Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ham madde savaşına dönüştü: Dünya ülkeleri krizin eşiğinde
Rusya-Ukrayna savaşı otomobil üretiminden tarım sektörü kadar birçok alanda kullanılan ham maddelerin üretimini durma noktasına getirdi. Yapılan analizlerin sonucunda dünya ham madde krizinin eşiğinde olduğuna dikkat çekildi.
Vladimir Putin’in 24 Şubat sabahı verdiği saldırı emriyle Rus ordusu Ukrayna’ya girdi. Dünya bu gelişmeyi diken üstünde takip ederken ABD dahil birçok Avrupa ülke Rusya’ya karşı sert yaptırım kararlarını üst üste açıkladı. Yaptırımlara küresel piyasalar çok hızlı bir şekilde tepki verdi. Ham madde ticaretinde aksamalar yaşandı. Petrol ve doğal gaz fiyatları zirve yaptı.
Otomobil üretiminden tarım sektörü dahil birçok alanda kullanılan ham maddelerin üretiminde sıkıntılar yaşanıyor. Elektrik otomobil bataryalarının üretiminde büyük bir öneme sahip olan nikelin fiyatı savaşın başlamasıyla artamaya başladı.
Koronavirüs pandemisi ile başlayan çip krizi savaş ile birlikte yaşanan tedarik sorunlarının artmasına neden oldu. Bu durum, halihazırda tedarik sorunu yaşayan otomobil endüstrisi başta olmak üzere sektörlerde endişeye neden oldu.
‘RUBLE’ RESTİ FABRİKALARI VURDU
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in gaz ödemelerini ruble ile yapma planı Avrupalıların Rus gazını tedarik etmesini imkansız hale getiriyor. Batı Avrupa'da Rus gazı olmadan ısınma sorunu gerçekleşmesi beklenirken, yoğun enerjiyle çalışan şirketlerde üretim aksamaları olabilir.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) 'Temiz Enerji Dönüşümünde Kritik Minerallerin Rolü' başlıklı raporunda, temiz enerji teknolojilerinin hızlı biçimde uygulamaya konulmasının belli demir dışı, nadir toprak ve değerli metallerin arzında sıkıntıya yol açabileceği, bunların fiyatlarını yukarı çekebileceği ve bunun sonucunda yenilenebilir enerji üretimindeki büyümenin yavaşlayacağı ifade ediliyor.
LİSTEDE 30 KRİTİK HAM MADDE VAR
IEA, bakır, kobalt, nikel, lityum, grafit, nadir toprak metalleri ve alüminyumu kritik ham maddeler arasında gösterirken, arzda ve üretimde sıkıntı riski büyük. Bununla birlikte, ABD, AB, Kanada, Avustralya ve Japonya kendi kritik ham madde listelerini oluşturdu bile. Örneğin, AB'nin 2020'de güncellediği listede 30 kritik ham madde var.
Nikel de onlarca yıldır birçok çelik türü için bir alaşım olarak gerekirken, batarya üretiminde nikel talebi önem kazanıyor. Nikele benzer şekilde, bakır için de talepte önemli bir değişiklik olabileceğine işaret ediliyor.
NİKEL TİCARETİ RUSLARIN ELİNDE
Endüstri, yüksek performanslı mıknatıslar gibi nadir toprak elementlerine daha fazla ihtiyaç duyuyor. Çin'in bu ham maddelere erişimi güvence altına alması dikkati çekiyor. Paslanmaz çelik gibi belirli çelik türleri için birçok endüstride alaşım malzemesi olarak ihtiyaç duyulan nikel, önemli ölçüde Rus tedarikçilerden sağlanıyor.
ÇİP ÜRETİMİNDE NEON GAZI AKSAKLIĞI
Ukrayna, genellikle çip sektöründe ihtiyaç duyulan neon gazının en önemli üreticilerinden biri. Çelik üretiminin yan ürünü olan neon gazı, az miktarlarda elde edilebilmesi nedeniyle sadece bazı eski ve büyük demir çelik fabrikalarında üretiliyor. Ukrayna'nın neon gazı arzı devam eden savaşla birlikte sıkıntılı bir döneme girerken, dünya genelinde Rusya'ya uygulanan yaptırımların paladyumda arz açığına sebep olma ihtimali de artıyor.
