Haberler>Ekonomi>Tüm emekli adaylarını ve iş verenleri ilgilendiriyor! İşte EYT yasasının getireceği riskler

Tüm emekli adaylarını ve iş verenleri ilgilendiriyor! İşte EYT yasasının getireceği riskler

Editör: Ferhat Erdemir / Kaynak: İhlas Haber Ajansı

17 Ekim 2022 12:17 - Güncelleme : 18 Ekim 2022 12:50

Tüm emekli adaylarını ve iş verenleri ilgilendiriyor! İşte EYT yasasının getireceği riskler

Milyonlarca emekli adayının beklediği emeklilikte yaşa takılanlar yasasının (EYT) 2022 yılı bitmeden Meclis’e gelerek yasalaşması planlanıyor. EYT yasası ile çalışanları ve iş verenleri bazı riskler de bekliyor. Yasayla çalışanların emekli olduktan sonra bir daha aynı ücretle iş bulmakta zorlanacağını, iş verenlerin ise emekli olan çalışanları nedeniyle üretim ve pazarlamada aksamalar yaşayacağını yönünde uyarılarda bulunan uzmanlar, yaşanacak tazminat yüküne de dikkat çekerek iş verenin şimdiden hazırlık yapması gerektiğine dikkat çekti.

Kamuoyunun gündeminde olan konularla ilgili çalışmalar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 1 Ekim’de yeni yasama dönemine başlamasının ardından Meclis gündemine gelmeye başladı. İlk olarak vergi, ceza, kredi faizleri gibi ekonomik düzenlemeleri içeren torba yasa Meclis’in gündemine gelirken milyonlarca emekli adayı çalışan ve iş verenlerin gözü ise yıl bitmeden TBMM’ye gelmesi beklenen emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine çevirmiş durumda.

Aralık ayında kamuoyuna açıklanarak Meclis’e gelmesi beklenen EYT yasası ile ilk plana göre 1 milyona yakın kişinin emekli olması bekleniyor. Ocak 2023’te yasalaşarak yürürlüğe girmesi beklenen EYT yasasının çalışanlara, iş verenlere ve bütçeye ne gibi yükümlülükler getireceği ise merak konusu oldu.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ömer Cihat Bay, EYT yasası ile birlikte çalışanların ve iş verenlerin yaşayabileceği risk ve sorunlara açıklık getirdi.

“EMEKLİ OLAN AYNI ÜCRETLE İŞ BULAMAYACAK”

EYT yasası çıktıktan sonra çalışanların emekli olabilmeleri için yasa gereği çalıştıkları iş yerinden ’emekli olmak sebebiyle işten çıkışı’ yapılması gerektiğini belirten Ömer Cihat Bay, SGK il müdürlüklerinin de sürecin başlamasıyla oluşacak başvuru yoğunluğuna hazırlık yaptığını söyledi.

Prim gün sayısını tamamlayan çalışanların emeklilik sebebiyle işten çıkışı durumunda kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklarını belirten Bay, “İşlemlerin tamamlanmasıyla birlikte de emekli aylığı almaya başlayacaklar. Fakat işten çıktıkları için tekrar çalışmak istediklerinde benzer ücretle aynı türden bir işyeri bulmaları zor olacak" dedi.

Çalışanların emekli olduktan sonra çalışmak istediklerinde yaşayacağı sorunlara dikkat çeken Bay, EYT yasası sonrası iş verenleri bekleyen sorunlara da dikkat çekti.

“İŞVEREN AKSAMA YAŞAYACAK”

EYT düzenlemesinin iş verenler için birtakım riskleri de beraberinde getireceğini vurgulayan Bay, bunları üretim ve pazarlamada aksama, kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretlerini ödeme yükümlüğü, SG ve vergi teşviklerini kaybetme riski ile insan kaynakları planlamasında yaşanabilecek riskler olarak sıraladı.

“BÜTÇE YÜKÜ YENİ VERGİLERLE KARŞILANACAK”

EYT yasasının merkezi bütçeye getireceği yükün yeni vergilerle finanse edileceğinin tahmin edildiğini belirten Bay, çıkması artık neredeyse kesinleşen düzenleme sonrası zor durumda kalmamaları adına iş verenlere şu uyarılarda bulundu: Zaman kaybetmeden muhasebe ve insan kaynakları uzmanları vasıtasıyla gerekli planlama ve düzenlemenin getireceği mali yükümlülükler konusunda şimdiden çalışma yapmalıdır.

EYT İLE YAŞ ŞARTI ARANMADAN EMEKLİLİK

Öte yandan EYT düzenlemesinde prime dayalı bir sistem getiriliyor. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalılığı başlayanlar çalışma sürelerini oldurdukları takdirde yaş koşulu aranmadan emeli olabilecek.

