Bağ-Kur'lular, ev kadınları, anneler, çalışanlar, işçiler, memurları ilgilendiren değişiklikler geliyor. Hükümet çalışma hayatında reform olarak nitelendirilebilecek 5 yenilik üzerinde çalışıyor. Orta Vadeli Program ve seçim beyannamesi çerçevesinde yapılacak düzenlemeler devreye alınacak.
Çalisma hayati ve emeklilik sisteminde yenilikler geliyor. Hükümet sosyal güvenlik sisteminde reform çalismalarina basladi. Orta Vadeli Program ve seçim beyannamesinde yer alan ev kadinlarindan memurlara, isçilerden annelere, emeklilik bekleyenlerden Bag-Kur'lulara kadar büyük bir kesimi ilgilendiren yenilikler ve düzenlemeler devreye alinacak.
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakani Vedat Isikhan yaptigi açiklamalarda bu yeniliklerin belirli bir takvim çerçevesinde yasalasacagini belirtti. Basta Bag-Kur prim indirimi olmak üzere ev kadinlarina sosyal güvence ve emeklilik hakki, esnek ve uzaktan çalisma, Tamamlayici emeklilik gibi yeni sistemler uygulamaya alinacak. Sabah Gazetesi’nden Faruk Erdem emeklilik ve çalisma hayatinda devreye alinacak 5 büyük reformu detaylarini paylasti.
Ev kadinlarini sosyal güvenceye kavusturacak bir sistem uygulanacak. Yeni sistemde Aile Koruma Paketi çerçevesinde çalisma imkani bulamayan ya da emeklilik için yeterli primi olmayan kadinlara prim destegi verilecek. Yeni uygulamada kadinlarin primlerinin bir kismini devlet ödeyecek. Prim ödemelerinin sonunda ev kadinlari hem sosyal güvenceye hem de emeklilik hakkina kavusacak.
Ev kadinlarinin ödeyecekleri istege bagli prim ödemelerinin üçte birini devlet karsilayacak. 2024 yili için ödenecek rakam ve hesaplama söyle olacak:
Aylik ödeme (2024): 6.400,64 TL
Devlet destegi aylik: 2.133,55 TL
Yillik devlet destegi: 25.602,56 TL
Primleri ödenen ev kadinlari sartlar tamamlandiginda emeklilik hakkina kavusacak. Burada Bag-Kur kapsaminda 5400 gün yeterli olacak. Ancak daha önce çalismasi ve primi bulunan kadinlar daha rahat emekli olacak. Kadinlar ve özellikle anneler için ayrica yipranma benzeri prim gün sayisi destegi ve yas indirimi de söz konusu olacak.
Sosyal güvenceye kavusturulacak ev kadinlari ve anneler için yipranma (Fiili Hizmet Zammi) benzeri bir uygulama hayata geçecek. Anneler ve ev kadinlari ödedikleri prim sayisina göre her yil ek prim günü kazanacak. Örnegin 4 yil prim ödeyen bir anne 5 yil prim ödemis gibi olacak. Yapilan prim destegi süresi kadar kisim emeklilik yas sartindan da düsülecek. Böylece anneler daha az prim ödeyerek daha genç yasta emekli olabilecek.
8 Eylül 1999 öncesinde Bag-Kur emeklilik sartlari kadinlar için 7200 gün erkekler için ise 9.000 gün olarak uygulaniyor. Sonraki dönemde ise hem kadinlar hem erkekler için 9 bin gün olarak uygulanmaya baslandi. Getirilecek düzenleme ile 9 bin gün olan prim ödeme gün sayisi 1.800 gün (5 yil) azaltilarak 7.200'e düsürülecek. Böylece 20008 sonrasi SSK'lilarda olan 7.200 gün sartiyla esitlenecek.
Düzenleme esnaf odalarina kayitli küçük esnaf için geçerli olacak. Yani ilk etapta basit usulde vergilendirilen kuaför, terzi, bakkal, berber gibi küçük esnaf ve sanatkarlar için emeklilikte prim sarti 7.200 gün olarak uygulanacak. Yasal düzenleme sirasinda bu kapsamin genisletilmesi de gündemde. Bu gerçeklesirse tüm Bag-Kur'lular yararlanacak.
Düzenlemenin uygulamaya geçirilmesiyle yas sartini tamamlamis ancak henüz 9 bin gün primi dolduramamis 1 milyon kadar küçük esnaf 7.200 günü varsa hemen emekli olacak. Ayni sekilde EYT kapsaminda olan küçük esnaf da yasa bakilmadan 7.200 günü doldurmussa emeklilik hakkina kavusacak. Burada esnaf için 5 yil erken emekli olma hakki gelecek. Böylece 5 yil daha prim ödeme zorunda kalinmayacak.
