İşgalcilerin ürünlerini almadılar: İsrail boykotuna en çok Z kuşağı sahip çıktı!

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısının ardından İsrail bağlantılı firmaların ürünlerine yönelik boykot​ çağrıları sürüyor.  Özellikle Tüketici Birliği Federasyonu gibi STK’lar bu boykot çağrılarını ısrarlı bir şekilde sürdürüyor. Bu kapsamda kimi zaman da protestolar düzenlenmekte.

Ancak Türkiye gibi boykot geleneğinin pek yerleşik olmadığı bir ülkede bu çağrıların ne düzeyde karşılık bulup bulmadığı da pek bilinmiyordu. Ancak yapılan bir araştırma boykot çağrılarına yönelik tüketicilerin tutumunu anlamak açısından önemli veriler içeriyor.

Bu kapsamda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Pazarlama Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Süphan Nâsır ve Araştırma Görevlisi Merve Kır tarafından 1545 kişiyi kapsayan bir araştırma yapıldı. Araştırmada 1384 tane geçerli yanıt elde edildi.

Z KUŞAĞI​ BOYKOTU DAHA FAZLA SAHİPLENDİ

Buna göre araştırmaya katılanların yüzde 65’inden fazlası boykota katılmadıklarını ve yakın bir gelecekte de boykota katılmayacaklarını söyledi. Boykota kısmen ya da aktif olarak katılanlar araştırmaya katıların yaklaşık yüzde 30’unu oluşturduğu kaydedildi.

Araştırmaya katılan Z kuşağının yaklaşık yüzde 50’si ve Y kuşağının ise yüzde 40’ı çağrı yapılan markaları aktif veya kısmen boykot ettiği belirtildi. Bu oranın X ve Baby Boomer kuşağında yüzde 20 civarında olduğuna dikkat çekildi.

BOYKOTUN ETKİLİ YÜRÜTÜLMEDİĞİ GÖRÜŞÜ HAKİM

Araştırmada katılımcıların yüzde 75’inden fazlasının yürütülmekte olan boykotun etkili bir şekilde örgütlenmediğini ve etkin olmadığını söyledi. Boykota aktif katılan ile boykota hiç katılmamışlar arasında boykotun etkinliği ile ilgili görüş farklılığının bulunduğu kaydedilerek araştırmada buna dair şöyle denildi:

“Boykota katılmayanların yaklaşık yüzde 90’ı boykotun etkili bir şekilde örgütlenmediğini ve etkin olmadığını düşünürken; boykota aktif katılım gösterenlerin içinde ise yüzde 23’ü boykotun etkili örgütlenmediğini düşünmekle birlikte kısmen etkili örgütlendiğini düşünen, boykotun etkinliğini sorgulayanların oranı yüzde 54’tür.”

MARKA SADAKATİ BOYKOTA AKTİF KATILIMI ENGELLİYOR

Araştırmadaki en dikkat çekici tespitlerden biri de insanların marka sadakatine dair tespit. Katılımcıların sadece yüzde 14’ü çağrı yapılan markaları aktif olarak tamamıyla boykot edebildiği belirtilerek, “Tüketicilerin yüzde 76’sı boykot çağrısı yapılan markalar arasında sıklıkla kullandıkları markaların bulunduğunu söylemişlerdir. Boykot listelerinde belirtilen markaların arasında tüketicilerin sıklıkla kullandıkları markaların bulunuyor olması tüketicilerin boykotu aktif olarak yapmasını güçleştirdiğini görmekteyiz” denildi.

YÜZDE 67’Sİ İÇİN İSRAİL’E YÖNELİK BOYKOT ÖNEMLİ DEĞİL

Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 67’si için İsrail’e yönelik boykotun önemli olmadığı tespitinin yanı sıra yüzde 24’ünün ise boykot eylemine önem verdiklerini belirttiği söylendi ve şöyle devam edildi:

“Boykota aktif katılım gösterenleri boykota verdiği önem çok yüksek iken (4.78/5.00); boykota hiç katılım göstermeyenlerin verdiği önem ise çok düşük (1.30/5.00) olduğu görülmektedir. Bir diğer çarpıcı sonuç ise sırasıyla Z ve Y kuşağı boykota X ve Baby Boomer kuşağına göre daha fazla önem vermektedir.”

