Ev sahipleri işi iyice abarttı: Şimdi de müşterinin kredi notuna bakıyorlar...

İnşaat malzemelerinde maliyetlerin artması, faizlerin yükselmesi, pandemi şartları konut üretimini olumsuz etkiledi. Diğer taraftan tayinler, yüz yüze eğitimin başlaması, düğünler ve üniversitelerin açılacka olması kiralık konut ihtiyacını arttırdı. Emlakçılarda müşteri sıraları oluştu. Arz ve talep dengesinin bozulmasını pek çok ev sahibi ise fırsata çevirdi. Emlakçı ve ev sahiplerinin 4 bedel depozito istemesi, müşteriler arasında kura çekilmesi gibi yeni uygulamalar tartışılırken, müşteriden kredi notu da istendiği ortaya çıktı.

İstanbul Ticaret Odası Gayrimenkul Hizmetleri Meclis Üyesi Mustafa Hakan Özelmacıklı, hukuki düzenlemeye göre kiracıdan alınan depozito bedelinin 3 kira bedelini aşamayacağını söyledi. Kira bedelinin kiracı ile mal sahibinin ortak açtığı bir vadeli hesaba yatması gerektiğini kaydeden Özelmacıklı, “Ancak uygulamada bunun böyle olduğuna dair bir örnek görmedik” dedi. 

Özelmacıklı, bazı ev sahiplerinin pandemiden dolayı 3 ya da 4 kirayı peşin aldığını söyledi. Pandemide pek çok öğrencinin evi boşalttığını ve ev sahiplerini mağdur ettiğini belirten Özelmacıklı, “Eylül ayına kadar sözleşmesi olan öğrenciler, yüz yüze eğitimin kapanmasıyla evi boşalttılar, kirayı ödemediler, anahtarı teslim etmediler. Bu durumu yaşayan pek çok ev sahibi oldu” diye konuştu. 

KONUT ÜRETİLSE DE TALEBİ KARŞILAMAZ

Kiralık konutta arz ve talep dengesizliği olduğunu belirten Özelmacıklı, bunun nedenlerini şöyle sıraladı:

“Bir inşaatın teslimi 1,5-2 yılı bulabiliyor. Diğer taraftan çimento, demir gibi inşat malzemeleri maliyetleri yüksek olması müteahhitlerin girişimcilik ruhunu zayıflatıyor. Müteahhitler sermaye yatırıp iki yıllık bir risk almak istemiyor, burada faizlerin yüksek olması inşaat üretimini engelliyor. Çünkü faiz oranlarındaki artış, inşaat sektöründe pandemi döneminin etkisi, enflasyon, artan talep fiyatları ister istemez yukarı çekiyor. Şu an yeterli konut üretilse bile talebi karşılayamaz.”

ARTIK KREDİ NOTUNA BAKILIYOR

1-1,5 yıl önce konut sorununun yaşanmaya başlandığını vurgulayan Özelmacık, geçtiğimiz yıllarda haziran ve temmuz aylarında yapılan kampanyaların konutların çok hızlı tüketilmesine neden olduğunu söyledi. Stokları azalmasının ve normalleşmeye bağlı hareketliliğin artmasının konut sıkıntısını arttırdığını kaydeden Özelmacıklı, “Normalleşmeyle beraber düğünler arttı, yeni çiftler kiralık evi tercih ediyor. Ayrıca normalleşmeyle birlikte yeni tayinler yapılıyor. Ayrıca yüz yüze eğitimin başlaması ile beraber üniversite öğrencilerinin ev arayışı bu sorunu daha fazla arttırdı” dedi. 

Özelmacıklı, mal sahiplerinin kiracılara yönelik tercihte bulunabileceğini belirterek “Ev sahibi daha çok evini memura vermek istiyor. Günümüzden şu uygulama yaygınlaşmaya başladı. Kişinin kredi notuna, yani ödeme alışkanlıklarına bakıyoruz. Yüksek kiraya vermektense düzenli ödenmesi ev sahiplerinin önceliği olabiliyor” dedi. 

ŞİKAYETLER GELİYOR

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan ise, konutta yaşanan sıkıntıların nedeninin piyasadaki yeni konut arzının azlığı olduğunu söyledi. Bu şartlarda mal sahiplerinin elinin güçlendiğini kaydeden Akdoğan, “Bazen kantarın topuzu kaçabiliyor. Yasal depozito 3 kira bedelini geçemez. İşleyiş piyasada 1 ya da 2’dir. Şu anki durumu fırsata çevirip alabildiğince fazla almaya çalışan ev sahipleri var. Bu sadece öğrencilerde değil ev arayan insanların da karşılattığı bir durum. İçeride eşya olduğunda ev sahipleri 4 depozito isteyebilir. Boş bir eve 4-5 depozito istemek hem çılgınlıktır hem de yasal değildir. Bunları duyuyoruz, bir çok ilden bu yönde şikayetler geliyor” diye konuştu. 

SORUN 2020’DE BAŞLADI

Akdoğan, konut sorunun 2020 yılında başladığını belirterek şöyle konuştu:

“2020’de her yer inşaat oldu ve çok konut var, deniliyordu. O zaman kamu bankaları 0,64 gibi düşük faizli kullandırdıkları güzel kampanyalar yaptı. Sorun o zaman başladı. İnşaatçılar da sevinmişti, ev sahibi de ev almıştı. Ancak yerine yenileri yapılamadı. Pandeminin ekonomik şartlarının ağır olması, yasaklar, ayrıca maiyetlerin yüksek olması ev yapılmasına engel oldu” dedi. Diğer taraftan taleplerde de değişiklikler yaşandığını söyleyen Akdoğan, “Kentsel dönüşüm dolayısıyla insanlar evini boşaltıyorlar ve kiraya geçiyorlar. Diğer taraftan ertelenen düğünlerin ev ihtiyacı var. Yüz yüze eğitim dolayısıyla büyükşehirlere geri dönen öğrenciler mevcut. Tüm bunlar talebi arttırdı. Ayrıca konut kredileri yüksek, kimse ev almak istemiyor ve kiralamayı tercih ediyor.”

BU İLÇELERDE MÜŞTERİ SIRASI VAR

Piyasada ev olmadığına dikkat çeken Aydoğan, “Paranız var ama ev yok. İsatnbul’da Çekmeköy, Göztepe, Kadıköy, Şişli, Mecidiyeköy, Üsküdar ve özellikle insan hareketliliğinin çok fazla olduğu yerlerdeki emlak işletmelerinde müşteri sırası var. Bir ya da iki sene sıkıntılı geçeceğe benziyor” dedi.