Daha önce SSK'i çalismis sonradan Bag-Kur'lu olmus sigortalilar da eger Bag-Kur'da 3.5 yili doldurmuslarsa yeni düzenleme geregi 9 bin gün yerine 7,200 gün ile emekli olabilecekler.
Ikinci emeklilik yeni sistemin devreye girmesiyle birlikte tüm çalisanlara uygulanacak. Yeni sistemde çalisanlar SGK ile birlikte ikinci bir emeklilik imkanina kavusacak. Burada ikinci emeklilik Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile devreye alinmis olacak. Çalisanlar için isverenlerin de sisteme prim ödemesi söz konusu olacak. Bunun yaninda devlet katkisi da bulunacak. Böylece çalisanlar emekli olduklarinda hayat standartlarini düsürmemis olacaklar.
BES sisteminde emeklilik için 10 yil ve 56 yas yeterli oluyor. Özellikle 2000 ve sonrasinda sigortali olanlar böylece önce tamamlayici emeklilik sisteminden emekli maasi almaya baslayacak. Isteyen maas alacak, isteyen birikimlerini toplu olarak da kullanabilecek.
Sistemde biriken primlerin erimesi söz konusu olmayacak. Birikimler iki türlü kazandiracak. Birincisinde her ay yatirilan primlerin yüzde 30'u kadarini da devlet ekleyecek. Ayrica birikimler faizli, ya da faizsiz fonlarda degerlendirilecek ve kazandirmaya devam edecek. Böylece enflasyonun çok üstünde getiriler elde edilecek.
Yeni tamamlayici emeklilik sisteminin (TES) kidem tazminati ile herhangi bir ilgisi olmayacak. Tamamen ikinci bir emekli maasi alabilmek üzerine kurulmus bir sistem olacak. Kidem tazminati yine yasalarin öngördügü sekilde uygulanmaya devam edecek.
Pandemi ile birlikte hayatimiza giren uzaktan çalisma sistemi su an birçok sirket tarafindan uygulaniyor. Yasalarimiz bu tür çalismalarin is yerindeki çalismalardan farkli olmayacagini ve özlük haklari bakimindan da farkli uygulama yapilamayacagini hükme baglamis durumda. Uzaktan ve evden çalisma sistemi daha detayli biçimde yasal düzenlemeye tabi tutulacak. Bu uygulama kamuda da belli alanlarda uygulanacak.
Esnek çalisma modellerinde de belli mesai saatleri düsünülmeden isin yürütülmesini saglayacak sekilde çalisma süreleri ayarlanabilecek. Belli sektörlerde haftanin bazi günlerinde uzaktan bazi günlerinde is yerinden çalisma imkanlari, bazi dezavantajli gruplar için esnek mesai saatleri uygulanabilecek.
Esnek ve uzaktan çalisma modelleri memurlar için de uygulanabilecek. Burada tabi belli alanlar (Saglik, emniyet gibi) uygulama disinda kalabilecek. Ancak uygun alanlarda bu tür yeni çalisma modelleri hayata geçirilebilecek.
Bu konu tüm dünyada tartisiliyor. Bazi ülkelerde haftalik çalisma süreleri 38 saatleri çalisma günleri 4 güne kadar düsürüldü. Türkiye'de haftalik çalisma saati 45 saat olarak uygulaniyor. Bunun degismesi konusu tartisilsa da henüz bununla ilgili bir yasal düzenleme yok.
Kamu çalisanlarinin maas ve ikramiyesini belirleyen parametrelerden birisi ek gösterge. Kidem, unvan, pozisyon gibi durumlar ek göstergeyi belirliyor. Daha önce belli mesleklerde ek gösterge 3600 yapildi tüm memurlara da ek gösterge artisi saglandi. Böylece hem maaslara ama özellikle de emeklilik ikramiyelerine önemli bir artis katkisi sagladi.
Yeni uygulama önceki yasayi tamamlayan bir degisiklik olacak. kamuda çalisan ve 1. Dereceye ulasan memurlarin ek göstergeleri otomatik olarak 3.600'e yükselecek. Böylece daha sonra bir ek gösterge degisikligi ihtiyaci da kalmayacak.
Evet burada sart 1. Dereceye ulasmis olmak. Bu yüzden tüm kamu kurumlarindaki memurlar için geçerli bir uygulama olacak.
Hayir bu uygulama görevdeki memurlar için olacak ve onlarin birinci dereceye ulasmasiyla hayata geçecek.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:47
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