Dünya Bankası uyardı: Son 50 yılın en büyük krizi kapıda, buğday kıtlığı yaşanacak
Dünya Bankası'nın Nisan 2022 Emtia Piyasaları Görünüm Raporu'nda Rusya Ukrayna Savaşı’nın neden olduğu gıda kriziyle ilgili çarpıcı detaylara yer verildi. Küresel yakıt ve gıda fiyatlarının 2022 yılında da sert bir şekilde artmaya devam edeceği belirtilen raporda, enerji fiyatlarında yaşanan sert yükselişin buğday fiyatlarını ateşlediği ve yüz yılın en büyük krizlerinden biriyle karşı karşıya kalacağımız vurgulandı.
Rusya’nun Ukrayna’yı işgaline bağlı olarak enerji fiyatları tarihi zirvesini gördü. Brent petrol savaşın etkisiyle 2008 yılından bu yana en yüksek seviyesi olan 140 doları test etti. Yüksek enerji fiyatları, gıda üretimi için gerekli olan yakıt ve gübre maliyetlerini artırarak buğday ve diğer tarımsal ürünlerin parçalarını artırdı. Dünya Bankası "Ukrayna Savaşı'nın Emtia Piyasalarına Etkisi" başlığı ile gıda krizinin etkilerini duyurdu.
1970 YILINDAN BU YANA EN YÜKSEK SEVİYE
Dünya Bankası emtia tahminlerinin yer aldığı raporda enerji fiyatlarının 2021'de neredeyse iki katına çıktıktan sonra 2022 yılında geçen yıla göre %50,5 artacağını söyledi. Dünya Bankası son 2 yılda enerji fiyatlarındaki artışın jeopolitik risklerin etkisiyle 1970'lerin başından beri en belirgin hale geldiğini ifade etti. Emtia Piyasaları Görünümü raporunda, Dünya Bankası, Ukrayna ve Rusya'nın büyük üreticileri olduğu buğday ve yemeklik yağ gibi gıda ürünlerinin fiyat artışlarının 2008'den bu yana en büyük artış olduğuna dikkat çekti.
GIDA FİYATLARI ARTACAK: YOKSULLUK KAPIDA
Dünya Bankası'nın Beklentiler Grubu Direktörü Ayhan Köse, ''Gıda ve enerji fiyatlarında meydana gelen artış, insani ve ekonomik açıdan önemli bir bedel alıyor'' dedi. Köse ''Gıda fiyatlarına yaşanan bu şok muhtemelen yoksulluğu azaltmadaki ilerlemeyi durduracak. Dünya çapında zaten yüksek olan enflasyonist baskıları daha da kötüleştirecek'' dedi.
Raporda tarımsal ürünlerin fiyat endeksinin ise bu yıl yüzde 17,6 artmasının beklendiğine işaret edildi. 2023 yılı için yüzde 7,7'lik azalış öngörüldü. Bunun yanında buğday fiyatlarının yüzde 40'tan fazla artarak bu yıl nominal olarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmasının beklendiği kaydedildi.
IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva geçen hafta düzenlediği basın toplantısında, “Hızlandırılmış enflasyon birçok ülke için açık ve mevcut bir tehlike haline geldi. Yükselen gıda ve yakıt fiyatları sıradan ailelerin bütçelerini zorluyor’’ uyarılarında bulundu. Georgieva savaşın petrol başta olmak üzere enerji fiyatlarını körüklediğine dikkat çekerken ''Genel olarak, bu 1970'lerden beri yaşadığımız en büyük emtia şoku. O zaman olduğu gibi, şok, gıda, yakıt ve gübre ticaretindeki kısıtlamaların artmasıyla daha da ağırlaşıyor'' değerlendirmesinde bulundu.
SAVAŞLA GELEN GIDA KRİZİ 3 YIL DAHA SÜRECEK
Dünya Bankası raporunda petrol ve buğday fiyatlarının 2023 ve 2024'te gevşeyeceğini ancak yine de yüksek seviyelerde kalacağını ifade etti. Ukrayna'daki savaşın önümüzdeki üç yıl boyunca pahalı gıda ve enerjiyle sonuçlanacağı konusunda uyardı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle AB ülkelerinin enerji ambargosu uygulamasının Avrupa’da gaz fiyatlarının 2022'de 2021'dekinin iki katı, kömür fiyatlarının ise %80 daha yüksek olması bekleniyor.
Banka, buğday fiyatlarının bu yıl %40'tan fazla artmasını ve bunun da Rusya ve Ukrayna'dan buğday ithalatına bağımlı gelişmekte olan ekonomiler üzerinde baskı oluşturmasını bekliyor. Dünya Bankası başkan yardımcısı Indermit Gill stagflasyon uyarısında bulunurken ''Hükümetler ülke içinde ekonomik büyümeyi artırmak için her fırsatı değerlendirmeli ve küresel ekonomiye zarar verecek eylemlerden kaçınmalıdır'' ifadelerini kullandı.
