Esnaf kuryelere müjde: Devlet krize el attı, yeni düzenleme yolda

Çalışma şartlarının ağırlığı ve ücret düşüklüğü nedeniyle eylem yapan motokuryelerin eylemi ses getirdi. Devlet krize el attı, kuryeler için yeni düzenleme yolda. Kadrolu personel çalıştırma sınırı artırılarak çok sayıda motokurye hızla kadrolu olacak.

Türkiye gazetesinden Cevdet Fırat Aydoğmuş’un haberine göre, Motokuryelerin özlük haklarının ve ücretlerinin iyileştirilmesi için son günlerde yaptıkları eylemler ses getirdi. Posta ve kargo sektöründe düzenleme yetkisi bulunan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), kurye kullanan şirketlere yönelik yaptırım getirmek için harekete geçti. Türkiye’de 200 bin civarında kayıtlı motokurye bulunuyor. Başta kargo şirketleri, e-ticaret platformları ve marketler olmak üzere motokurye kullanan işletmelerde kuryelerin küçük bir kısmı firmaların kendi çalışanı olarak görev yapıyor. İşletmeler personel istihdam etmemek için genellikle 'esnaf kurye' modeli ile çalışıyor. Bu modelde esnaf kuryeler şahıs şirketi kurup şirketle iş ortaklığı sözleşmesi imzalayarak taşıdığı kargo kadar ücret alıyor. Bu sistemde şirketlerin kuryelere karşı iş kazası dahil hiçbir sorumluluğu bulunmuyor.

KRİZİN ANA SEBEBİ: ESNAF KURYE MODELİ

Sektördeki krizin ana sebebi olarak kuryeleri kendi bünyesinde istihdam etmek istemeyen şirketlerin geliştirdiği “esnaf kurye” modeli görülüyor. Ayrıca kuryeler, kendi araçlarını almak ve bu araçların her türlü bakım, sigorta, yakıt masraflarını da yapmak zorunda kalıyor.

Geçtiğimiz yıllarda bu krize çözüm bulunması için BTK, tarafından posta ve kargo şirketlerine yüzde 10 kadrolu kurye çalıştırma şartı getirilmişti. Bazı e-Ticaret firmaları bu şarta tepki göstererek konu Ticaret Bakanlığına taşınmıştı. BTK’nın kararına bakanlık da onay verince şirketlere, çalıştırdıkları toplam motokurye sayısının yüzde 10’u kadarını, kendi bünyelerinde istihdam etme şartı getirilmişti.

İLK ADIM: KADRO SINIRI ARTIRILACAK

Edinilen bilgilere göre BTK, son günlerde yaşanan yeni krizin çözümü için de harekete geçti. BTK, başlangıç olarak, mevcut sistemdeki yüzde 10 özmal", yani diğer bir deyişle "kendi ekipmanını bulundurma" ve "istihdam sağlama" şartını artıracak. Böylece şirketlerin bünyesinde daha fazla kurye, "kadrolu olarak" çalışmaya başlayacak.

ŞİRKETLER SORUMLU OLACAKLAR

İkinci etapta ise ilgili diğer bakanlıklar ile görüşme gerçekleştirilerek çalıştırdıkları motokuryelere karşı bu şirketlerin "yasal sorumlu" olmaları sağlanacak. Örneğin; şirketler kendisi için çalışan ve iş kazası geçiren bir kuryenin tedavi masraflarından sorumlu tutulacak.

SENDİKALI OLMALARI LAZIM

Motosikletli kuryelerin sendikalaşmasının önündeki engellerin kaldırılmasını isteyen Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, "Esnaf kurye modeli, en güvencesiz çalışma biçimidir. İşletmeler bu aldatmacaya son verip, çalışanların taleplerini karşılamalıdır" dedi.

İnternet üzerinden alışverişin Covid-19 salgını sürecinde yaygınlaştığını belirten Atalay, buna bağlı olarak motosikletli kurye ihtiyacının ortaya çıktığını, salgında işsiz kalan birçok kişinin kuryelik yapmaya başladığını söyledi.

Atalay, şöyle konuştu: Bu kardeşlerimiz, sendikaya üye olduklarında, onların sırtından para kazanan koca koca markalar ayak oyunlarına başvuruyor. Bir bakıyorsunuz motosikletli kuryeler bir kararla 'taşımacılık' iş kolundan 'büro' iş koluna geçirilmiş, bir bakıyorsunuz uydurulan 'esnaf kurye' modeliyle statüleri işçiden işverene dönüştürülmüş. Motosikletli kuryelerin verdiği mücadeleyi destekliyoruz.