EYT'de prim günü eksik olanlar ne yapacak? Uzman isim 10 soruda açıkladı: 2 Ocak tarihine dikkat

Yıllardır Türkiye’nin kronik bir sorununa dönüşen Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) sorunu kökten çözüldü. Tarihi emeklilik reformunu açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan​, EYT​'de yaş şartı sınırı olmadığını açıkladı. Buna göre, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan kadınlar 20, erkekler ise 25 yılı doldurmuş ve 5.000 prim günü tamamlamışsa emekli olacak. TGRT Haber'de Cem Küçük ile Günaydın Türkiye Programında Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, 10 soruda EYT sürecini anlattı ve 2 Ocak tarihine dikkat çekti. 

EYT kimleri kapsıyor? 

8 Eylül 1999 tarihine kadar ve bu tarih de dahil olanlar EYT’lidir. 

EYT’liler öncelikle ne yapmalıdır? 

8 Eylül 1999 tarihine kadar bir girişiniz var olup olmadığına e-devlet ya da Sosyal Güvenlik Kurumlarından öğrenmelisiniz.   
Bu tarihe kadar sigortası olanlar hangi statüden emekli olacağına bakmalılar. SSK’nın Bağkur’un şartları farklıdır. Son 2520 gününe bakarak hangi statüden priminiz varsa onun şartlarını tamamlamaya çalışacaksınız. 

Prim gün sayısı eksikse ne yapılmalı? 

En önemli konu prim gününün eksik olup olmadığındır. Prim gün sayısını tamamlamayanlar emekli olamazlar.

Prim gün sayısı nasıl tamamlanır?

Türkiye, kadın ve erkeklere ve yurt dışında çalışan kişilere pek çok borçlanma hakkı veriyor. Doktora eğitiminde geçen süreler, Bağkur’dan ihya durumu, doğum süreleri, halk eğitimde hoca olarak geçen süre, avukatlık stajı gibi pek çok borçlanma süreleri var. Keyfi borçlanma olmaz. Borçlanma rakamları asgari ücrete gelen zam oranında artacak. 

Borçlanma için en uygun tarih ne zaman? 

Borçlanma enflasyon rakamlarına göre belirlenir. Bu yüzden Ocak ayının 2’sine kadar SGK’ya başvurursanız eski fiyattan borçlanırsınız. E-devlet ve SGK kurumlarından başvurabilirsiniz. Şayet buralarda yaşanan teknik sorun veya yoğunluk varsa iadeli taahhütlü bir şekilde Sosyal Güvenlik Kurumuna posta yoluyla gönderebilirsiniz. 

Bağ-kur’dan mı yoksa SSK’dan mı emekli olmak daha kolay? 

Bağ-kur’dan emekli olmak zordur. Bu yüzden bazı kişiler Bağ-kurlu olmasına rağmen kendisini başka bir iş yerinden SSK’lı gösterebiliyorlar. Buna yasalarımızda imkan var ancak gerçekten çalışmak şartıyla. Şayet bir iş yerinde çalışmadan kendinizi orada sigortalı göstertiyorsanız bu suçtur. Bu ortaya çıkarsa emekliliğiniz iptal edilir. 

Kısmi emeklilik EYT’ye dahil mi? 

EYT’de yaş şartı yok. Kadınların 5.000 ve erkeklerin 5.000 prim gününü doldurması gerekiyor. Bir de kısmi emeklilik var. Kısmi emeklilikte yaş vardır, prim gün sayısı daha az olan kişiler yaşa tabi olarak emekli olurlar. 8 Eylül 1999’a kadar kadınlar 50, erkekler 55 yaşına SSK’dan 3600 gün, Bağ-kur ve Emekli sandığından 5.400 günde emekli oluyordu. 

Maaşlar nasıl hesaplanacak? 

SSK, Bağkur ve Emekli sandığı emeklilik aylığı açısından farklıdır. En avantajlı grup taban aylık uygulamasından dolayı devlet memurlarıdır. SSK ve Bağkur’da taban aylık uygulaması yoktur. Şöyle yanlış bir algı var, kişiler EYT diye bir kategori var, EYT’den emekli olacağını ve az aylık alacağını sanıyor. Böyle bir durum söz konusu değil. Prim gününüz, aylık bağlama oranlarına göre ayarlanacak. Yani EYT’liler özel bir emeklilik hakkı alıp düşük emeklilik alacaklar diye bir şey yok. 

Emekliliği geldi diye zorunlu işten çıkarma var mı? 

Zorunlu kimse emekliliği geldi diye işte çıkarılamayacak. 

Emekli olduktan sonra isteyenler çalışabilecek mi? 

Evet, çalışabilecek. Sosyal güvenlik destek primleri ile çalışacak. Bu kişilerin emekli aylıklarında kesinti olmayacak. 

Sigortalar birleştirilebiliyor mu? 

SSK, Bağ-kur, basın sigortası bunların hepsi birleştirilebiliyor. Birleştirmesini istemezseniz dava açmanız gerekiyor.