Dünyaca ünlü şirket iflasa sürükleniyor! Kapıya kilit vurursa, domino etkisiyle küresel mali türbülans yaşanabilir
Küresel piyasalarda Çin etkisi yaşanıyor. İnşaat krizi derinleşirken dünyaca ünlü emlak şirketi Evergrande iflasa koşuyor. ABD başta olmak üzere pek çok ülke için gergin bekleyiş sürerken şirketin batışının dolaylı olarak domino etkisi yapacağı, mali türbülansı yayabileceği yorumları yapılıyor.
Dünyaca ünlü şirket iflasa koşuyor. Küresel piyasalarda Çin etkisi devam ederken inşaat krizi körükleniyor. Emlak şirketi Evergrande iflasa sürüklenirken ABD başta olmak üzere pek çok ülke şirketin batışının neden olacağı etkiye odaklandı. Evergrande için endişeli bekleyiş devam ederken iflas gerçekleştiğinde dolaylı bir domino etkisi ve mali türbülans olabileceğine yönelik yorumlar güçleniyor.
Dünya Gazetesi’nden Emre Ergül’ün derlediği bilgilere göre, Çin’deki emlak devinin batışının körüklediği endişeler küresel çapta yayılıyor. Evergrande’yle ilgili son gelişme aralarında eski CEO Şia Hacun ve eski finans patron Pan Darong’un da olduğu 10 yöneticinin tutuklanması oldu. Foreign Policy dergisinden James Palmer, tutuklanmaları “Çin'in emlak sektörü, Çin'in GSYİH'sının yüzde 30'unu oluşturuyor.
ÇİN İFLAS İÇİN GÜNAH KEÇİLERİ ARIYOR
Çin olası bir batış için günah keçileri arıyor. Daha çok insan hapse girer” diye yorumlarken; The New York Times gazetesi, Evergrande’nin neden batmaması gerektiğini şöyle özetledi: “Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin, son 10 yılda küresel ekonomik büyümenin yüzde 40’ından fazlasına kaynak oldu. Bu oran, ABD’de yüzde 22, Euro Bölgesi’nde yüzde 9’du. Çin'de tüketici harcamalarındaki düşüş, Amerikan teknoloji firmaları ve Avrupalı lüks ürün grupları gibi burada iş yapan şirketlere zarar veriyor.
Daha zayıf bir Çin ekonomisi aynı zaman da petrole, minerallere ve sanayinin diğer yapı taşlarına olan iştahın da azalması anlamına geliyor. Çin, Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük ticaret ortaklarından biri ve her yıl milyarlarca dolarlık Amerikan mahsulü ve makinesi satın almakta.
S&P 500 endeksi son zamanlarda Çin ekonomisindeki sıkıntı işaretlerinin ortasında üst üste üç hafta boyunca düştü.” Küresel gayrimenkul piyasasıyla ilgili dosyalar yayınlayan CoopWB da “Potansiyel bir çöküş, yalnızca Evergrande'nin önemli bir işveren ve konut piyasasına katkıda bulunduğu Çin'i sarsmakla kalmayacak, aynı zamanda küresel olarak da dalgalanabilir” diye uyarıda bulundu: “Art arda gelen etki, işten çıkarmalar, konut piyasasındaki çöküntüler ve Çin'de kaçınılmaz olarak küresel kıyılara dokunacak ekonomik düşüş anlamına gelebilir.”
CoopWB yönetimine göre, “ABD emlak piyasasına doğrudan etkiler muhtemelen sınırlı olur, ancak Çin'in ABD gayrimenkullerine olan talebinin azalması yoluyla dolaylı etkiler yaşanabilir.”
2021’de 65 milyar dolar, 2022’de 15.7 milyar dolar zarar açıklayan şirketin toplam borç yükü, 2022 sonu itibarıyla 330 milyar dolara çıktı. Hong Kong Borsası’nda Temmuz 2020’de hisse başına 25.80 Hong Kong dolarından işlem gören hisseleri bu hafta 0.43 HK dolarına kadar geriledi. Yurt içinde iflas korumasına başvuran şirket, ABD’de de iflas koruması için mahkemeye başvurdu.
EVERGRANDE’NİN ÇİN’İN GSYH’SİNİN YÜZDE 2’Sİ KADAR BORCU VAR
Evergrande’nin 2022 sonunda 2.4 trilyon yuana (yaklaşık 330 milyar dolar) ulaşan toplam borç yükümlülüğünü duyurdu. Bu rakam, Çin'in gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYH) yaklaşık yüzde 2'sine denk geliyor. Şirket, vadesi geldiği halde ödeyemediği için temerrüde düşen 12.6 milyar yuan (1.7 milyar dolar) dış borcu nedeniyle alacaklıların açtığı çok sayıda davayla karşı karşıya bulunuyor. Şirket, 18 Temmuz’da 2021 ve 2022 hisse kayıplarını açıkladı. Yapılan açıklamaya göre şirket, 476 milyar yuanı 2021’de, 105.9 milyar yuanı 2022’de olmak üzere iki yılda toplam 581.9 milyar yuan, bir başka deyişle 81 milyar dolar kaybetti.
