Bankacılıkta devrim gibi adım: Veriler açık, puanı olmayana kredi, ev yok!
"Açık Bankacılık" ile bankacılıkta yeni bir dönem başlıyor. Bu yıl yürürlüğe girmesi beklenen sistem ile bireylerin kredi ve kredi kartı ödemesi, vergi, kira ve fatura ödemeleri üzerinden gelir tahmini yapılabilecek. Ev sahibi kiracısının kredibilitesini hesaplayabilecek. Puanı yüksek olan ev kiralarken düşük depozito ve kira ödeyebilecek. Vergisini ödemeyenin harcamaları kısıtlanabilecek. Ödemeler üzerinden bireylerin gelir tahmini yapılabilecek.
Bankacılık sistemi ‘Open Banking’ yani ‘Açık Bankacılık’ sistemiyle kökten değişiyor. Bireysel tarafta bu yıl içerisinde uygulanma başlanması beklenen ‘açık bankacılık’ tüketicilerin bilgilerinin üçüncü taraflarla paylaşmasının önünü açıyor. Yeni dönemde ev sahibi kiracısının, kız babası da damat adayının kredibilitesini sorgulayıp hesaplayabilecek.
AÇIK BANKACILIK (OPEN BANKING) NEDİR?
Verilerin analiz edildiği açık bankacılık, harcama bilgileri, düzenli fatura ödemeleri, kullanılan krediler gibi bankalar tarafından kayıt altına alınan müşterilerin finansal bilgilerinin, müşteriden alınan izinler doğrultusunda üçüncü tarafların kullanımına açılması, müşteri yararına birçok hizmet sunulması anlamına geliyor.
BÜTÜN HESAPLAR TEK BİR YERDE
Müşterilerin finansal hizmet ve ürünler arasında karşılaştırma yapabilmesine olanak sağlayan bu hizmetler, farklı bankalarda hesabı olan müşterilerin farklı uygulamaları kullanmak yerine tek bir uygulama üzerinden tüm finansal bilgilerine erişebilmesini, kredi başvurularının daha hızlı sonuçlanabilmesini sağlıyor. Örneğin iki farklı bankada hesabı olan bir kişi, açık bankacılık modeli ile tüm hesaplarını tek bir yerde birleştirerek hesaplarının kontrolünü ve yönetimini kolay bir şekilde yapabilecek. Ayrıca kişilerin kendi izni ve diğer banka müşterilerinin izni ile müşterinin beklentilerine daha iyi cevap verecek akıllı ürünler ve hizmetler oluşturmak için bankalar finansal bilgileri kullanılabiliyor.
AÇIK BANKACILIK İLE GELİR TAHMİNİ YAPILABİLECEK
Bireysel tarafta regülasyonun 2022 yılı içerisinde tamamlanarak yürürlüğe girmesini beklediklerini belirten İnteraktif Kredi Kurucusu ve CEO'su Mustafa Gümüş, ‘açık Bankacılık’ uygulamalarının 2 ila 3 yılda tamamen hayatımıza gireceğini beklediklerini söyledi. Yeni sistem ile bankacılık hizmetlerinin daha asimetrik hale geleceğini belirten Gümüş, kredi kartı ve kredi ödemesi, kira, vergi, fatura gibi ödemeleri üzerinden bireylerin gelir tahmininin yapılabileceğini belirtti.
VERGİ ÖDEMEYENİN HARCAMALARI SINIRLANABİLECEK
Açık Bankacılık sisteminin İngiltere’de uygulandığı bilgisini veren Gümüş, “Eğer bir kişi lüks mekânda her gün yemek yiyor ancak vergisini ödemiyorsa devlet bunu görüp harcamalarına sınırlama getirebilecek” dedi. “Biz de bu alanda Türkiye'de ilk olmak istiyoruz” diyen Gümüş, İnteraktif Kredi Raporu ile ticari tarafta 500 bin kullanıcıya ulaştıklarını ifade etti.
PUANI YÜKSEK OLANA DÜŞÜK DEPOZİTO VE KİRA
1 Mart’tan itibaren kira raporu vermeye başlayacaklarının altını çizen Mustafa Gümüş, yeni sistemin detaylarına ilişkin şu bilgileri verdi: Aldığımız izinlerle harcamalara bakarak faturalardan, harcamalarınızdan, lokasyon bilginizden gelir durumunu tespit edip kredibilitenizi hesaplayarak tüketiciye sıfır ile 1.000 arasında Güven Puanı vereceğiz. Eğer puanınız yüksek ise mesela bazı ürünleri 12 ay sıfır vade ile alabileceksiniz. Ev kiralarken daha az depozito, daha az kira bedeli ödeyeceksiniz.
KİRACI VE DAMADIN KREDİ NOTU HESAPLANABİLECEK
Yeni sistem ile ev sahibinin kiracısını, kız babasının damadın kredibilitesini Açık Bankacılık sayesinde hesaplayabileceğini belirten Gümüş, sistem tam olarak uygulamaya girdiğinde ise bu hizmetlerin çok daha ötesinde hizmetlerin görüleceğini söyledi.
KARA LİSTEDEN ÇIKMAK MÜMKÜN
Kredi alamamış olmanın sadece kara listeye düşmekle veya kredi puanınızın düşük olmasıyla ilgili olmadığını vurgulayan İnteraktif Kredi Kurucu Ortağı Cesur Ölçenoğlu, yanlış başvuru nedeniyle de krediye ret gelebileceğini belirterek şu bilgileri verdi: Kredi başvurularının geri çevrilmesinde çok başvuru yapmanız, geçmişe ait bir haciz kaydı, mesleğiniz, yaşınız ya da sıralamada sizin için en doğru bankayı sona saklamanız gibi tahmin edemeyeceğiniz yüzlerce koşul bulunuyor. Bunlar her bankanın kendi iç politikalarına göre değişkenlik gösterir. Kredi herkesin hakkıdır ve bu sistemde doğru adımlarla kara liste sizin için kâbus olmaktan çıkabilir.
İNGİLTERE’DE ORTAYA ÇIKTI
İlk olarak İngiltere’de ortaya çıkan Açık Bankacılık, Avrupa Birliği’nin müfredatına ise 2015 yılında girdi. Bu yeni sistemin temelleri PSD2- Payment Services Directive 2 (Ödeme Hizmetleri Direktifi 2) ile atıldı. 2016 yılında 9 büyük banka ve girişimleri İngiltere Rekabet ve Piyasalar Kurumu tarafından Açık Bankacılık Uygulama Kurumu (OBIE-Open Banking Implementation Entity) çatısı altında buluşturarak Açık Bankacılık modeline dünyada ilk geçen ülke oldu.
TÜRKİYE’DE İKİ BANKA ÇALIŞMALARA BAŞLADI
Türkiye'de ise açık bankacılık alanında ilk adım 2019 yılında atıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yapılan düzenlemeyle ticari olarak uygulanmasına 2020 yılında başlanırken, 2021 yılında ise bireysel alanda kullanımı için taslak metin yayınladı. İş Bankası ve Garanti Bankası da yeni dönem için hazırlıklara başlayarak bu alanda ilk ürünlerini çıkarmaya başladı.
