Elon Musk, ABD'de "kuruş" ile savaş başlattı!
Donald Trump'ın sağ kolu olarak bilinen ve birkaç gün önce Nazi selamı ile verdiği iddiasıyla eleştirilen Elon Musk, Amerika Birleşik Devletleri'nde milyonlarca dolarlık israfa son vermek için yeni bir adım atıyor. Bu kapsamda halkın en sevilmeyen para birimi olarak bilinen kuruşu (penny) ortadan kaldıracak.
Tesla ve SpaceX ile büyük başarılara imza atan Elon Musk, şimdi bambaşka bir meydan okumayla karşı karşıya: ABD'de halkın en sevilmeyen para birimi olan kuruşu (penny) tamamen ortadan kaldırmak. Musk, "Devlet Verimliliği Departmanı" adıyla yürüttüğü projede, gereksiz harcamaları azaltmak için kuruşlara odaklandı.
Bu adım, Senatör Joni Ernst'in Musk'a gönderdiği önerilerden biri olan "zararlı kuruşlar" fikrinden ilham alarak başlatıldı. Musk'ın sahibi olduğu sosyal medya platformu X'te paylaşılan bir gönderide, hükümetin kuruş üretimi nedeniyle para kaybettiği açıklandı. Gönderide, "Düşüncelerinize üç kuruş değer!" ifadesi dikkat çekti.
KURUŞ ÜRETİMİ ZARAR ETTİRİYOR
ABD Darphanesi'nin raporlarına göre, bir kuruş üretmenin maliyeti, 2024 mali yılında %20 artarak 3.69 cent'e çıktı. Bu, bir kuruşun nominal değerinin üç katından fazla. Beş kuruşluk (nickel) madeni paraların üretimi ise 13.78 cent'e mal oldu. Bu durum, 19 yıldır süregelen bir sorun.
Hükümet, genellikle para basımından kâr elde ediyor. Ancak kuruş ve beş kuruş üretimi, 2023 mali yılında toplamda 179 milyon dolarlık bir zarara yol açtı. 2024 yılında ise bu zarar 103 milyon dolara düştü, ancak hâlâ büyük bir sorun olarak görülüyor.
DİĞER ÜLKELER KURUŞTAN KURTULDU
Kanada ve İrlanda gibi ülkeler, kuruşu yıllar önce kullanımdan kaldırdı. Bu ülkelerde, ödemeler en yakın 5 cent'e yuvarlanıyor. ABD'de ise bu adım yıllardır tartışma konusu. Hazine Sekreterleri ve Darphane yöneticileri, kuruş üretiminin saçmalığını defalarca dile getirdi.
New York Times Magazine'e göre, üretilen kuruşların üçte ikisi bir kez kullanıldıktan sonra dolaşımdan çıkıyor. Ancak işletmeler, ödeme işlemlerini tamamlamak için kasalarını kuruşlarla doldurmak zorunda.
Madeni para üretimindeki sorunlar, metallerin fiyat artışından kaynaklanıyor. ABD Darphanesi'nin raporuna göre, 2020-2022 yılları arasında nikel fiyatları %80, bakır ve çinko fiyatları ise %60 oranında arttı. Kuruş için çelik kullanımı gibi alternatif malzemeler üzerinde çalışılsa da bu değişiklikler tasarruf sağlamadı.
TARTIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Kuruşu savunanlar, bu adımın tasarruf sağlamayacağını iddia ediyor. Amerikalılar için Ortak Duyarlılık (Americans for Common Cents) adlı grubun yöneticisi Mark Weller, kuruşların maliyetinin yüksek görünmesinin, üretim hacmine dayalı genel giderlerden kaynaklandığını belirtti.
Weller, kuruş üretiminin durdurulması halinde beş kuruşluk para üretiminin artacağını ve bu durumun daha fazla mali kayba neden olacağını savundu. Ayrıca, grubun Tennessee merkezli Artazn adlı bir üretici firma tarafından desteklendiğini doğruladı.