Çalışma hayatına 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayan kadınlar 20, erkekler ise 25 yılını doldurdukları takdirde yasal düzenlemeyle yaş koşulu aranmadan emekli olabilecek ve EYT düzenlemesiyle emeklilikte prime dayalı bir sistem getirilecek. Böylece şartlarını tamamlayan emekli adayları kademeli bir şekilde emekli olacak. EYT yasasını bekleyen emekli adaylarının hizmet dökümünü çıkararak kapsamlı bir inceleme yapması gerekiyor.

EMEKLİLİK SİSTEMİNDE KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası ile emeklilik sisteminde köklü bir değişiklik olacak. Milyonlarca Bağ-Kur ve SKK’lıyı yakından ilgilendiren yeni bir düzenleme geliyor. Yeni sorunlarla karşılaşılmaması adına kurumlar arasındaki farklılıklar giderilerek emeklilik sisteminde yeni bir standart getirilecek. Böylece emekli maaşı hak sahipliği konusunda tüm işlemler tek bir model üzerinden yürütülerek karar verilecek.

Foto Galeri

<p>Sabah gazetesinden Faruk Erdem’in haberine göre, <strong>Emeklilik sisteminde</strong> gelecek yıl SSK ve Bağ-Kur’luları yakından ilgilendiren <strong>köklü değişiklikler olacak</strong>. Yeni emeklilik sistemi ile primler eşitlenerek standart bir sisteme geçilecek. <a href=

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası ile de yeni mağduriyetler olmadan sorun çözülecek.

" />

<p>Türkiye’de yaklaşık 14 milyon kişi Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) maaş alıyor. Geçtiğimiz dönemlerde emeklilik sisteminde iki ayrı düzenleme yapıldı.</p>

<p>Emekliliğe, 8 Eylül 1999 yasası ile yaş şartı getirildi. Kurumlar; SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, Banka sandıkları da 2008 reformuyla SGK çatısı altında birleştirildi. Fakat bu birleşmeye rağmen primler yine eski kurumlar üzerinden ödendiği için kurallar da farklı uygulanmaya devam etti.</p>

<p><strong>Bakan Bilgin: Çalışma Başlatıyoruz: </strong>Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, geçtiğimiz günlerde emeklilik sisteminin bir standarda oturtulması gerektiği yönünde açıklamalarda bulunmuştu.</p><p>Esnafın bazı sorunlarının mevzuatla ilgili olduğuna ve prim gün sayısındaki farklılığın ciddi bir sorun olduğuna dikkat çektiği açıklamasında Bakan Bilgin, bu durumun eşitlenmesi gerektiğini belirterek “Bunu eşitleyecek bir düzenlemeyi yapacağımızı size söyleyeyim. Burada emekliliği hak etme şartlarını standardize etmemiz lazım.” ifadelerini kullanmıştı.</p><p>Bakan Bilgin’in konuyla ilgili yaptığı açıklamadaki sözleri bir reformun da habercisi olmuştu.</p>

<p><strong>3 kurum 8 sistem:</strong> Bugün bakıldığı zaman SSK (eski adıyla) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında olanların tabi oldukları sistemler de farklılaşırken bu üç kuruma bağlı farklı emeklilik sistemleri bulunuyor.</p>

<p>Bu 3 kurumun yanı sıra SSK (4A), Tarım Bağ-Kur'u, Esnaf Bağ-Kur'u, Tarım SSK (EK-5), Banka sandıkları, Memurlar (4C), staj sigortası, çıraklık sigortası gibi farklı emeklilik sistemleri de bulunuyor.</p>

<p>Emeklilik şartlarının farklılık gösterdiği bu sistemlerde maaş belirleme formülleri de değişiyor. Bütün bunlarla birlikte emeklilik sisteminde reformla emeklilik hak edişlerinin standarda oturtulması ve prim sisteminde eşitlik gelmesi söz konusu olabilecek.</p>

<p><strong>Dört Ayrı Aşama:</strong> Emeklilik sistemindeki değişiklik aslında dört ayrı aşamayı da gerektirirken bu düzenlemeler sonunda emeklilikte bir standart sağlanıp, bundan sonra kurum farkı olmadan herkesin eşit şartlarla emekliliği de söz konusu olabilecek.</p>

<p><strong>1-EYT'ye Çözüm:</strong> EYT sorununun çözüme kavuşturulması gündemde olan öncelikli konu. Böylece, 1999 yılında ortaya çıkan bu sorun yapılacak olan yeni düzenlemeyle devrim niteliğinde bir karar ile sona erdirilmiş olacak.</p>

