Aylık 150 bin lira kazanıyorlar iddiaları motokuryeleri isyan ettirdi! 'Böyle bir şey imkansız'
Motokuryelerin beyaz yakalı çalışanlardan 4 kat fazla kazanç sağladığı, aylık kazançlarının 120-150 bin lirayı bulduğu haberleri sektör temsilcilerini isyan ettirdi. Bir kuryenin ayda 150 bin TL kazanabilmesi için 30 gün boyunca 18 saat çalışması gerekirken, bunun imkansız olduğu belirtildi. Kazançlarının yüzde 60'ından fazlasının vergi, yakıt, yemek gibi kalemlere gittiğini söyleyen, kuryeler, kendi güvenlik ekipmanlarını ceplerinden karşılıyor.
Motokuryelerin son yıllarda artan talep ve zamlarla rekor gelir seviyelerine ulaştığı iddiaları tepki çekti. Türkiye'de toplam 1.5 milyon motosiklet sürücüsü kurye olarak yollarda boy gösteriyor. Çalışma şartları nedeniyle trafik kurallarını hiçe sayan kuryeler, zamanla yarışırken ölümlü kazalara karışıyorlar.
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı raporuna göre, son 9 ayda meydana gelen trafik kazalarının yüzde 53'üne motosikletli kuryeler karıştı. Bu tablonun en büyük nedeni ise kuryelerin mevcut çalışma şartları.
Esnaf kurye adı verilen sistemde kuryeler, hizmet vereceği şirket ile karşılıklı anlaşılıp iş sözleşmesi imzalıyor. Ancak e-ticaret veya yeme, içme sektöründe hizmet veren kuryeler için bonus sistemi geçerli.
Özetle bir kurye, ne kadar çok paket taşırsa, o kadar çok kazanıyor. Ancak daha çok paket taşımak, daha çok kural ihlali anlamına geliyor.
Motorcular, paketi istenilen sürede atmadıklarında puanları düşüyor.
30 GÜNDE 18 SAAT
Ankara Kuryeler Esnaf Odası Başkanı Ramazan Akpınar, ayda 100-120 TL arasında ciro yapan kuryeler olabileceğini belirterek, "Bu ciroya ulaşmak için 30 gün boyunca günde 16-18 saat çalışmak gerekiyor ve bu imkansız. Bu zorlu çalışma koşulları ise genç meslektaşlarımızı ölüme sürüklüyor" dedi.
Kuryelerin çok kazandığı şeklindeki haberlerden duyduğu rahatsızlığı dile getiren Akpınar, "Ciro ile kazanç arasındaki farkın göz ardı edilmemesi gerekiyor. Bu ciro üzerinden elde edilen gelir, maalesef asgari ücret seviyesini bile bulmamaktadır" ifadelerini kullandı.
YÜZDE 60'I GİDİYOR
Akpınar, kurye gelirlerinin yüzde 60'dan fazlasının masraflara gittiğini de ifade ederek, şunları söyledi:
"Katma Değer, gelir, geçici vergiler, stopaj, muhasebe ücretleri, motosikletin muayenesi, sigortası, vergisi, yakıt, bakım ve yemeğe ayrılan harcamalar.
Buna ek olarak, motorlu kuryeler herhangi bir sosyal hakka sahip olmadan kendi adına çalışmakta, BAĞ-KUR primlerini kendileri ödemekte ve birçok yükümlülükle karşı karşıya kalmakta."
ÖLÜMLE BURUN BURUNA
"Bazı e-ticaret firmaları, daha fazla kurye bulmak amacıyla sosyal medya fenomenlerini ve haber kanallarını kullanarak bu tür yanıltıcı haberler yayımlamaktadır.
Bu haberler gerçeği yansıtmadığı gibi, genç kardeşlerimizi bilinçsizce kuryelik yapmaya teşvik etmektedir. Bu haberlerin etkisiyle işin kolay olduğunu düşünen gençler, uzun saatler boyunca çalışarak hızlı bir şekilde kazanç elde etme hayaline kapılmakta ve maalesef ölümle burun buruna gelmektedir.
İşin sonunda, kazanılan paradan çok daha fazlasını vergi, BAĞ-KUR borcu ve diğer giderler nedeniyle kaybetme riskiyle karşılaşmaktadırlar."
KURALLAR HİÇE SAYILIYOR
10 yılı aşkın süredir kuryelik yapan M.T, megakentte en az 50 binden fazla motosikletli kurye olduğuna dikkat çekerken, “Bu arkadaşlarımız ağırlıklı olarak yemek ve e-ticaret sektöründe hizmet veriyorlar. 50 cc ile kaskı olan herkes sipariş taşımaya başladı. Trafikte kuralları hiçe sayan insanlar parça başı, prim usulü çalıştırılıyor" dedi.
Aylık ortalama kazançlarının 40, 50 bin TL arasında değiştiğini sözlerine ekleyen E.V ise "Kuryelerin mesleki yeterlilik belgesi olması lazım. Eğitimsiz, sertifikasız kişiler bu meslekten el çektirilmeli. 13, 14 saat arasında çalıştırılan insanlara ‘zamanında götürmezsin kazanamazsın’ denilmemeli.
İstanbul’daki kuryelerin, en çok trafik ihlali yaptığı yerlerin başında Kadıköy, Beşiktaş, Şişli, Bakırköy, Sarıyer, Beyoğlu, Üsküdar geliyor.
Güvenli Sürüş Eğitmeni Mert İntepe ise pandemide büyüyen online sipariş platformlarının gençler arasında para kazanmanın kolay yolu olarak görüldüğünü belirtti. Trafikte çoğu zaman ehliyetsiz, kasksız, kurallara uymayan kuryelerin boy gösterdiğini anlatan İntepe, "En kısa sürede ürünü yetiştirmek isterken, azrail ile yarışıyorlar. Sürüş hatalarına deneyimsizlik de eklenince kazalar kaçınılmaz oluyor" diye konuştu.