenin yargı kararına müdahale olduğunu ifade etti. Sivil toplum kuruluşlarının başkanları, hükûmetin atacağı her adıma destek olacaklarını açıkladı, Türkiye’deki ABD’li yatırımcılar nezdinde çalışmalarını hızlandırdı. İş adamları, taviz verilmeyeceğini belirterek, müeyyide kararının derhâl geri çekilmesi çağrısını yaptı.
Devletimizin yanındayız
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Türkiye ile ABD ilişkileri güçlü geleneklere, dostluk, müttefiklik, stratejik ortaklık ve karşılıklı yarara dayalı olarak başarılı bir geçmişe sahiptir. Trump yönetiminin tüm uluslararası hukuk ve uygulamalara aykırı kararını kabul edemeyiz. Devletimiz ve bakanlarımızın yanındayız.
Hukuka müdahale istendi
TİM Başkanı İsmail Gülle, ABD müeyyidelerinin kabul edilebilir olmadığını belirterek “100 yıllık yakın ilişkimiz söz konusu. 20 milyar dolarlık ticaret hacmimiz, iki ülke iş adamları olarak karşılıklı yatırımlarımız var. ABD’li iş adamları ülkemiz hukukuna güvendiği için buradalar. Aynı hukuk süren davada da bağımsız kararını verecektir. ABD’nin kararı bu hukuka müdahale isteğini içeriyor. Yaşananların ekonomiyi etkilememesi için çalışıyoruz” dedi.
Bu tutum sona ermeli
DEİK Başkanı Nail Olpak, dayatmacı anlayışın adalet ve saygınlık ilkelerini derinden sarstığını ifade etti. Olpak “Bizim medeniyet anlayışımız haklının güçlü olduğu esasına dayanır; güçlünün haklı olduğu esasına değil. Unutulmamalı ki FETÖ elebaşı ile ilgili taleplerimiz de karşılanmadı” ifadesini kullandı.