BOYKOTA KATILMAYANLAR RAHATSIZLIK DUYMUYOR

Araştırma katılanların yaklaşık yüzde 67’sinin boykot dahilindeki markaları satın alırken ya da tüketirken görünmekten rahatsızlık duymayacaklarını belirttikleri araştırmada söylenirken, şöyle devam edildi:

“Boykota aktif katılım gösterenler (3.85/5.00) boykot edilen markaları satın alırken görünmekten boykota katılmayanlara (1.62/5.00) kıyasla çok daha fazla rahatsızlık duymaktadır. Kuşaklar arasında boykot edilen markaları satın alırken görünmekten en rahatsız olan kuşak ise Z kuşağıdır.”

BOYKOTA KATILIM SINIRLI

Son olarak tüm bu verilerin ışığında İsrail’e yönelik boykota katılımın kısmen katılım ile birlikte yüzde 30’larda kaldığı belirtilerek, nedenleri şöyle sıralandı:

“Katılımcıların üçte ikisinin boykotun etkili bir şekilde örgütlenmediğinden etkisinin de olmadığını düşünmektedirler. Boykot için çağrı yapılan markaların arasında sıklıkla tüketicilerin satın aldığı markaların bulunması katılımının sınırlı kalmasın da önemli bir rol oynamaktadır. Boykota katılımın sınırlı kalmasının altında yatan başkaca nedenler de bulunmaktadır. Boykot çağrısında bulunan markaların çok fazla olması (yüzde 17) ve boykot çağrısında bulunulan markaların alternatiflerinin olmaması (yüzde 14) başlıca kısmi katılım gösterme nedenleri arasında belirtilmekte.”

KATILMAYANLAR SONUÇ VERMEYECEĞİNE İNANIYOR

Araştırmada boykota hiç katılmamış ve katılmayı düşünmeyenlerin boykota katılmamasının başlıca nedenleri arasında yüzde 45’inin  Gazze’de yaşanan sorunlara çözüm olmayacağı ve yüzde 36 boykotun etkili olamayacağı görüşünün yer aldığı dikkat çekildi.

KATILAN DA TEPKİ GÖSTERMEK İÇİN DESTEKLİYOR

Boykota aktif ve kısmi katılım gösterenlerin nedenleri ise araştırmada şöyle anlatıldı:

“Boykotun Gazze’de yaşanan insanlık dramına çözüm olmayacağını bilmelerine rağmen yüzde 29 tepki göstermek ve ufak da olsa boykota katkı sağlamak, yüzde 25 destek veren markaları finansal açıdan zora sokmak ve yüzde 25 İsrail’i destekleyen markalara kızgınlığını dile getirmek ve göstermek amacıyla boykota katılım göstermektedir.  Boykota aktif ve kısmen katılım gösterenlerin yaklaşık yüzde 80’i boykot kapsamındaki markaları satın almaktan kendileri alıkoyabileceklerini, yüzde 70’i boykota katılarak kendilerini iyi hissettiklerini, yüzde 60’ı boykot edilen markaları satın alırlarsa kendilerini suçlu hissedeceklerini, yüzde 65’i boykot edilen markaların yerine alternatif markaları bulabileceklerine inandıklarını, yüzde 62’i boykot kapsamındaki markaları satın almamak uğruna kaliteden ödün verebileceklerini, ve yüzde 60’ı ise boykot edilen markaların yerine daha fazla ödeme yaparak alternatif markaları alabileceklerini ifade etmişlerdir.”

Z KUŞAĞININ BOYKOT HASSASİYETİ

Araştırmada Z kuşağının boykota daha yüksek katılım göstermesine dair ise “Kendilerini iyi hissettikleri, boykot kapsamındaki markaları satın alırlarsa kendilerini suçlu hissedecekleri, boykot kapsamındaki markaların yerine alternatiflerini satın almak için fazladan ödeme yapabilecekleri, ve boykot kapsamındaki markaları satın alacaklarına kaliteden ödün vermeye hazır oldukları ifadelerine diğer kuşaklara kıyasla daha fazla katılım göstermektedirler” denilerek şöyle devam edildi:

“Her ne kadar şuan Z kuşağının satın alım gücü diğer kuşaklar kadar güçlü olmasa da; geleceğin satın alımlarında Z kuşağının baskın rol oynayacağını unutmamak gerekiyor. Z kuşağı boykota diğer kuşaklara kıyasla daha fazla katılım göstermektedir. Aktivist ruha sahip Z kuşağı boykot kapsamındaki markaları unutmayacağı, ve Z kuşağının bu markalara yönelik algı ve tutumlarının ileriki dönemler içinde olumsuz yönde etkileneceğini düşünülmektedir.”