<p>Sigortalı olarak 8 Eylül 1999 öncesinde çalışmaya başlamış olan ancak o dönemki koşullarda yaş şartı bulunmayan vatandaşların emeklilik hakları daha sonra getirilen yaş şartıyla ileri bir tarihe ertelemişti.</p>

<p>Getirilecek olan yeni modelle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) olarak bilinen bu vatandaşların emekliliğe kavuşturulması söz konusu olacak. EYT yasasıyla ilk etapta 1,5 milyona yakın vatandaşın emekli olması beklenirken kalan vatandaşlar ise kademeli olarak şartları sağladıklarında emekli olacak.</p>

<p>Prime dayalı bir emeklilik sisteminin olacağı da gelen bilgiler arasında iken düzenlemenin Kasım sonu Aralık başı gibi kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.</p>

<p>2-Primlerin Eşitlenmesi: Söz konusu düzenleme ağırlıklı olarak SSK ile Bağ-Kur arasındaki emeklilik ve prim şartlarının farklılıklarını giderici bir özellik taşıyacak.</p><p>Bugün iş veren pozisyonundaki bir iş veren erkek ise Bağ-Kur'dan 9 bin gün ile emekli olabilirken, yanında çalışan işçisi ise 8 Eylül 1999 öncesi için 5000-5975 gün, 8 Eylül 1999 sonrası için ise 7000 gün ile emekli olabiliyor. Burada Bağ-Kur primlerinin düşürülmesi de söz konusu olabilecek.</p>

<p><strong>3- Standart Emeklilik:</strong> Prim şartlarının eşitlendikten sonra emeklilik işlemlerinde de bir standart gelmesi söz konusu olabilecek. Böylece SGK çatısı altında birleştirilen kurumlarda tüm emeklilik işlemleri tek bir sistem üzerinden yürütülecek ve bu işlemler süresi kısalacak.</p><p>Bunun sonucunda da herkes eşit şartlarda emeklilik hakkı kazanırken, maaş bağlama sistemlerinde de bir birlik sağlanabilecek. Ayrıca, prim ödeme sisteminde de birlik sağlanmış olacak.</p>

<p><strong>4-Emekli Maaşları İçin İntibak: </strong>Emeklilik şartlarında sağlanan standardın ardından maaş bağlama sistemi de eşitlenmiş olacak. Günümüzde 3 dönem olarak hesaplanan emekli maaşları hesaplanırken tek bir hesaplama yöntemi kullanılabilecek.</p>

<p>Bugünkü sistemde 2000 yılı öncesinde ve sonrasında emekli olan SSK’lılar arasında taban maaşlarda farklılık bulunuyor. Bu farklılık da yapılacak bir intibak düzenlemesiyle giderilebilecek.</p>

<p>Geçtiğimiz dönemlerde 31 Aralık 1999 tarihinden önce emekli olanlar için yapılan bir intibak düzenlemesiyle maaşlarda belli bir oranda artış sağlanmıştı. 2000 ve sonrasında emekli olanların da böyle bir intibak yasası beklentisi bulunuyor.</p>

Eyt18 Ekim 2022 15:51

Burda boş yorum yapanlar Suriyelilere bakılırken hiç düşündünmü benim insanım açken dışardan gelene bakacaksın bu memleket batmaz merak etme bizler sadaka deyil hakkımızı istiyoruz bizde o zaman erken yaşda emekli olanları mahkemeye verelim sizin karnınız tok ben 50 yaşındayım iş versenize yada hasta olduğumda bütün sağlıkdan faydalandırsana boş boş yazmayın eyt nin ne olduğunu öğrenin öyle yorum yapın

Can17 Ekim 2022 17:23

Hasan beye eyt den feragat etmiştir SSK ya duyurulur.

hasan17 Ekim 2022 15:12

eyt diye bir yasanın çıkmasına ne kadar seviniyorsunuz ülke batmış ssk batmış umurunuzda değil ben eyt falan istemiyorum ülkemi düşündüğüm icin

metin 17 Ekim 2022 15:02

eyt yasası çıkarsa bende yargıya baş vururum ben 53 yaşını bekledim oldum onlarda bekleyecek iktidarı muhalefeti duysun eyt yasası çıkarsa iktidara muhalefete güvenim yok sandığa gitmem

ali17 Ekim 2022 14:57

eyt yasası 20 yıl sonra nerden akıllarına geldi genç yaşta emeklilik olunur ülkeyi s s k batırır iş verenleri batırır düzen kacar hersey alt üst olur en iyisi bu yasa hiç cimmasin herkes yaşı gelince emekli olsun şimdiye kadar bekleyipte emekli olaarada haksızlık olmasin